Συνάντηση Τραμπ-Γιουνκέρ: Δασμοί φιλίας

09:17 26/7/2018 - Πηγή: ΕΡΤ

Το επίσημο δώρο του Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ, ο οποίος βρέθηκε χθες στον Λευκό Οίκο, προς τον Αμερικανό πρόεδρο ήταν μια φωτογραφία του αμερικανικού στρατιωτικού κοιμητηρίου στο Λουξεμβούργο, όπου έχει ταφεί ο στρατηγός Τζορτζ Πάτον. Πάνω στην φωτογραφία, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έγραψε: «Αγαπητέ Ντόναλντ, ας θυμηθούμε την κοινή μας Ιστορία». Η σημειολογία δεν έμεινε απαρατήρητη από τους πολιτικούς, τους ειδικούς αναλυτές, και τους δημοσιογράφους. Πρώην πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου, ο Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ, προσπαθώντας να κερδίσει εξ αρχής τον κυκλοθυμικό και φαινομενικά αρνητικό συνομιλητή

του, επικαλείτο την ιστορική συμμαχία Αμερικής-Ευρώπης, την προσωπική του πορεία, ακόμα και τη μυθική μορφή ενός στρατηγού που ο τραχύς χαρακτήρας συναγωνίζεται στην υστεροφημία του τα στρατιωτικά του επιτεύγματα. Στον απόηχο της συνάντησης των δύο πολιτικών, όμως, ίσως ταιριάζει περισσότερο μια ρήση του στρατηγού Πάτον, ο οποίος είχε σχολιάσει πως «αν πεις σε κάποιον πού να πάει, αλλά δεν του πεις πώς να πάει εκεί, τα αποτελέσματα θα σε εκπλήξουν».

Ακολουθώντας την… παράδοση άλλων διπλωματικών εκστρατειών και διαπραγματεύσεων του Αμερικανού προέδρου, οι οποίες κατηγορούνται για ασάφεια, η συμφωνία των δύο ανδρών δεν προσφέρει πολλά συγκεκριμένα αποτελέσματα. Βεβαίως, όταν τα πράγματα φτάνουν στο σημείο όπου βρισκόταν τουλάχιστον η διπλωματική ρητορική των δύο μερών, κάθε ένδειξη ψυχραιμίας χαιρετίζεται ως σημαντική βλετίωση. Τα χρηματιστήρια, λοιπόν, είδαν τις μετοχές που σχετίζονται αμέσως με τις αρχικές λεπτομέρειες της συμφωνίας να ανεβαίνουν, όπως συνέβη και με τις μετοχές του Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ που, όπως σχολιάζει το Politico, χρειαζόταν να εγγράψει μια νίκη για τον εαυτό του μετά τα κακόβουλα σχόλια περί αλκοόλ που ακολούθησαν τις δυσκολίες στην κίνησή του κατά την πρόσφατη Σύνοδο του ΝΑΤΟ. Κέρδη σημείωσε και ο Ντόναλντ Τραμπ, μια και οι δασμοί που σχεδιάζονταν να επιβληθούν στην αυτοκινητοβιομηχανία δεν έβρισκαν υποστήριξη στην αμερικανική πολιτική σκηνή, ενώ και τα σενάρια περί εντεινόμενης ευρωπαϊκής φορολογικής αντεπίθεσης στις εισαγωγές αμερικανικών προϊόντων είχαν ανησυχήσει σημαντικά μέρη του κογκρέσου και των ψηφοφόρων.

Τα χειροπιαστά αποτελέσματα της συνάντησης Τραμπ-Γιουνκέρ είναι πως η Ευρωπαϊκή Ένωση θα αυξήσει τις εισαγωγές αμερικανικής σόγιας, και οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα επιβάλλουν -στο άμεσο μέλλον- δασμούς στα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα. Για τις Η.Π.Α., διεύρυνση της ευρωπαϊκής αγοράς σόγιας σημαίνει μία εναλλακτική οδό, η οποία είναι απαραίτητη όσο μένει ανοικτό το εμπορικό μέτωπο της χώρας με την σημαντική αγορά της Κίνας. Σε αυτό το επίπεδο, η νίκη για τον πρόεδρο Τραμπ είναι σημαντική, καθώς οι Αμερικανοί αγρότες, ειδικά σε κρίσιμες για τις εκλογές πολιτείες, επηρρεάζονται σημαντικά από τις πωλήσεις σόγιας. Αξίζει να σημειωθεί επιπλέον πως το 2016 η πλειοψηφία αυτών των αγροτών είχε ψηφίσει υπέρ του Ντόναλντ Τραμπ. Για την Ευρωπαϊκή Ένωση, η απομάκρυνση των δασμών στα αυτοκίνητα έχει προφανή οφέλη, ειδικά για την Γερμανία, όπου η αυτοκινητοβιομηχανία είναι έμβλημα της μεταπολεμικής ανάπτυξης, και βασικός πυλώνας της εθνικής οικονομίας. Σημαντικό είναι και ότι, όπως παρατηρεί το PBS στην ανάλυσή του, η γερμανική BMW, μέσω του αμερικανικού εργοστασίου της στη Νότια Καρολίνα, είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας αυτοκινήτων που έχουν κατασκευαστεί στις Ηνωμένες Πολιτείες. Τα μεγέθη είναι σημαντικά, με περισσότερους από 118000 Αμερικανούς να απασχολούνται συνολικά από Γερμανούς κατασκευαστές και προμηθευτές.

