Στάση Ομόνοια – Συνέντευξη με την Ειρήνη Αλεξίου (video)

12:36 17/6/2017 - Πηγή: ΕΡΤ

Με έμπνευση την επιτόπιο δυναμική και το πώς θέλουν την πλατεία οι άνθρωποί της, η ομάδα Οχι παίζουμε/UrbanDig δημιουργεί τη Στάση Ομόνοια/Τρυπών(ον)τας στην Πλατεία, μια παράσταση περιπατητική, που συναντά το θέατρο, τον χορό, τη μουσική και την εικαστική παρέμβαση στον δημόσιο χώρο. Η Ειρήνη Αλεξίου, που έχει αναλάβει τη σκηνοθεσία και τη χορογραφία, μιλάει στη «Ραδιοτηλεόραση» για την ξεχωριστή παράσταση που μας ξανασυστήνει την Ομόνοια ως ζωντανό τόπο συνύπαρξης και κοινού βηματισμού…

Συνέντευξη

στην Ασπασία Κακολύρη

“Στάση Ομόνοια”- Μια παράσταση περιπατητική, που συναντά το θέατρο, τον χορό, τη μουσική και την εικαστική παρέμβαση στον δημόσιο χώρο, και μάλιστα σ’ έναν εμβληματικό αλλά και αμφιλεγόμενο χώρο, την Ομόνοια. Μιλήστε μας γι’ αυτήν την ιδιαίτερη παράσταση, της οποίας έχετε αναλάβει τη σκηνοθεσία και τη χορογραφία…

“Στάση Ομόνοια”, τόπος, ο δημόσιος χώρος της πλατείας Ομονοίας και κοντινοί δρόμοι, στοές,/διαδρομές, περιμετρικά της πλατείας. Πόσο συχνά διασχίζει κάποιος την πλατεία Ομονοίας και κοιτάζει λίγο πιο ψηλά από το πάτωμα της πλατείας, λίγο πιο πάνω κι λίγο περιφερειακά από το ύψος των ματιών του; Ποιος είναι ο είναι δημόσιος χώρος της; Μια έκταση τσιμέντου χωρίς σώματα να το επισκέπτονται, να το διασχίζουν, να συναντιούνται, να δημιουργούν σχέσεις να μορφοποιούν τον χώρο με τις επιλογές τους και τις δραστηριότητές τους; Τα σώματα υπάρχουν στην πλατεία Ομονοίας, είναι κυρίως στατικά, κάθονται στα μακρόσυρτα σκαλοπάτια σαν σε θεωρείο θεάτρου και παρατηρούν την υπόλοιπη πόλη που τρέχει, κάθονται και στα παρτέρια. Αυτή είναι η καθημερινή, πιο συχνή παρουσία κόσμου στην πλατεία που έχει διαμορφώσει εκεί, μια άλλη αίσθηση του χρόνου, έτσι μακρόσυρτο όπως τα σκαλοπάτια. Τριγύρω της πλατείας όλα συμβαίνουν πολύ γρήγορα, και πολύβουα. Οι πληροφορίες που μπορεί να χωρέσει ένας άνθρωπος πολλαπλασιάζονται συνεχώς και αντιθέσεις σε εικόνες, δράσεις και καταστάσεις συνυπάρχουν. Η Ομόνοια είναι μοναδική να ανέχεται και να αντέχει τα πάντα με μια ιδιαίτερη ορμή επιβίωσης και αποκομμένη στο κέντρο της πόλης σαν “εξωτικό” νησί. Αυτή η περιγραφή είναι από μόνη της ένα αφήγημα για την πλατεία Ομονοίας και την περιοχή γύρω από αυτήν.

Έξι μέρες. Έξι διαδρομές. Έξι παράλληλες ιστορίες με κοινή κατάληξη στο κέντρο της πλατείας αποτελούν τον κεντρικό κορμό της παράστασης. Από πού αντλήσατε έμπνευση γι’ αυτές τις ιστορίες; Εμπεριέχουν προσωπικά ή βιωματικά στοιχεία;

