Τροφές-πολύτιμοι σύμμαχοι για έναν γερό οργανισμό «ασπίδα» στον κορονοϊό

11:18 12/4/2020 - Πηγή: ΕΡΤ

H διατροφή μπορεί να είναι ένα από τα όπλα μας να ενισχύσουμε το ανοσοποιητικό μας, ώστε ο νέος κορονοϊός να μην μπορέσει να μας ρίξει κάτω. Η διατροφή επίσης μπορεί να είναι σύμμαχός μας στη μάχη μας να γίνουμε καλά όταν νοσήσουμε. Η αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Ανδριάννα Καλλιώρα, με αντικείμενο «Διατροφή του Ανθρώπου και Τρόφιμα», μιλάει στο ert.gr για τις τροφές με τις οποίες χτίζουμε ένα γερό ανοσοποιητικό και για εκείνες που βοηθούν τον

οργανισμό μας στην ίαση. Πότε η διατροφή μάς προστατεύει από τη νόσο;

Γενικά, το ανοσοποιητικό μας σύστημα υπερασπίζεται τον οργανισμό μας εναντίον μικροοργανισμών, συμπεριλαμβανομένων των ιών, που προκαλούν ασθένειες. Τι μπορούμε όμως να κάνουμε για να εξασφαλίσουμε την καλή λειτουργία του; Να αλλάξουμε τη διατροφή μας; Να κάνουμε επιπλέον αλλαγές στον τρόπο ζωής με την ελπίδα να αναπτύξουμε μια σχεδόν τέλεια ανοσοαπόκριση; Να χρησιμοποιήσουμε συμπληρώματα με βιταμίνες ή φυτικά σκευάσματα;

Η ιδέα να ενισχύσουμε το ανοσοποιητικό μας σύστημα ακούγεται δελεαστική, αλλά η προσπάθεια μπορεί να αποδειχθεί άκαρπη για διάφορους λόγους. Το ανοσοποιητικό μας σύστημα είναι ακριβώς αυτό  –ένα σύστημα, όχι μια ενιαία οντότητα, και για να λειτουργεί επιτυχώς απαιτείται ισορροπία και αρμονία. Υπάρχουν πολλά που γνωρίζουμε για τη λειτουργία αυτού του συστήματος και πολλά ακόμα που προσπαθούμε να κατανοήσουμε.

Τα έως σήμερα επιστημονικά δεδομένα καταδεικνύουν τη σχέση του τρόπου ζωής και της καλής ανοσολογικής λειτουργίας. Γνωρίζουμε ότι οι άνθρωποι που ζουν σε συνθήκες φτώχειας και υποσιτίζονται είναι πιο ευάλωτοι σε μολυσματικές ασθένειες. Υπάρχουν ακόμη επιστημονικά στοιχεία που δείχνουν ότι διάφορες ανεπάρκειες μικροθρεπτικών συστατικών -για παράδειγμα, ανεπάρκειες ψευδαργύρου, σεληνίου, σιδήρου, χαλκού, φυλλικού οξέος και βιταμινών Α, Β6, C και Ε- δύνανται να μεταβάλουν την ανοσολογική απόκριση, ενώ από την άλλη η επαρκής πρόσληψή να συμβάλει στην καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού.

Έτσι, για την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος δεν πρέπει να ξεχνάμε:

να τρώμε επαρκώς, αλλά όχι υπερβολικά, εξασφαλίζοντας ποικιλία στη διατροφή μας,να τρώμε καθημερινά φρούτα και λαχανικά. Αυτά είναι πηγές βιταμινών όπως η C και το φυλλικό οξύ, φυτοχημικών συστατικών με αντιοξειδωτικές δράσεις, αλλά και πρεβιοτικών που αποτελούν την τροφή της εντερικής μας μικροχλωρίδας και ενισχύουν την ανάπτυξη των βακτηρίων του εντέρου που δρουν ευεργετικά στη λειτουργία του ανοσοποιητικού,να καταναλώνουμε εβδομαδιαία άπαχο κρέας, πουλερικά, ψάρια και θαλασσινά, καθώς είναι πλούσια σε ψευδάργυρο, σελήνιο, σίδηρο, πρωτεΐνη και βιταμίνες του συμπλέγματος Β (Β6, Β9, Β12),να καταναλώνουμε γάλα και γαλακτοκομικά για την πρόσληψη της βιταμίνης Α, της Β12 και του ψευδαργύρου. Επιπλέον, τα προϊόντα γαλακτικής ζύμωσης, όπως το παραδοσιακό ή κατάλληλα εμπλουτισμένο γιαούρτι και το κεφίρ, περιέχουν προβιοτικά, ζωντανούς δηλαδή μικροοργανισμούς που φαίνονται να επιδρούν ευεργετικά στη λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος,να έχουμε στο τραπέζι μας όσπρια και ξηρούς καρπούς: αυτά παρέχουν εκτός από χαλκό, επίσης πρεβιοτικά, φυλλικό οξύ και πρωτεΐνη,να χρησιμοποιούμε ελαιόλαδο ωμό ή στις μαγειρικές παρασκευές, καθώς είναι πηγή βιταμίνης Ε και αντιοξειδωτικών φυτοχημικών,να ακολουθούμε όσο πιο πιστά μπορούμε τη Μεσογειακή Διατροφή, καθώς αυτή ενσωματώνει όλα τα οφέλη μιας υγιεινής διατροφής.

Δεν αρκεί όμως μόνο η διατροφή. Για να διατηρήσουμε φυσικά ένα ισχυρό και υγιές ανοσοποιητικό σύστημα πρέπει να επιλέξουμε έναν υγιεινό τρόπο ζωής.

Δεν καπνίζουμεΕάν πίνουμε αλκοόλ, πίνουμε μόνο με μέτροΚοιμόμαστε επαρκώςΠροσπαθούμε να ελέγξουμε το άγχοςΑσκούμαστε τακτικάΔιατηρούμε ένα υγιές βάροςΑκολουθούμε πιστά τους κανόνες προσωπικής υγιεινής και παρασκευής των γευμάτων

Τι μπορούμε να κάνουμε όμως όταν υποψιαζόμαστε ότι η διατροφή μας δεν μας παρέχει όλα τα μικροθρεπτικά συστατικά -ίσως, για παράδειγμα, δεν καταναλώνουμε αρκετά φρούτα και λαχανικά. Η λήψη ημερησίως ενός συμπληρώματος βιταμινών και μετάλλων μπορεί να «συμπληρώσει» τις ανάγκες όταν υπάρχει έλλειμμα και να επιφέρει ευεργετικές επιδράσεις στο ανοσοποιητικό σύστημα. Λαμβάνοντας ωστόσο «μεγαδόσεις» από αυτά το όφελος δεν πολλαπλασιάζεται και πιθανώς να δημιουργούνται άλλοι κίνδυνοι για την υγεία. Οφείλουμε να είμαστε προσεκτικοί καταναλωτές. Στα καταστήματα θα βρούμε πλήθος από χάπια και άλλα σκευάσματα με βάση τα βότανα, τα οποία ισχυρίζονται ότι ενισχύουν την υγεία του ανοσοποιητικού σας συστήματος. Παρόλο που μερικά από αυτά τα σκευάσματα έχει βρεθεί ότι αλλάζουν ορισμένα συστατικά της ανοσολογικής λειτουργίας, μέχρι στιγμής δεν υπάρχει η επιστημονική απόδειξη ότι στην πραγματικότητα ενισχύουν την ανοσία στο σημείο όπου είμαστε καλύτερα προστατευμένοι από λοιμώξεις και ασθένειες. Η ενίσχυση της ανοσίας από ένα τέτοιο σκεύασμα είναι δύσκολο να υποστηριχθεί: οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν, για παράδειγμα, αν αυτό που φαίνεται να αυξάνει τα επίπεδα κάποιων αντισωμάτων στο αίμα έχει και πραγματικά οφέλη για τη συνολική ανοσία.