Παρά την ανακούφιση των αγορών, και τη διαφαινόμενη πιθανότητα μιας μεθοδικής, αν και μακρόχρονης, διαπραγμάτευσης για τις εμπορικές σχέσεις Ευρώπης-Αμερικής, όλα τα υπόλοιπα σημεία της συμφωνίας είναι νεφελώδη. Αυτό δεν σημαίνει ότι η συνάντηση δεν ήταν επιτυχής, απλώς πως οι στόχοι της δεν ήταν πιο συγκεκριμένοι. Όπως τόνιζε πριν τη συνομιλία Τραμπ-Γιουνκέρ η Ευρωπαία επίτροπος Εμπορίου, Σεσίλια Μάλμστρεμ, η οποία σύμφωνα και με την Wall Street Journal είχε προπορευτεί του Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ στις Η.Π.Α. για να εκτιμήσει τις προθέσεις των Αμερικανών βουλευτών έναντι της πολιτικής του Ντόναλντ Τραμπ, «στόχος αυτής της επίσκεψης είναι να ηρεμήσει η κατάσταση και να αποτραπεί η κλιμάκωση της εμπορικής σύγκρουσης». Αυτό φαίνεται πως έγινε, με τον Αμερικανό πρόεδρο να αφήνει στην άκρη τον πρόσφατο χαρακτηρισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως «εχθρού» των Η.Π.Α., και να τον αντικαθιστά με την φιλική και ευδιάθετη συνέντευξη που ακολούθησε την συνάντησή του με τον Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ. Τρέχοντας να βγάλουν την αμερικανική και την ευρωπαϊκή σημαία στον κήπο του Λευκού Οίκου και αναβάλλοντας αρκετές φορές τις επόμενες συναντήσεις του Αμερικανού προέδρου, οι υπεύθυνοι του Λευκού Οίκου έστησαν σε ελάχιστα λεπτά την κοινή εμφάνιση των δύο ανδρών, από την οποία φάνηκε η σπουδή τους να καθησυχάσουν τις αγορές. Παράδειγμα αυτής της σπουδής είναι και το κομμάτι που αφορά στις ευρωπαϊκές εισαγωγές αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου. Η ενεργειακή πολιτική είναι εξαιρετικά σημαντική για τον πρόεδρο Τραμπ, ο οποίος κατέστησε τη σχετική συμφωνία Γερμανίας-Ρωσίας βασικό στοιχείο της κριτικής που άσκησε εναντίον της Άνγκελα Μέρκελ. Την Τετάρτη, μιλώντας δίπλα στον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο Αμερικανός πρόεδρος είπε: «Συμφωνήσαμε στην ενισχυμένη και ενισχυόμενη στρατηγική μας συνεργασία σχετικά με την ενέργεια. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλει να εισάγει περισσότερο υγροποιημένο φυσικό αέριο, LNG, από τις Ηνωμένες Πολιτείες, και θα είναι ένας πολύ πολύ μεγάλος αγοραστής. Θα τους το κάνουμε πολύ πιο εύκολο, αλλά θα είναι τεράστιος αγοραστής LNG». Από τη μεριά του, ο Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ είπε πως η Ένωση θα χτίσει περισσότερες εγκταστάσεις για την εισαγωγή υγροποιημένου αερίου, τονίζοντας πως «αυτό είναι μήνυμα και προς άλλους». Όσο υπονοούμενο, όμως, είναι το μήνυμα Γιουνκέρ για τη Ρωσία, άλλο τόσο υπονοούμενες είναι και οι λεπτομέρειες του σχεδίου. Όπως τονίζει το CNBC, ο κύριος Γιουνκέρ δεν ξεκαθάρισε αν οι «περισσότερες» εγκαταστάσεις, στις οποίες αναφέρθηκε, είναι οι ήδη προγραμματισμένες, ή αν αφορούν καινούριες επενδύσεις. Ως έχει, η Πορτογαλία και η Ισπανία έχουν ήδη αναδειχθεί ως αξιόπιστοι αγοραστές LNG, με την Βρετανία, την Ολλαδία, την Ιταλία και τη Λιθουανία να ακολουθούν.

Παρόμοια ασάφεια χαρακτηρίζει την ελάφρυνση ή και άρση των επιβληθέντων δασμών, αφού το βασικό ζητούμενο της συνάντησης, όπως είχε σχολιάσει ο Ευρωπαίος αξιωματούχος ήταν η αναβολή καινούριων δασμών, ειδικά στα αυτοκίνητα. Το ύψος των δασμών που συζητούσε ο πρόεδρος Τραμπ θα σήμαινε αύξηση περίπου 10000 ευρώ για την τιμή ευρωπαϊκών αυτοκινήτων στην Αμερική, και κινδύνους, σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, για την μεγαλύτερη ανάπτυξη των πρόσφατων χρόνων. Το μόνο που βεβαιώθηκε για τους ήδη επιβληθέντες δασμούς είναι πως θα αποτελέσουν μέρος των διαπραγματεύσεων, μαζί με την από κοινού μεταρρύθμιση του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, ενός ακόμη διεθνούς θεσμού που έχει βρεθεί στο στόχαστρο της αμερικανικής κυβέρνησης. Σε αυτό το πλαίσιο, ακόμη και η άρση όλων των δασμών σε προϊόντα εκτός αυτών της αυτοκινητοβιομηχανίας παραμένει στον θεωρητικό ορίζοντα. Σε επιχειρησιακό επίπεδο, οι πρόσφατες ανακοινώσεις ταιριάζουν με τις εδραιωμένες προτεραιότητες στις δύο μεριές του Ατλαντικού, χωρίς να απαιτούν αμέσως καινούριες πρωτοβουλίες.

www.ert.gr