Η εξερεύνηση αυτής της ανάγνωσης ήταν από τα βασικά ζητούμενα που αναζητήσαμε ως ομάδα στην πλατεία και στην ευρύτερη περιοχή. Η συλλογική μνήμη που κουβαλάει η Ομόνοια, οι πολλαπλές μεταμορφώσεις και στην εικόνα της και στους κατά καιρούς θαμώνες της ευνοεί στη δημιουργία και διαιώνιση στερεότυπων, όπως αυτό της επικίνδυνης πλατείας. Ωστόσο για εμάς η περιοχή της Ομόνοιας για ενάμιση χρόνο έγινε “σπίτι” μας. Γνωριστήκαμε με τους ανθρώπους της, μετανάστες, πρόσφυγες, καταστηματάρχες, εργαζόμενους, περαστικούς… Όλος αυτός ο κόσμος που δίνει ζωή και ατμόσφαιρα στην Ομόνοια, μας καλοδέχτηκε, μας έδωσε ιστορίες από προσωπικές του εμπειρίες και μας επέτρεψε να αισθανθούμε μέρος της κοινότητάς του. Στην Ομόνοια οι άνθρωποι της αγοράς και οι ξένοι έχουν βρει τις λεπτές ισορροπίες μεταξύ νόμιμου και παράνομου, ορατού και αθέατου, μας εμπιστεύτηκαν και μας καλωσόρισαν λόγω της ιδιότητάς μας ως καλλιτέχνες, μοιράστηκαν μαζί μας επιθυμίες και όνειρα για το παρόν της πλατείας σε συνδυασμό με το δικό τους. Ο κόσμος που γνωρίσαμε από τον Νοέμβριο του 2015, όπου πρωτοήρθαμε, στην Ομόνοια, η ζεστασιά και δοτικότητα που μπορεί να εισπράξεις σε μια αναπάντεχη στιγμή ακόμη κι αν έχει προηγηθεί μια μορφή τσαμπουκά ή σύγκρουσης, αποδομούν το στίγμα αποτυχίας της πλατείας και μας κάνουν να τη δούμε με νέα μάτια. Στη νέα ματιά, η πλατεία Ομονοίας διατηρεί την ιδιότητα της ως πλατεία και διεκδικεί μέσω της παράστασης τον δημόσιο χώρο της, ως τόπο συνεύρεσης και κοινού βηματισμού. Έτσι η “Στάση Ομόνοια” συνδημιουργήθηκε από τα ευρήματα του κοινωνικού χώρου της περιοχής ως καθαρόαιμη site specific παράσταση. Αντλήσαμε υλικό, αρχείο και δυναμικές από τον τόπο εστιάζοντας στο παρόν της Ομόνοιας και στα όνειρα των ανθρώπων της. Μετατρέψαμε το χωρικό και κοινωνικό αρχείο σε ψυχικό τοπίο μιας περιπατητικής παράστασης που όλα της τα μέσα, όπως ο λόγος η κίνηση, η μουσική και η εικόνα της, είναι πρωτότυπα και προέκυψαν σε συνεργασία με τους performer στις πρόβες. Όπως, για παράδειγμα, τα τραγούδια που συνοδεύουν μία από τις έξι διαδρομές, προέκυψαν από τη δράση “Τροβαδούροι”, στο πλαίσιο του προγράμματος UrbanDigOmonia, που πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2015. Συναντούσαμε καταστηματάρχες της Ομόνοιας, εκείνοι μας έδιναν ιστορίες και βιώματά τους από την περιοχή. Εμείς ανταποδίδαμε με τη δημιουργία ενός προσωπικού τραγουδιού με πρωτότυπη μουσική και στίχους.

Από ποιους αποτελείται η ομάδα Οχι παίζουμε|urbanDig και πώς «Τρυπώνει στην Πλατεία Ομονοίας;

Η ομάδα Όχι παίζουμε είναι πολυμορφική, καλλιτέχνες, αρχιτέκτονες, πολεοδόμοι, θεατρολόγοι, επαγγελματίες και ακαδημαϊκοί στην αθλητική διαχείριση και οργάνωση μεγάλων αθλητικών γεγονότων, συνεργάζονται και… τρυπώνουν στην Πλατεία Ομονοίας. Η καλλιτεχνική δημιουργία χωροποιείται, ο χώρος αναδεικνύει συγκεκριμένες κοινωνικές σχέσεις μέσα στο τοπικό αστικό τοπίο. Η ομάδα εμπνέεται ή βρίσκει τρόπους συνεργασίας για να δημιουργηθούν δράσεις που θα αναδείξουν τα βαθύτερα χαρακτηριστικά του χώρου και της κοινότητάς του. Οι διάφορες αυτές δράσεις έχουν σκοπό να προσκαλέσουν περισσότερο κόσμο και να τον κάνουν συμμέτοχο σε έρευνα του αστικού ιστού της περιοχής, η ομάδα έτσι τρυπώνει στην Ομόνοια και συγκεκριμένα στην πλατεία Ομονοίας. Μέσα σε περίπου ενάμιση χρόνο έγιναν εναλλακτικοί περίπατοι στην περιοχή με ποικίλες θεματικές, εργαστήρια σε συνεργασία με φορείς κοντά στην Ομόνοια ή με ενδιαφέρον γι’ αυτήν, μικρότερες performances και interventions, μια δωρεάν ψηφιακή εφαρμογή σε συνεργασία με τους New Heroes από την Ολλανδία, συνεντεύξεις του κόσμου στην πλατεία αλλά και γύρω από αυτήν εστιάζοντας στην αγορά της Ομόνοιας κ.α.