Ακολουθώντας, λοιπόν, απλά βήματα για έναν καλό τρόπο ζωής, στη νεότητά μας το σώμα μας δημιουργεί συνεχώς ανοσιακά κύτταρα. Καθώς όμως γερνάμε, η ικανότητά μας για ανοσολογική απόκριση μειώνεται. Έτσι, σε σύγκριση με τους νεότερους, οι ηλικιωμένοι χρειάζονται σε μεγαλύτερο βαθμό την προσοχή μας. Ιδιαίτερα σε αυτούς, η σχέση μεταξύ διατροφικών παραγόντων και ανοσίας είναι καλύτερα θεμελιωμένη. Οι ηλικιωμένοι τείνουν να τρώνε λιγότερο και συχνά να έχουν λιγότερη ποικιλία στη διατροφή τους. Θα πρέπει διαρκώς να τονίζουμε την ανάγκη για μία διατροφή με ποικιλία και επάρκεια σε θρεπτικά συστατικά. Ένα σημαντικό ερώτημα είναι εάν τα συμπληρώματα διατροφής μπορούν να βοηθήσουν τους ηλικιωμένους να διατηρήσουν ένα πιο υγιές ανοσοποιητικό σύστημα. Οι ηλικιωμένοι θα πρέπει να συζητήσουν αυτή την πιθανότητα με κάποιον που γνωρίζει καλά τη γηριατρική διατροφή, γιατί, ενώ κάποια συμπληρώματα διατροφής μπορεί να είναι ωφέλιμα για τους ηλικιωμένους, άλλα μπορεί να έχουν σοβαρές επιπτώσεις σε αυτή την ηλικιακή ομάδα. Ακόμη και στην περίπτωση που νοσήσουμε, η διατροφή μπορεί να είναι όπλο για την καλή ανάρρωση.

Φροντίζουμε να τρώμε μικρά, αλλά συχνά και θρεπτικά γεύματα.Πίνουμε αρκετό νερό. Είναι εύκολο να αφυδατωθούμε όχι μόνο γιατί τρώμε και πίνουμε λιγότερο, συνεπώς έχουμε μια συνολικά μειωμένη πρόσληψη νερού, αλλά επίσης γιατί είναι αυξημένη η απώλεια με ιδρώτα στον πυρετό.Τρώμε άπαχo κρέας και άλλες πηγές πρωτεΐνης, καθώς τα αμινοξέα που προσλαμβάνονται είναι αναγκαίοι δομικοί λίθοι όλων των κυττάρων του σώματος – συμπεριλαμβανομένων και των ανοσιακών κυττάρων.Ενισχύουμε τον οργανισμό με αντιοξειδωτικές βιταμίνες και μέταλλα καταναλώνοντας καθημερινά φρούτα και λαχανικά. Η ισορροπία μεταξύ δραστικών ριζών οξυγόνου και των αντιοξειδωτικών θα επιτρέψει τις αποκρίσεις των ανοσιακών Τ κυττάρων. Οι φρέσκοι χυμοί μπορούν να επίσης εξασφαλίσουν τις ανάγκες στα παραπάνω, ενώ ταυτόχρονα να συμβάλουν και στην απαραίτητη ενυδάτωση.Προσέχουμε την ποσότητα και την ποιότητα του λίπους στη διατροφή, καθώς αυτό μπορεί να επιδράσει στη λειτουργία των ανοσιακών κυττάρων.Αποφεύγουμε την κατανάλωση των επεξεργασμένων τροφίμων: το περιεχόμενο λίπος είναι υψηλό και κακής ποιότητας, ενώ συνολικά είναι προϊόντα χαμηλής θρεπτικής αξίας.Δεν καταναλώνουμε αλκοόλ: αυτό μπορεί να μειώσει την ανοσοαπόκριση και ταυτόχρονα να μας αφυδατώσει.

Αξίζει να θυμόμαστε: δεν υπάρχουν υπερτροφές! Η διατροφή πρέπει να έχει ποικιλία, μέτρο και ισορροπία, να είναι πλήρης σε θρεπτικά συστατικά για να μπορεί να προστατεύει από τη νόσο, αλλά και να συμβάλει στην αποκατάσταση της υγείας.

Διόρθωση: Μπέττυ Σαβούρδου

www.ert.gr