Πότε και πως νομοθετήθηκε η αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης και γιατί γιορτάζεται στις 25 Νοεμβρίου

07:02 25/11/2020 - Πηγή: ΕΡΤ

του Νάσου Μπράτσου

Ήταν 23 Αυγούστου 1982 όταν η Βουλή αναγνώρισε με την ψήφιση του νόμου 285/82 την Εθνική Αντίσταση κατά των δυνάμεων του Άξονα την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Το μέχρι τότε νομοθετικό πλαίσιο, αποτελούσαν νόμοι της μεταπολεμικής περιόδου, με κύριο χαρακτηριστικό τον αποκλεισμό από το χαρακτηρισμό του αγωνιστή της Εθνικής Αντίστασης, όσων συμμετείχαν σε οργανώσεις που ακολούθως βρέθηκαν στην πλευρά των ηττημένων του εμφυλίου πολέμου.

Το 1949 εκδόθηκε ο πρώτος νόμος

(Α.Ν. 971)  το 1949, ακολούθησε συμπλήρωσή του και ακολούθησε ο Ν. 2272 του 1952, οι οποίοι καταργήθηκαν αργότερα, αλλά επανήλθαν σε ισχύ και συμπληρώθηκαν με τον Νόμο του 1982.

Ο νόμος του 1982 αφαίρεσε από τους προηγούμενους νόμους τις παραγράφους που απέκλειαν, την πλευρά των ηττημένων του εμφυλίου και επιπλέον καθιέρωνε ως ετήσιο πανελλαδικό εορτασμό της Εθνικής Αντίστασης την Επέτειο της Μάχης του Γοργοποτάμου (1942), δηλαδή κάθε 25η Νοεμβρίου, με το σκεπτικό της συνεργασίας στην επιχείρηση όλων των τμημάτων της Εθνικής Αντίστασης, συνεπικουρούμενα από ομάδα Εγγλέζων.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι ρυθμίσεις του νόμου 2643/98 (ΦΕΚ 220/Α/28-9-1998) που προβλέπεται μέριμνα για τους αντιστασιακούς ή ένα μέλος της οικογένειάς τους. Το σκεπτικό είναι ότι η δράση τους επέφερε συνέπειες και στην επαγγελματική τους εξέλιξη, συνεπώς και στην οικογένειά τους, οπότε η ρύθμιση προβλέπει αποκατάσταση, όπως και σε άλλες ειδικές κατηγορίες (ΑΜΕΑ, πολύτεκνοι).

Βέβαια ο νόμος που θεωρητικά πρέπει σε ετήσια βάση να προβλέπει συγκεκριμένο ποσοστό προσλήψεων (και όπου υπάρχουν περισσότεροι ενδιαφερόμενοι υπάρχει σύστημα μοριοδότησης), δεν εφαρμόζεται και με ιδιαίτερη ευλάβεια. Μόλις στα τέλη του 2014 υπήρξε η τελευταία δημόσια προκήρυξη, που η ολοκλήρωσή της με τις ενστάσεις που προβλέπονται έγινε το 2016. Όχι ότι και πιο πριν οι ρυθμοί  ήταν καλύτεροι.

ΝΟΜΟΣ ΥΠ’ΑΡΙΘ. 2643/1998
ΦΕΚ 220/Α/28-9-1998
Μέριμνα για την απασχόληση προσώπων ειδικών κατηγοριών και άλλες διατάξεις.