Όλη την περίοδο των δράσεων συγκεντρώθηκε χρήσιμο δραματουργικό υλικό για την παράσταση, μετά από αυτήν τη διαδικασία ένα μικρότερο μέρος της ομάδας άρχισε να καταθέτει συνεχή παρουσία στην Ομόνοια, έγινε μάρτυρας των ροών της υπόγειων και υπέργειων, άρχισε να αφομοιώνει την πολλαπλή πληροφορία και την ενέργεια του χώρου και μαζί με τα ευρήματα και πολλή φαντασία και υλικό μη μετρήσιμο καταφέρνει να τρυπώσει στην πλατεία και να πλάσει έξι χαρακτήρες που συνδέουν την υλοποίηση των ονείρων τους σε μια ζωτική βόλτα με το κοινό από διαφορετικές αφετηρίες προς την πλατεία Ομονοίας. Ένας από αυτούς, θέλει να γίνει ο οικοδεσπότης της πλατείας φτιάχνοντας ένα χαμάμ, ένας άλλος θέλει να δημιουργήσει μια ακαδημία πλατάνου κάτω από έναν πλάτανο στην Ομόνοια και οι διαβρωτικές του ρίζες να ταρακουνήσουν την πλατεία. Ένας άλλος χαρακτήρας, υπερασπίζεται το δικαίωμα στην προτεραιότητα των φυσικών αναγκών μας που η ποιότητα που τους αποδίδουμε αποτυπώνει τον πολιτισμό μας. Μια ερωτευμένη ακολουθεί τον αγαπημένο της όσο αυτός χάνεται στις αποβάθρες του μετρό, αυτός από κάτω αυτή από πάνω στην πλατεία καθώς της έχει απαγορέψει επικοινωνία και επαφή. Δυο γυναίκες για χάρη ενός παιδιού ανακαλύπτουν μια σκουληκότρυπα στην Ομόνοια, πέρασμα σε παράλληλο σύμπαν. Ένας performer που δεν είναι Έλληνας θέλει να κάνει την πλατεία θέατρό του και να αντισταθεί στον εξευγενισμό της περιοχής διαλαλώντας βιώματα ανθρώπων της πλατείας.

Όλη η ομάδα επιχειρούμε να…τρυπώσουμε σε μια διάτρητη πλατεία του κέντρου της Αθήνας για να εμπειριωθούμε τι απομένει μεταξύ μας μετά από μια βουτιά οικειοποίησης του δημόσιου χώρου της.

Συντελεστές:

Σκηνοθεσία: Γιώργος Σαχίνης, Ειρήνη Αλεξίου
Χορογραφία: Ειρήνη Αλεξίου
Ομάδα έρευνας-δραματουργίας: Κατερίνα Κωνσταντινάκου, Άννα Μαγουλιώτη, Γιώργος Σαχίνης, Ειρήνη Αλεξίου, Ειρήνη Ηλιοπούλου, Κατερίνα Πρωτονοταρίου σε συνεργασία με την ερευνητική κοινότητα του UrbanDig_Omonia
Σκηνογραφία – Ενδυματολογία: Άννα Μαγουλιώτη
Φωτισμοί: Χριστίνα Θανάσουλα
Graffiti artist: Γιώργος Γκουνέζος
Οργάνωση παραγωγής: Νάντια Σιώκου
Βοηθός παραγωγής: Δήμητρα Παπουρτζή
Φωτογραφίες: © Μαριλένα Σταφυλίδου

Με τους: Αγγελική Δαλαγγέλη, Κλήμη Εμπέογλου, Pauline Huguet, Κωνσταντίνο Καρβουνιάρη, Εμμανουέλα Κορκή, Κατερίνα Πρωτονοταρίου, Rob McNeill

Μουσικοί

τραγούδι: Βικτωρία Ταγκούλη
πιάνο: Χρίστος Θεοδώρου
κιθάρα: Γιώτης Παρασκευαϊδης
μπουζούκι: Νίκος Γεωργακόπουλος

Με τραγούδια από τη δράση «UrbanDig_Omonia Τροβαδούροι» σε μουσική Χρίστου Θεοδώρου και στίχους Χρήστου Κανελλόπουλου.

