Από τον φεμινισμό του 19ου αιώνα στους Ταλιμπάν του 2021: Πού είναι άραγε η ισότητα των φύλων;

19:21 20/8/2021 - Πηγή: iPop

21ος αιώνας, η εποχή της τεχνολογίας και της ανάπτυξης, και η ισότητα των φύλων αμφισβητείται ακόμα. Φταίνε οι Ταλιμπάν; Η Σαρία; Οι πατριαρχικές αντιλήψεις; Η μη κατανόηση του φεμινισμού; Τι άραγε;

Ο φεμινισμός δεν είναι μία έννοια που πρωτοεμφανίστηκε τον 20ο αιώνα, τον Μάη του ’68 όπως πιστεύουν οι περισσότεροι. Οι φεμινίστριες δεν άρχισαν ξαφνικά να καίνε τα σουτιέν τους στους δρόμους, ζητώντας ίσα δικαιώματα. Στην πραγματικότητα, το πρώτο κύμα του φεμινισμού τοποθετείται τον 19ο αιώνα, στα τέλη του οποίου ο αγώνας για τα δικαιώματα των γυναικών δεν ήταν νέο φαινόμενο. Οι γυναίκες

διαμαρτύρονταν ανέκαθεν για τις άδικες διακρίσεις ανάμεσα στα φύλα.

Σε μια πρώτη φάση, το πρώτο κύμα του φεμινισμού εστίαζε κυρίως στη νομοθετική κατοχύρωση στοιχειωδών δικαιωμάτων για τις γυναίκες, όπως τη συμμετοχή στις εκλογές, αφού μέχρι τότε στερούνταν το δικαίωμα ψήφου. Οι υποστηρίκτριες του κινήματος ονομάστηκαν σουφραζέτες, από τη λέξη suffrage που σημαίνει ψήφος. Οι εκστρατείες αυτές των γυναικείων κινημάτων τον 19ο αιώνα άφησαν το στίγμα τους, αφού είχαν σαν αποτέλεσμα τη δημόσια απήχηση των φεμινιστικών ιδεών στις περισσότερες δυτικές χώρες, ενώ οι ακτιβίστριες αυτής της περιόδου δεν σταμάτησαν να έχουν σα στόχο την ισότητα.

Ο φεμινισμός των αρχών του 20ου αιώνα είχε να δώσει και κάτι ακόμα. Παρήγαγε θεωρητικές αναλύσεις για τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία, που εντάσσονταν σε ευρύτερες πολιτικές εκστρατείες υπέρ του δικαιώματος της ψήφου, της προσωπικής ιδιοκτησίας, της δικαιότερης νομοθεσίας περί διαζυγίου, της ίσης πρόσβασης στην εκπαίδευση, τον πολιτισμό, τις τέχνες, τις επιστήμες και το επάγγελμα. Επιπλέον, οι γυναίκες αγωνίστηκαν σθεναρά για τη διεκδίκηση του δικαιώματος της επαγγελματικής αποκατάστασης, αν και δεν ήταν ένα νέο φαινόμενο για αυτές της εργατικής τάξης και τις έγχρωμες που εργάζονταν ως υπηρέτριες.

Pexels

Οι γυναίκες δεν σταμάτησαν ποτέ να υπερασπίζονται τα δικαιώματά τους και ο πιο σημαντικός στόχος του δεύτερου κύματος του φεμινισμού ήταν η κατάρριψη των ορίων ανάμεσα στο δημόσιο και το ιδιωτικό, κάτι που επιτεύχθηκε κι έτσι ήρθαν στο φως σοβαρά ζητήματα, όπως η συζυγική βία και η σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών. Η δεκαετία του 1960 υπήρξε ριζοσπαστική περίοδος, ενώ κοινωνικά ζητήματα τέθηκαν στο επίκεντρο. Το χαρακτηριστικό του φεμινισμού του δευτέρου κύματος είναι ότι αμφισβήτησε τις παραδοσιακές πολιτικές ιδέες με το να συνδέσει ζητήματα αναπαραγωγής με ζητήματα παραγωγής και το προσωπικό με το πολιτικό και έτσι άλλαξε την πολιτική σκέψη της εποχής. Ένα ακόμη φαινόμενο της περιόδου περιλάμβανε την αναγνώριση των λεσβιών γυναικών εντός του φεμινιστικού κινήματος.

