Το μεγάλο ψέμα των πλεονασμάτων (άρθρο)

08:13 20/4/2017 - Πηγή: ΕΡΤ

Του Γιώργου Χ. Παπαγεωργίου

Μετά από επτά χρόνια μνημονίων και συνεχών αξιολογήσεων, αποτυχημένων εκτιμήσεων και προβλέψεων είναι να αναρωτιέται κάποιος για τη σημασία που έχουν οι αριθμοί.
Το ΔΝΤ στην τελευταία του έκθεση για τα δημοσιονομικά (Fiscal Monitor) εκτιμά ότι το 2018 η Ελλάδα θα έχει πρωτογενές πλεόνασμα στον προϋπολογισμό 2% του ΑΕΠ, μακριά από το στόχο για 3,5%.
Το πρωτογενές πλεόνασμα

είναι το ποσό που περισσεύει στον προϋπολογισμό (έσοδα μείον έξοδα) προτού πληρωθούν οι τόκοι, επομένως εάν υπάρξει κενό το 2018, θα υπάρξει και πίεση για νέα μέτρα που θα το καλύψουν.
Στην πραγματικότητα, οι προβλέψεις του ΔΝΤ και της ευρωζώνης συντηρούν ένα διεθνές πολιτικο-οικονομικό παιχνίδι το οποίο συνεχίζεται, παρόλο που όλες οι εκτιμήσεις συστηματικά διαψεύδονται.
Αρχικά οι προβλέψεις για τα πλεονάσματα στο μέλλον έφταναν στα εξωπραγματικά ποσοστά της τάξης του 5% του ΑΕΠ και πλέον. Το επόμενο εσοπρόθεσμο πρόγραμμα δημοσιονομικής πολιτικής προέβλεπε πλεονάσματα 4% και 4,5% του ΑΕΠ. Τώρα γίνεται λόγος για πλεονάσματα 3,5% του ΑΕΠ.
Η αλήθεια είναι ότι τα πλεονάσματα υπολογίζονται έτσι ώστε να «βγαίνουν» οι υπολογισμοί για το χρέος, παρόλο που όλοι οι σοβαροί οικονομολόγοι ανά τον κόσμος γνωρίζουν ότι τέτοιοι στόχοι δεν είναι επιτεύξιμοι για μεγάλο χρονικό διάστημα ιδιαίτερα για την ελληνική οικονομία που «σέρνεται» τα τελευταία εννιά χρόνια.
Τόσο μεγάλα πλεονάσματα μπορούν να βγουν μόνο με «στίψιμο» της οικονομίας (φόρους, περικοπές δαπανών), το οποίο θα την καθηλώσει για ακόμα περισσότερα χρόνια.
Με τα δεδομένα αυτά είναι πολύ πιθανόν ότι και οι στόχοι του 3,5% του ΑΕΠ θα αναθεωρηθούν σε λίγα χρόνια.
Στην τελευταία έκθεσή του το ΔΝΤ εκτιμά ότι τα επόμενα χρόνια, μέχρι το 2022 το πλεόνασμα δεν θα ξεπεράσει το 1,5% του ΑΕΠ, σε αντίθεση με την πρόβλεψη-απαίτηση της ευρωζώνης για στόχο 3,5%.
Από την άλλη πλευρά, όμως, στην ίδια έκθεση το ΔΝΤ αναθεωρεί τις προηγούμενες προβλέψεις που είχε κάνει για πλεόνασμα 0,1% το 2016 και παραδέχεται ότι τελικά θα διαμορφωθεί πολύ ψηλότερα, στο 3,3%, αφού η κυβέρνηση ξεπέρασε κατά πολύ το στόχο. Αντίστοιχα και για φέτος προβλέπει τώρα ότι το πλεόνασμα θα φτάσει το 1,8% του ΑΕΠ, πάνω από το στόχο του 1,75%, παρότι προ μηνών είχε κάνει πρόβλεψη για 0,7% πλεόνασμα το 2017.
Με λίγα λόγια, το ΔΝΤ παραδέχεται ότι έχει κάνει λάθος για τις προβλέψεις του 2016 και του 2017, αλλά επιμένει στην «μαύρη εκδοχή» για τα επόμενα χρόνια.
Είναι προφανές ότι οι τεχνοκράτες του ταμείου, αναδεικνύουν τις δυσκολίες που θα έχει η χώρα για να παράγει πλεονάσματα, έτσι ώστε να υποδείξουν την ανάγκη για δραστική αναδιάρθρωση χρέους -την οποία δεν θέλουν οι Γερμανοί.
Εάν οι πληρωμές για το χρέος μειωθούν τα επόμενα χρόνια, θα μειωθούν και τα αναγκαία πλεονάσματα.
Άλλωστε το ΔΝΤ εδώ και καιρό υποστηρίζει ότι η Ελλάδα δεν πρέπει να παράγει μεγαλύτερα πλεονάσματα, διότι η οικονομία της δεν το αντέχει.
Το παράλογο, βέβαια, είναι ότι παρά τις τοποθετήσεις αυτές το ΔΝΤ έχει αποδεχθεί τα πλεονάσματα του 3,5% που απαιτούν οι Γερμανοί, έτσι ώστε να μην χρειαστεί ουσιαστική ελάφρυνση χρέους.