Τι φοβούνται οι επενδυτές για τις ευρωπαϊκές τράπεζες

09:18 3/8/2016 - Πηγή: ΕΡΤ

Του Γιώργου Χ. Παπαγεωργίου

Πολλούς σκελετούς φαίνεται ότι κρύβει το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα και τα περίφημα τεστ αντοχής (stress tests) που ολοκληρώθηκαν την περασμένη εβδομάδα δεν φάνηκε να καθησύχασαν τους επενδυτές.

Η πτώση των μετοχών στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, με «ξεπούλημα» κυρίως τραπεζικών τίτλων, έδειξε ότι η αγορά δεν πείθεται από τα ευρήματα της Ευρωπαικής Τραπεζικής Αρχής τα οποία ανακοινώθηκαν προ ημερών.

Ο ευρωπαϊκός δείκτης τραπεζικών μετοχών

(Eurostoxx 600) χάνει 47% τους τελευταίους 12 μήνες.

Ο βασικός λόγος είναι ότι ενώ υποτίθεται ότι τα τεστ αυτά γίνονται για να ελεγχθεί η πιθανή συμπεριφορά των ευρωπαϊκών τραπεζών σε διάφορα δυσμενή σενάρια, ο πήχης μπήκε αρκετά χαμηλά, με αποτέλεσμα επενδυτές και αναλυτές να φοβούνται ότι υπάρχουν αρκετά προβλήματα τα οποία δεν διερευνήθηκαν.

Στην πραγματικότητα, το μόνο που «μάθαμε» από το τελευταία stress test που ανακοινώθηκαν για 51 ευρωπαϊκές τράπεζες ήταν ότι σε γενικές γραμμές η κατάσταση δεν εμπνέει ανησυχίες και είναι ελεγχόμενη, παρά τα επιμέρους προβλήματα που όλοι ήξεραν, ότι, δηλαδή, κάποιες Ιταλικές τράπεζες έχουν πρόβλημα κεφαλαίων και ότι οι δύο μεγαλύτερες γερμανικές τράπεζες η Deutsche Bank και η Commerzbank έχουν χαμηλά κεφάλαια (ανήκουν στις 12 πιο ασθενείς τράπεζες της Ευρώπης), αλλά πάντως τα αυξάνουν.

Τώρα, βέβαια, για το τι θα γίνει με τα 40 τρισ. δολάρια παραγώγων που έχει στα βιβλία της η Deutsche Bank (σχεδόν 15 φορές το γερμανικό ΑΕΠ), πώς θα συμπεριφερθούν οι τράπεζες με τα επιτόκια να παραμένουν στο μηδέν και πότε θα καθαρίσουν από τα 900 δισ. ευρώ κόκκινων δανείων στην Ευρώπη, τα stress tests δεν είχαν να πουν το παραμικρό, γιατί, όπως φαίνεται, κάποια ευαίσθητα θέματα έμειναν εκτός έρευνας.

Είναι χαρακτηριστικό ότι δεν διερευνήθηκαν οι επιπτώσεις του Brexit στον ευρωπαϊκό κλάδο, ούτε οι συνέπειες των μηδενικών επιτοκίων, με αποτέλεσμα πολλοί οικονομικοί αναλυτές να χαρακτηρίζουν την όλη υπόθεση περισσότερο άλλη μια απόπειρα να καθησυχαστούν οι επενδυτές για τον βαθύτατα προβληματικό ευρωπαϊκό τραπεζικό κλάδο.

Το γεγονός είναι ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες δεν έχουν προχωρήσει ακόμα στην λεγόμενη «απομόχλευση», δηλαδή την μείωση του υπερβολικού δανεισμού στον οποίο είχαν προχωρήσει προ κρίσης, όπως, αντιθέτως, έκαναν οι αμερικανικές τράπεζες αμέσως μετά το σοκ της Lehman Brothers, με αποτέλεσμα να έχουν ακόμα μπροστά τους το βουνό με τα προβλήματα.

Θα πρέπει δηλαδή να προχωρήσουν στην επώδυνη διαδικασία διαγραφής δανείων και αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου, σε μια περίοδο μάλιστα που η οικονομική δραστηριότητα δεν έχει ξεπεράσει το φόβο της στασιμότητας.

Ο φόβος είναι ότι στην προοπτική αυτή δεν αποκλείεται κάποια σημαντική («συστημική») τράπεζα να έχει προβλήματα τα οποία δεν είναι γνωστά και να βαρέσει «κανόνι» παρασύροντας και άλλους στο βαθιά αλληλεξαρτώμενο τραπεζικό σύστημα. Τον κίνδυνο αυτό άλλωστε υποτίθεται ότι διερευνούν η EBA και η ΕΚΤ με τα stress test που γίνονται κάθε χρόνο.

Οι ελληνικές τράπεζες (και οι πορτογαλικές) δεν συμμετείχαν στα τελευταία ευρωπαϊκά stress test επειδή είχαν ελεγχθεί λίγους μήνες νωρίτερα κατά τη διαδικασία της ανακεφαλαιοποίησης.

Εάν, πάντως, ο ευρωπαϊκός τραπεζικός κλάδος βρεθεί και πάλι στη δίνη του κυκλώνα είναι βέβαιο ότι θα επηρεαστούν και αυτές.