Τις δεκαετίες 1960-1980 ήρθε η συνειδητοποίηση ότι η πατριαρχία δημιουργεί και διαιωνίζει τα κοινωνικά στερεότυπα και την καταπίεση των γυναικών. Ακόμα και τότε, όμως, οι γυναίκες δεν φαίνεται να είχαν δική τους υπόσταση, αλλά να είναι απλά σκιές των φαντασιώσεων και των φόβων του άνδρα.

Γυναίκα δεν γεννιέσαι, αλλά γίνεσαι

Simone de Beauvoir

Από τα τέλη του 1980 βρισκόμαστε στο τρίτο κύμα του φεμινισμού, κατά τη διάρκεια του οποίου οι φεμινίστριες άρχισαν να αμφισβητούν τις ημιτελείς προτάσεις των προηγούμενων δύο κυμάτων, εντείνοντας τη στήριξη των γυναικών που κακοποιούνται και είναι θύματα ενδοοικογενειακής βίας. Η ανάγκη και η προσπάθεια για εξάλειψη των στερεοτύπων για τη σεξουαλικότητα και το σώμα μπαίνουν στο επίκεντρο. Ο φεμινισμός μάχεται πλέον και υπέρ των μειονοτήτων, αλλά και της LGBTQ+ κοινότητας. Κινήματα όπως το #metoo έχουν κάνει την εμφάνισή τους και πλέον όλα θεωρούνται πιο εύκολα με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ή μήπως όχι;

“Θηλυκοποίηση της αγοράς εργασίας”

Η έκφραση αυτή σε καμία περίπτωση δεν αναφέρεται στην επιτυχή έκβαση των μακρόχρονων αγώνων για πραγματικά ίσες ευκαιρίες και ουσιαστική ισότητα των φύλων ή τη νίκη εναντίον της σεξουαλικής παρενόχλησης. Αντιθέτως, σημαίνει την απαξίωση της αμειβόμενης εργασίας ανδρών και γυναικών σε συνθήκες υψηλής ανεργίας.

Ακόμη και σήμερα οι φονταμενταλιστικές κυβερνήσεις προσπαθούν να απομακρύνουν τις γυναίκες από την εκπαίδευση ή τις καλοπληρωμένες δουλειές. Τα καθεστώτα αυτά εκφράζουν τις τάσεις εμμονής ή επιστροφής σε άκρως συντηρητικά θρησκευτικά βιώματα του παρελθόντος και αντιτίθενται σε κάθε ενδεχόμενη αλλαγή ή θρησκευτική μεταρρύθμιση.

Ο μισογυνισμός δεν είναι υπερβολή

Για πολλούς είναι μία υπερβολική λέξη για να περιγράψει την ανισότητα και τις πατριαρχικές αντιλήψεις, όμως σε αυτό το σημείο να σου πω ότι ο μισογυνισμός έχει θεωρηθεί ότι εδρεύει σε όλα τα γλωσσικά επίπεδα. Ο υποτιθέμενα ουδέτερος όρος “man” στα αγγλικά, όπως και “homme” στα γαλλικά ή “hombre” στα ισπανικά και ούτω καθεξής και σε άλλες γλώσσες, σημαίνει “άνδρας” και “άνθρωπος”, φανερώνοντας μια συστηματική επιθυμία να αποκλειστούν οι γυναίκες και συμβαδίζοντας με τις προκαταλήψεις για το φύλο. Ο Lévi-Strauss συμπέρανε ότι οι ρόλοι των φύλων είναι ριζωμένοι σε κοινωνικές πρακτικές με τις γυναίκες να υποβιβάζονται σε αντικείμενα που εξυπηρετούν κοινωνικές σχέσεις.

