«Le Deuxième Sexe»: Όταν η Simone de Beauvoir έδινε μαθήματα ζωής για την ισότητα των δύο φύλων

20:19 17/4/2022 - Πηγή: iPop

Συγγραφέας, διανοούμενη, ακτιβίστρια, φεμινίστρια, φιλόσοφος του υπαρξισμού, αλλά και μούσα του υπαρξιστή φιλοσόφου Jean-Paul Sartre, η Simone de Beauvoir αποτέλεσε μία από τις σημαντικότερες πρωτοποριακές μορφές του σύγχρονου φιλοσοφικού φεμινισμού. Το έργο της «Το Δεύτερο Φύλο» παραμένει μέχρι και σήμερα ένα επίτευγμα ορόσημο στη φεμινιστική θεωρία.

Η Γαλλίδα συγγραφέας, που γεννήθηκε και έζησε τον 20ο αιώνα, έγινε γνωστή μέσα από το βιβλίο της με τίτλο «Le Deuxième Sexe» ή αλλιώς «Το Δεύτερο Φύλο», μια παθιασμένη έκκληση για την κατάργηση αυτού που αποκάλεσε τον μύθο του «αιώνιου θηλυκού», αποτελώντας το απόλυτο έργο αναφοράς του φεμινιστικού κινήματος.

Σπούδασε φιλοσοφία στη Σορβόννη, εκεί όπου γνώρισε και συνάντησε τον συμφοιτητή της Jean-Paul Sartre, αναπτύσσοντας μια ελεύθερη και φλογερή σχέση μαζί του που κράτησε σε όλη τους τη ζωή. Δίδαξε σε πολλά σχολεία προτού στραφεί στη συγγραφή για τα προς το ζην, ενώ το 1945 εξέδωσε μαζί με τον Sartre το μηνιαίο περιοδικό λογοτεχνικής και πολιτικής κριτικής «Temps Modernes» («Μοντέρνοι Καιροί»).

Το 1949 εξέδωσε «Το Δεύτερο Φύλο», ένα έργο που την έκανε γνωστή σε όλο τον κόσμο για τα φεμινιστικά θέματα που κανείς μέχρι τότε δεν είχε θίξει. Το βιβλίο βρισκόταν για πολλά χρόνια στη λίστα του Βατικανού με τα απαγορευμένα βιβλία. Μέσα από το «Le Deuxième Sexe», η Simone de Beauvoir δε θίγει απλώς την ανύπαρκτη ισότητα δικαιωμάτων μεταξύ του άνδρα και της γυναίκας, αλλά σφυρηλατεί τη γυναικεία ύπαρξη, χάρη στη φεμινιστική της ανάλυση για την καταπίεση των γυναικών. Με τη φράση «Γυναίκα δε γεννιέσαι, γίνεσαι», η Simone de Beauvoir έγινε διάσημη για τις προοδευτικές της αντιλήψεις σε μια εποχή και κοινωνία που το φεμινιστικό κίνημα δεν είχε πετύχει ακόμα τον σκοπό του.

Από τον φεμινισμό του 19ου αιώνα στους Ταλιμπάν του 2021: Πού είναι άραγε η ισότητα των φύλων;

Στο έργο αυτό αναλύεται ο όρος γυναίκα από διαφορετικές οπτικές, μερικές εκ των οποίων κανείς μέχρι τότε δεν είχε τολμήσει να θίξει. Η Simone de Beauvoir δε διστάζει να μιλήσει για το γυναικείο σώμα, τη σεξουαλική μύηση της γυναίκας που ξεκινά από την πιο τρυφερή ήδη ηλικία, την αναπαραγωγή, τη σεξουαλική διέγερση, τον κλειτοριδικό σπασμό και τον οργασμό. Διαφοροποιεί την ηδονή του άνδρα από αυτή της γυναίκας, θίγει το ζήτημα του γάμου ως τη μοίρα της γυναίκας που της επιφυλάσσει η κοινωνία, αλλά και τον «φυσικό» της προορισμό, τη μητρότητα.

Όμως, η Γαλλίδα φεμινίστρια δε σταματάει εκεί. Μέσα από αναφορές άλλων συγγραφέων και φιλοσόφων, υπερβαίνει το αναμενόμενο και συγκρίνει τον γάμο με την πορνεία, αναφέροντας πως «Η μοναδική διαφορά μεταξύ εκείνης που πουλιέται μέσω της πορνείας και εκείνης που πουλιέται μέσω του γάμου είναι η τιμή και η διάρκεια του συμβολαίου. Και για τις δύο η σεξουαλική πράξη αποτελεί υπηρεσία», εξηγώντας με σαφήνεια στη συνέχεια τον ισχυρισμό της.

Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, ότι μέσα από «Το Δεύτερο Φύλο» η Simone de Beauvoir δε στάθηκε στ’ αναμενόμενα περί ισότητας των φύλων σε οικογενειακό κι εργασιακό επίπεδο, αλλά προχώρησε πολύ παραπέρα, εξερευνώντας πτυχές της γυναικείας υπόστασης που μόνο εύκολο δεν ήταν να πραγματευτεί και να τεκμηριώσει.