Οι έξι (6) διαδρομές

“Το δέντρο”

Ζητά από τους περαστικούς να κουβαλήσουν μαζί του ένα δέντρο πέντε μέτρων. Ζωσμένος και αποφασισμένος. “Είμαι χρόνια στην πόλη, είμαι στη σκέψη σου, ο αόρατος που νομίζεις ότι σε ακολουθεί το βράδυ στη Βερανζέρου, ένας άστεγος με χιούμορ, ο κοιμισμένος στο βαγόνι του τρένου, είμαι όλοι, είμαι εσύ, είμαι εγώ. Μαζί θα περπατήσουμε στην Ομόνοια, στα ίδια μέρη με άλλο ρυθμό, θα δούμε στάσεις, οάσεις, αντιδράσεις και θα φέρουμε ρήξεις. Αλήθεια! Ρήξεις.

“Άντχαμ”

Δυο γυναίκες θέλουν να κάνουν τα όνειρα του μικρού Άντχαμ πραγματικότητα. “Στο υπόγειο του Μινιόν υπάρχει ένα παράλληλο σύμπαν κι εμείς ψάχνουμε την είσοδο: μια σκουληκότρυπα. Έτσι, ο Άντχαμ και τα υπόλοιπα παιδιά της Ομόνοιας θα πηγαινοέρχονται στο φεγγάρι στο άψε σβήσε.”

“Χαμάμ”

Μέσα στο χάος της πόλης, από τη Ζήνωνος μέχρι την Ομόνοια, καλωσορίζει τους περαστικούς στα “σπίτια” του. “Πέρασε… μη στέκεσαι στην πόρτα. Το σπίτι μου, δικό σου! Θα σου προσφέρω λουτρό, θα σου πλύνω το πρόσωπο, τα χέρια… Καλώς όρισες στην Ομόνοια!

“Μία”

Αυτός από κάτω θα πάρει το τρένο. Αυτή από πάνω θα τον σταματήσει. “Πλέον το σώμα μου είναι καρφωμένο στη πλατεία και η διαδρομή σου από κάτω μετρημένη με πολύτιμη ακρίβεια. Λουσμένη στο φως του έρωτα θα σε φτάσω, Αΐμ, πριν χαθείς ξανά.”

“Ο κούκος”
Θέατρο θέλει στην Ομόνοια. “Είμαι ο εκπεσών κούκος της Nεφελοκοκυγγίας. Με τον χορό μου θα σπάσω τον θόλο πάνω από τα κεφάλια σας. Να στέλνω στον Θεό αναλλοίωτα τα τραγούδια της ζωής σας στην πλατεία. Θέλεις κι εσύ να σου γράψω ένα;»

“Κάθαρση”
Το άγαλμα της Καλλιόπης πρέπει να επιστρέψει στην Ομόνοια. Και μάλιστα σε περίοπτη θέση! Μέσα από μια διαδρομή στις υπόγειες στοές της πλατείας, θα καταλάβουν όλοι γιατί. “Τι είναι η Ομόνοια; Είναι το τσαλαβούτημα στον υπόκοσμο; Μια αποτυχία γενικά; Αγαπητοί και αγαπητές, δεν είναι τίποτα απ’ όλα αυτά! Είναι απλά ένα μέρος που οι ζωτικές μας ανάγκες δυσκολεύονται να βρουν χώρο! Που τα σφιγμένα μας έντερα, περιφέρονται ανήμπορα χωρίς να μπορούν να σταθούν και να ξαλαφρώσουν! Έλα κι εσύ σε μια διαδρομή στις υπόγειες στοές τις Ομόνοιας, για ν’ ακούσεις όλα αυτά που δεν λέμε, μέσα από μια ωδή στη δημόσια τουαλέτα.”

Οχι παίζουμε/UrbanDig

Ημέρες και ώρα παραστάσεων: 20-25 Ιουνίου, 19:00

Σημείο συνάντησης/Εκκίνηση: REX (Πανεπιστημίου 48)

Συνολική διάρκεια παράστασης: 70 λεπτά (Διάρκεια κάθε διαδρομής: 40 λεπτά)

Είσοδος: ελεύθερη (απαραίτητη η κράτηση, λόγω περιορισμένου αριθμού θέσεων)

Για μια γεύση των ιστοριών που ενέπνευσαν το έργο, μπορείτε να πλοηγηθείτε στην Πλατεία Ομονοίας μέσω της δωρεάν ψηφιακής εφαρμογής The Village Omonia των Company New Heroes & UrbanDig Project