Στάχτη και μπούρμπερη – Η «τέχνη του επιχειρείν» ανά τις εποχές

14:10 26/5/2016 - Πηγή: ΕΡΤ

του Νάσου Μπράτσου

Αφορμή για το άρθρο αυτό ήταν η είδηση για το θάνατο του Βλάση Βελόπουλου, πριν από λίγες ημέρες στην Πάτρα. Ο εκλιπών ήταν από τους πρωτοπόρους στον αγώνα για την προστασία του περιβάλλοντος και παρέμεινε μέχρι τέλους ρομαντικός, αγνός και συνεπής.

Είχε πρωτοστατήσει από τα μέσα της δεκαετίας του ΄70 στην ανάδειξη του τεράστιου ζητήματος της ρύπανσης του Πατραϊκού κόλπου από τις βιομηχανίες και στον αγώνα για την αντιμετώπισή του προβλήματος. Για το λόγο αυτό βρέθηκε στο στόχαστρο οργανωμένων επιχειρηματικών

συμφερόντων, με μεθόδους υπόκοσμου, μέχρι και το αυτοκίνητο του είχαν πυρπολήσει, αλλά όχι μόνο δεν έκανε πίσω, αλλά αντίθετα κατάφερε να δώσει πανελλαδική διάσταση στο θέμα. Καταλυτική ήταν η συμβολή της εφημερίδας Ελευθεροτυπία, που ανέδειξε το θέμα από «τοπικό» σε πανελλαδικό και έτσι η δημοσιότητα φρέναρε τους διώκτες του Βελόπουλου.

Περίπου ένα χρόνο πριν ο εκλιπών έγραφε: «Τα θερμά μου συγχαρητήρια στους ακούραστους αγωνιστές για το θαλάσσιο μέτωπο της Πάτρας.

– Εκφράζω την λύπη μου σ’ αυτούς που έδωσαν τις οικοδομικές άδειες δίπλα στην Αμιαντίτ και το εργοστάσιο Τσιμέντων ΤΙΤΑΝ. Λυπάμαι όλους αυτούς τους βολικούς επιστήμονες με τις βολικές μετρήσεις που λένε ότι εκεί μα εκεί επιτρέπεται το θαλάσσιο μπάνιο!!!».

Εμείς θυμηθήκαμε πριν από χρόνια, κάτι μελέτες πανεπιστημιακών στις ΗΠΑ που «αποδείκνυαν», ότι το fast food είναι υγιεινή τροφή, για να αποδειχτεί ότι την έρευνα χρηματοδοτούσε αλυσίδα fast food, αλλά και κάτι εγχώριες δηλώσεις μερικές δεκαετίες πριν που αμφισβητούσαν το τότε νέφος της Αθήνας, με το «επιχείρημα», φέρτε μου έναν νεκρό από το νέφος για να με πείσετε για τις βλαβερές συνέπειές του.

Λίγο πιο πρόσφατα στις δικές μας εποχές έβγαιναν ως ακτές στις οποίες επιτρέπεται το κολύμπι, περιοχές που ήταν δέκτες απορροής ρεμάτων με απόβλητα βιομηχανιών. Ο κατάλογος θα μπορούσε να είναι μακρύς, αλλά εδώ επικεντρώνουμε κυρίως στη λογική που διέπει αυτές τις επιλογές και που ο Βλάσης Βελόπουλος στάθηκε απέναντί τους.

Αξίζει τον κόπο να συγκρίνουμε τις πρακτικές και τις λογικές με τις οποίες αντιπαρατέθηκε, με αυτές άλλων εποχών και του σήμερα, αλλά και του μακρινού παρελθόντος, όταν η «ανάπτυξη» δεν ήταν και δεν είναι μία γενικόλογη έννοια, αλλά συγκεκριμένη επιλογή προς όφελος (πρόσκαιρο) των λίγων και με αρνητικές και μακροχρόνιες συνέπειες για τους πολλούς, αφού δεν απελευθερώνει παραγωγικές δυνάμεις και διαδικασίες, αλλά καταστρέφει στο βωμό του γρήγορου και εύκολου κέρδους.

Έγραφε λοιπόν στη «Διαλεκτική της Φύσης», ο Φ. Ένγκελς: «Oι καπιταλιστές μπαίνουν στην παραγωγή και την ανταλλαγή αναζητώντας άμεσο κέρδος, δεν μπορούν να ληφθούν υπόψη κατ’ αρχήν, παρά μόνο τα πιο κοντινά, τα πιο άμεσα αποτελέσματα. Όταν ένας μεμονωμένος εργοστασιάρχης ή έμπορος πουλά το εμπόρευμα που παράγει ή που αγοράζει με το συνηθισμένο κέρδος, μένει ικανοποιημένος και δεν ασχολείται με το τι συμβαίνει ύστερα με το εμπόρευμα ή με τον αγοραστή του. Το ίδιο συμβαίνει και με τις φυσικές συνέπειες των πράξεών του. Τι τους ένοιαζε τους Ισπανούς κατόχους φυτειών στην Κούβα που έκαιγαν τα δάση στις πλαγιές και έβρισκαν στην στάχτη αρκετό λίπασμα για μια γενιά εξαιρετικά αποδοτικών δέντρων του καφέ, τι τους ένοιαζε ότι οι ραγδαίες βροχές θα έπαιρναν ύστερα το απροστάτευτο πια επιφανειακό στρώμα του εδάφους, αφήνοντας πίσω τους μονάχα γυμνούς βράχους; Τόσο σε σχέση με την φύση, όσο και σε σχέση με την κοινωνία, ο σημερινός τρόπος παραγωγής ενδιαφέρεται προπαντός μόνο για το πρώτο, το πιο κοντινό, το πιο άμεσο αποτέλεσμα. Και ύστερα εκπλήσσονται για το ότι οι μακρινές συνέπειες των πράξεων που αποβλέπουν σ’ αυτό τον σκοπό είναι εντελώς διαφορετικές, τις περισσότερες φορές εντελώς αντίθετες».

Στις μέρες μας με τις παράκτιες ζώνες σε διάφορες περιοχές (και στην Πάτρα όπου ο Δήμος δίνει τη μάχη για το μέτωπο της παραλίας – δείτε και ΕΔΩ) να αποτελούν το φιλέτο για «αξιοποίηση» (η ευγενική διατύπωση των ανομολόγητων σχεδίων των κάθε λογής «επενδυτών»), δεν εκπλήσσει κανένα, απλώς όλοι «πέφτουν από τα σύννεφα», αφού πρώτα έχουν υποσχεθεί επενδυτικούς παραδείσους των ελαστικών εργασιακών σχέσεων, της ελαστικής εργασίας, των οικοδομικών αυθαιρεσιών και των δυσμενών περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Κάτι σαν το τσιμεντοσκουπιδαριό έργων της Ολυμπιάδας του 2004 που αφού τα χρυσοπληρώσαμε τότε και τα πληρώνουμε και σήμερα, αφέθηκαν στην τύχη τους.

Είναι οι στιγμές που απουσίες σαν αυτή του Βλάση Βελόπουλου, είναι σημαντικές, μέχρι να αναδειχθούν οι επόμενοι που βαδίζουν στο δρόμο του.

The post Στάχτη και μπούρμπερη – Η «τέχνη του επιχειρείν» ανά τις εποχές appeared first on ert.gr.