Όταν η γυναικεία υπόσταση συνάντησε τη Simone de Beauvoir: Φράσεις από «Το Δεύτερο Φύλο» που αξίζει να κρατήσουμεΤα φτερά της είναι κομμένα και μετά κατηγορείται ότι δεν ξέρει πώς να πετάξει.Από μόνη της, η ομοφυλοφιλία είναι τόσο περιοριστική όσο η ετεροφυλοφιλία: το ιδανικό θα πρέπει να είναι να μπορείς να αγαπάς μία γυναίκα ή έναν άνδρα. Είτε, έναν άνθρωπο, χωρίς να αισθάνεσαι φόβο, αυτοσυγκράτηση ή υποχρέωση.Ότι το παιδί είναι ο υπέρτατος στόχος της γυναίκας είναι μια δήλωση που έχει ακριβώς την ίδια αξία με ένα διαφημιστικό σλόγκαν.Γυναίκα δε γεννιέσαι, γίνεσαι.Η γυναίκα έχει ωοθήκες και μια μήτρα, αυτές είναι οι μοναδικές ιδιότητες που τη φυλακίζουν στην υποκειμενικότητά της.Το παρόν περικλείει το παρελθόν, και όλη η ιστορία του παρελθόντος έχει γραφτεί από άντρες. Τη στιγμή που οι γυναίκες αρχίζουν να συμμετέχουν στη διαμόρφωση του κόσμου, αυτός ο κόσμος ανήκει ακόμη στους άντρες.Ο άντρας, όταν απαιτεί να επιβάλλει στην ερωτική του σύντροφο τον δικό του ρυθμό και προσπαθεί μετά μανίας να την οδηγήσει στον οργασμό, διαπράττει ένα σοβαρότατο λάθος. Τις περισσότερες φορές το μόνο που καταφέρνει είναι να καταστρέψει την ηδονή που ένιωθε η γυναίκα με τον δικό της μοναδικό τρόπο.Η αναπαράσταση του κόσμου, όπως και ο ίδιος ο κόσμος, είναι έργο των ανδρών. Το περιγράφουν από τη δική τους οπτική, την οποία συγχέουν με την απόλυτη αλήθεια.Είναι ενοχλητικό όταν κατά τη διάρκεια μίας αόριστης συζήτησης ακούμε έναν άντρα να λέει: «σκέφτεσαι έτσι επειδή είσαι γυναίκα». Γνωρίζω ότι η μόνη μου άμυνα είναι να απαντώ: «σκέφτομαι έτσι επειδή αυτή είναι η αλήθεια». Με αυτή την απάντηση μειώνω την υποκειμενικότητα της άποψής μου, που θεωρείται δεδομένη λόγω του φύλου μου. Δεν θα είχε νόημα κι εγώ να απαντήσω «κι εσύ σκέφτεσαι έτσι όπως σκέφτεσαι, επειδή είσαι άντρας», διότι αποτελεί κοινή πεποίθηση ότι το να είσαι άντρας δεν αποτελεί κάτι ιδιαίτερο».Η ηδονή για τη γυναίκα είναι ένα είδος μαγείας. Απαιτεί την ολοκληρωτική εγκατάλειψη. Αν κάποιες λέξεις ή κινήσεις έρχονται σε αντίθεση με τη μαγεία των χαδιών, η μαγεία διαλύεται. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που η γυναίκα τις περισσότερες φορές κρατά κλειστά τα μάτια της.Κανείς δεν είναι πιο αλαζονικός απέναντι στις γυναίκες, πιο επιθετικός ή περιφρονητικός, από τον άντρα που ανησυχεί για την ανδρεία του.«Κάθε καταπίεση δημιουργεί κατάσταση πολέμου. Και αυτή δεν αποτελεί εξαίρεση».Με τι θα ασχολούνταν ο Πρίγκιπας του παραμυθιού αν δεν είχε να ξυπνήσει την Ωραία Κοιμωμένη; Το σώμα δεν είναι ένα πράγμα, είναι μια κατάσταση: είναι η αντίληψή μας στον κόσμο και το σκίτσο του έργου μας.

Το φεμινιστικό αυτό ορόσημο που υμνεί τη γυναίκα με τον πιο αναπάντεχο και δυναμικό τρόπο κλείνει ακριβώς όπως θα έπρεπε να κλείσει. «Είναι στο χέρι του άντρα να κάνει την ελευθερία να θριαμβεύσει μέσα σε τούτο τον κόσμο. Για να κερδίσει την υπέρτατη αυτή νίκη, είναι απαραίτητο μεταξύ άλλων άντρες και γυναίκες να επιβεβαιώσουν ανεπιφύλακτα την αδελφοσύνη τους, πέρα από τις φυσικές τους διαφοροποιήσεις».

«Το Δεύτερο Φύλο» δεν είναι μια φεμινιστική ουτοπία, αλλά το απόλυτο έργο αναφοράς του φεμινιστικού κινήματος κι ένα βιβλίο που κάθε άνθρωπος ανεξαρτήτως φύλου αξίζει να διαβάσει τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του!

5 γυναίκες που μας προσφέρουν έμπνευση με τον τρόπο που διάλεξαν να βαδίσουν το μονοπάτι της ζωής τους

Διάβασε πρώτος όλα τα θέματα του iPop.gr στο Google News

Το άρθρο «Le Deuxième Sexe»: Όταν η Simone de Beauvoir έδινε μαθήματα ζωής για την ισότητα των δύο φύλων εμφανίζεται στο iPop.