Άρθρο 1
Προστατευόμενα πρόσωπα
1.Στις διατάξεις του νόμου αυτού υπάγονται οι ακόλουθες κατηγορίες προσώπων:
α.Οι πολύτεκνοι γονείς με τέσσερα τέκνα και άνω, ένα από τα τέκνα πολύτεκνης οικογένειας και ο επιζών ή ο άγαμος γονέας τριών ανήλικων τέκνων.
Για την εφαρμογή του νόμου αυτού ως πολύτεκνη οικογένεια νοείται εκείνη που έχει τουλάχιστον τέσσερα ζώντα τέκνα.
β.Τα άτομα, με ποσοστό αναπηρίας 50% τουλάχιστον, που έχουν περιορισμένες δυνατότητες για επαγγελματική απασχόληση εξαιτίας οποιασδήποτε χρόνιας σωματικής ή πνευματικής ή ψυχικής πάθησης ή βλάβης (άτομα με ειδικές ανάγκες), εφόσον είναι γραμμένα στα μητρώα ανέργων αναπήρων του Οργανισμού Απασχολήσεως Εργατικού Δυναμικού (Ο.Α.Ε.Δ.).
Επίσης, προστατεύονται όσοι έχουν τέκνο ή αδελφό ή σύζυγο με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω εξαιτίας βαριών ψυχικών και σωματικών προβλημάτων.
γ. Όσοι έλαβαν μέρος στην Εθνική αντίσταση, κατά την έννοια του Ν. 1285/1982 (ΦΕΚ 115 Α΄) και τα τέκνα τους.
Επίσης προστατεύονται: αα) τα μέλη των αντάρτικων ομάδων που έλαβαν μέρος στην Εθνική
αντίσταση κατά την έννοια του Ν. 1285/1982, εφόσον έχουν δωδεκάμηνη τουλάχιστον ευδόκιμη υπηρεσία στις ομάδες αυτές, η οποία βεβαιώνεται από τις επιτροπές του Π.Δ. 379/1983 (ΦΕΚ 136 Α΄), και ββ) τα τέκνα, ο επιζών σύζυγος και ο επιζών γονέας προσώπων που εκτελέστηκαν ή πέθαναν από τραύματα ή κακουχίες, εξαιτίας της συμμετοχής τους στην αντιδικτατορική αντίσταση κατά της χούντας των συνταγματαρχών από 21.4.1967 έως 24.7.1974.
δ.Οι ανάπηροι και οι τραυματίες πολέμου ή πολεμικών γεγονότων, όσοι κατέστησαν ανίκανοι από τις κακουχίες της στράτευσης, εφόσον υπηρέτησαν με οποιαδήποτε ιδιότητα στις Ένοπλες Δυνάμεις ή στα Σώματα Ασφαλείας και τα τέκνα τους, τα θύματα πολέμου και οι ανάπηροι πολέμου άμαχου πληθυσμού και τα τέκνα τους, οι ανάπηροι ειρηνικής περιόδου και τα τέκνα τους.
Επίσης, προστατεύονται τα τέκνα και ο επιζών σύζυγος των προσώπων που φονεύθηκαν ή εξαφανίστηκαν στα πολεμικά γεγονότα της Κύπρου των ετών 1964, 1967 και 1974.

H ανακοίνωση του ΕΣΔΟΓΕ

«78η ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΤΟΥ ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΥ: ΤΙΜΗ & ΔΟΞΑ ΣΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ, ΑΝΥΠΟΧΩΡΗΤΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ!

Η Εθνική Αντίσταση ενάντια στις δυνάμεις κατοχής αποτελεί μια κορυφαία περίοδο στη μακραίωνη ελληνική ιστορία, αντάξια των σημαντικότερων στιγμών της, μια έμπρακτη και αγωνιστική αναβίωση του πνεύματος της Επανάστασης του 21.

Η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου, από τις ενωμένες δυνάμεις της Εθνικής Αντίστασης, του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ, σε συνεργασία με Άγγλους σαμποτέρ, αποτέλεσε πράξη γενναιότητας πρώτου μεγέθους και ορόσημο του αγώνα εναντίον των κατακτητών. Έπληξε καίρια το γόητρο του Άξονα, δυσχέρανε τις κινήσεις και τον εφοδιασμό των δυνάμεών του, ενδυνάμωσε το αδούλωτο φρόνημα του ελληνικού λαού και υπήρξε υπόδειγμα αντιστασιακής δράσης για τους αγωνιζόμενους εναντίον του φασισμού και του ναζισμού λαούς της Ευρώπης.