Ας μην ξεχνάμε ότι κατά καιρούς σε ανδροκρατούμενες κοινωνίες η γυναικεία γονιμότητα αποτελεί αιτία της καταπίεσης των γυναικών.

Η ιστορία της Judith Msindo συγκινεί. Μια γυναίκα στην Αφρική προσπαθεί να αλλάξει τον κόσμο

Το #metoo δεν είναι αρκετό για τους Ταλιμπάν

Μιλάμε για φεμινισμό και ισότητα των φύλων τη στιγμή που οι Ταλιμπάν και ο Ισλαμικός νόμος στερούν βασικά δικαιώματα από τις γυναίκες ακόμα και σήμερα, στον 21ο αιώνα, δικαιώματα που για γυναίκες της Δύσης είναι καλά θεμελιωμένα. Οι γυναίκες είναι τα πιο εύκολα θύματα για τους Μαχητές Ισλαμιστές και η επιβολή της Σαρία δεδομένη.

Από το 1996 μέχρι και το 2001, την περίοδο που οι Ταλιμπάν είχαν την εξουσία στο Αφγανιστάν, οι γυναίκες δεν είχαν το δικαίωμα να εργαστούν, τα νεαρά κορίτσια απαγορευόταν να πάνε σχολείο και ήταν υποχρεωτική για όλες τις γυναίκες η κάλυψη του προσώπου, ενώ για να βγουν έξω έπρεπε να συνοδεύονται από άρρεν μέλος της οικογένειάς τους.

Pixabay

Ο εφιάλτης στο Αφγανιστάν επέστρεψε. Η συγκλονιστική μαρτυρία μιας φοιτήτριας και τα ολιγόλεπτα βίντεο που αποτυπώνουν την σκληρή πραγματικότητα

Ποιοι είναι οι κανόνες των Ταλιμπάν για τις γυναίκες;Οι γυναίκες πρέπει να είναι καλυμμένες με ένδυμα από την κορυφή μέχρι και τα νύχια.Στις γυναίκες απαγορεύεται να εργάζονται. Εξαιρούνται ελάχιστες περιπτώσεις.Απαγορεύεται να πηγαίνουν στο σχολείο.Η πρόσβασή τους στο Σύστημα Υγείας είναι περιορισμένη.Απαγορεύεται να βγουν από το σπίτι αν δεν συνοδεύονται από άνδρες- μέλη της οικογένειάς τους.Οι γυναίκες μπορούν να χρησιμοποιούν μόνο ειδικά λεωφορεία. Η μεταφορά με ταξί επιτρέπεται μόνο με συνοδεία άντρα συγγενή.Οι γυναίκες απαγορεύεται να κυκλοφορούν στον δρόμο χωρίς άντρα συγγενή τους.Τα παράθυρα των σπιτιών τους πρέπει να είναι βαμμένα ώστε να αποκλείεται ότι κάποιος περαστικός θα δει μια γυναίκα μέσα στο σπίτι της.

Ξυλοδαρμός και λιθοβολισμός είναι οι τιμωρίες για τις γυναίκες σε περιπτώσεις παραβίασης.

Και κατά τ’ άλλα θέλουμε ακόμη να μιλάμε για ισότητα των φύλων. Πού πήγε η ισότητα άραγε; Μήπως ήρθε η ώρα να κάψουμε κι εμείς τα σουτιέν μας;

Λίγη τροφή για σκέψη πριν επαναπαυτούμε και πάλι στους καναπέδες μας, πιστεύοντας ότι όλα είναι καλά.

Διάβασε πρώτος όλα τα θέματα του iPop.gr στο Google News

Το άρθρο Από τον φεμινισμό του 19ου αιώνα στους Ταλιμπάν του 2021: Πού είναι άραγε η ισότητα των φύλων; εμφανίζεται στο iPop.