Η Ελλάδα πέτυχε την πρώτη νίκη στην Ευρώπη εναντίον του Άξονα με την απόκρουση και απώθηση των Ιταλών του Μουσολίνι. Στη συνέχεια, ο πάνδημος συναγερμός στη Μάχη της Κρήτης καθυστέρησε τη γερμανική επίθεση στη Σοβιετική Ένωση, ενώ η αποκαθήλωση του αγκυλωτού σταυρού από τον ιερό βράχο της Ακρόπολης, από τους Μανώλη Γλέζο και Λάκη Σάντα, υπήρξε σάλπισμα γενναιότητας και Αντίστασης σε ολόκληρο τον κόσμο. Η γενναία Αντίσταση του ελληνικού λαού απέτρεψε την επέκταση της βουλγαρικής ζώνης κατοχής στην Κεντρική Μακεδονία, ματαίωσε την αποστολή «εθελοντών» στο Ανατολικό Μέτωπο και ακύρωσε την πολιτική επιστράτευση Ελλήνων εργατών που προορίζονταν για τα εργοστάσια – κολαστήρια του Γ’ Ράιχ. Η ηρωική, πολύμορφη και μαζική αντιστασιακή δράση των Ελλήνων, είχε ως αποτέλεσμα να δεσμευθούν στη χώρα μας μεγάλες στρατιωτικές δυνάμεις των κατακτητών, στοιχείο που επηρέασε την εξέλιξη σε άλλα πολεμικά μέτωπα αλλά και απέκρουσε δυναμικά και αποφασιστικά την προσπάθεια εκφασισμού της κοινωνίας, την οποία έκαναν οι δυνάμεις του Άξονα με τους κατά τόπους συνεργάτες τους σε όλη την Ευρώπη.

Εβδομήντα οκτώ χρόνια από την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοποτάμου κλίνουμε ευλαβικά το γόνυ στους αγωνιστές και τις αγωνίστριες της Εθνικής Αντίστασης και αξιώνουμε, αγωνιζόμαστε και προσμένουμε την απόδοση των δίκαιων και απαράγραπτων γερμανικών οφειλών προς αποζημίωση και επανόρθωση των τεράστιων ανθρώπινων απωλειών, των ολοσχερών καταστροφών και της μεθοδικής λεηλασίας, που διέπραξαν τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής εις βάρος του ελληνικού λαού. Για τα αποτρόπαια αυτά εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας καλούμε την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας να αναλάβει την ευθύνη της ως οφείλει ως καθολικός διάδοχος του Γ’ Ράιχ. Αξιώνουμε από την ελληνική κυβέρνηση να πράξει το καθήκον της και να τερματίσει την αδράνειά της στο ζήτημα αυτό. Καλούμε τον ελληνικό λαό να αγωνιστεί για τη δικαίωση της Αντίστασης και θυσίας της Ελλάδας.

Επιπλέον, για μία, ακόμη, φορά θέτουμε με έμφαση το ζήτημα της παραχάραξης της Ιστορίας της Κατοχής και της Αντίστασης, που προωθείται με προκλητική επιμονή από το γερμανικό κράτος, μέσω «ακαδημαϊκών» πρωτοβουλιών, με χρηματοδότηση του περιβόητου γερμανικού ταμείου για το μέλλον και άλλων οργάνων του γερμανικού Υπουργείου Εξωτερικών. Εφιστούμε, δε, την προσοχή των αρμόδιων αρχών, της ελληνικής κοινής γνώμης και ιδίως των Ελλήνων εκπαιδευτικών, να μην συνεργήσουν, άθελα τους, στη διείσδυση της γερμανικής κρατικής προπαγάνδας στα σχολεία και την ελληνική κοινωνία αλλά να αποκρούσουν αποφασιστικά την προσπάθεια υπαγωγής υπό τον έλεγχο του γερμανικού κράτους της Ιστορίας της Κατοχής και της Εθνικής Αντίστασης.

Υπενθυμίζουμε ότι η Ελληνική Δημοκρατία, σε δύο ιστορικές της στιγμές, έχει, αφενός, αναγνωρίσει την Εθνική Αντίσταση (νόμος 1285/1982) και, αφετέρου, έχει αποφασίσει τη σθεναρή διεκδίκηση των γερμανικών οφειλών (απόφαση Ολομέλειας της Βουλής της 17ης Απριλίου 2019). Οφείλει συνεπώς να τιμήσει εμπράκτως τις δεσμεύσεις της αυτές».

ΕΘΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΗΣ

ΤΩΝ ΟΦΕΙΛΩΝ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Φωτο – αρχείο Ν.Μ: το μνημείο της Εθνικής Αντίστασης στη Χαλκίδα

Σχετική είδηση: Το σαμποτάζ στο Γοργοπόταμο και η Πανελλαδική Ημέρα Εθνικής Αντίστασης (φωτο)

www.ert.gr