Ποια ήταν η Μεγάλη Ιδέα και πώς κατέληξε σε εφιάλτη; Μιλώντας στα παιδιά για την Μικρασιατική Καταστροφή

18:01 15/9/2022 - Πηγή: iPop

Πώς να μιλήσω στα παιδιά για την μικρασιατική καταστροφή; Φέτος είναι η χρονιά μνήμης για το μελανό αυτό κομμάτι της ιστορίας μας. Από εκεί που το νεοσύστατο κράτος προσπαθούσε να ορθοποδήσει μετά το 1821, σε 100 χρόνια ξανά πάλι από την αρχή. Πώς να μιλήσω για τον ξεριζωμό, για την προσφυγιά, για τις θηριωδίες που συνέβησαν στις προγιαγιάδες και τους προπαππούδες τους; Όταν τα λόγια δεν βρίσκονται εύκολα, αφήνουμε την τέχνη να μιλήσει με οποιονδήποτε τρόπο μπορούμε να δώσουμε τα ερεθίσματα να το καταλάβουν τα παιδιά μας. Φέτος που είναι έτος μνήμης, γίνονται πολλές παραστάσεις αφιερωμένες στα

γεγονότα που μπορούν να βοηθήσουν να καταλάβουν την ιστορία. Επίσης τα παραμύθια όπως πάντα βοηθούν εμάς, τους γονείς, να βρούμε τον τρόπο.

Η ιστορία είναι ζωντανή

«Λαός που δε θυμάται την ιστορία του, δεν μπορεί να οικοδομήσει το μέλλον του». Το χρέος αυτό ανήκει σε μας, στους γονείς τους, να τους δείξουμε την ιστορία και στους δασκάλους τους. Να τους δώσουμε τα ερεθίσματα και να τους κινήσουμε το ενδιαφέρον να ψάξουν να βρουν την αλήθεια.

Ποιο μέρος καλύτερο για να ανακαλύψεις την αλήθεια, από εκείνους που έζησαν εκείνη την εποχή και τα παιδιά τους. Η ιστορία άλλωστε τότε λεγόταν από στόμα σε στόμα.

«Έφυγα από το σπίτι μου, πήρα τα παιδιά μου και την εικόνα που έγραφε πίσω τις ημερομηνίες γέννησης των παιδιών. Φύγαμε βασιλιάδες, είχαμε τα σπίτια μας, τα ρούχα μας, ζούσαμε περήφανα και ήρθαμε στην μαμά Ελλάδα να μας περί πετάξουν, να μας χλευάσουν, να μας θεωρούν Τουρκόσπορους».

Αν πας στα χωριά της Μακεδονίας ή στις Μικρασιατικές περιοχές της Αθήνας ίσως τις δεις παιδιά εκείνων των ξεριζομένων που είναι ακόμα κοκκέτες με την αρχοντιά τους και την περηφάνια τους. Με τους μεζέδες τους τους μερακληδικους, με τα έθιμα και τους χορούς τους, που κουβάλησαν από την πατρίδα τους.

«Λίγο χώμα να φέρεις από τη Σμύρνη, να με θάψετε με το χώμα της πατρίδας μου». Δεν είναι μακριά μας όλα αυτά, ακόμα και σήμερα άνθρωποι που ήταν τότε μωρά, δεν ξεχνούν τις αλησμόνητες πατρίδες.

Unsplash/Jeff Kingma

5 βιβλία που μιλούν για τον πόλεμο σε ένα παιδί

Πώς να μιλήσω στα παιδιά για την Μικρασιατική καταστροφή

Μετά το 1821 και την απελευθέρωση, η Ελλάδα δεν είχε αποκτήσει όλα τα εδάφη της και δεν ήταν ακριβώς η έκτασή της όπως είναι τώρα. Παράλληλα ενώ η Ελλάδα προσπαθούσε να ορθοποδήσει, στον υπόλοιπο κόσμο οι μεγάλες δυνάμεις πάλευαν για την επικράτηση και τη δημιουργία αποικιών.

Το 1844 ο Ιωάννης Κωλέττης, εκείνος που έμελλε να γίνει ο πρώτος πρωθυπουργός της Ελλάδας μίλησε για πρώτη φορά για την Μεγάλη Ιδέα και γοήτευσε τους πάντες. Ουσιαστικά η Μεγάλη Ιδέα ήταν ένωση του Ελληνισμού που ζούσε εκτός συνόρων.

Βέβαια οι Έλληνες βρέθηκαν για άλλη μια φορά διχασμένοι αφού η Μεγάλη Ιδέα δεν ήταν ξεκάθαρη. Δεν ήξεραν ούτε ποια εδάφη ήθελαν να αποκτήσουν ξανά πίσω αλλά ούτε και τον τρόπο.

Μέχρι το 1922 γίνονται συνεχώς πολεμικές συγκρούσεις. Βαλκανικοί, Α’ Παγκόσμιος, συνθήκες που έδιναν κάποια εδάφη στην Ελλάδα και φυσικά όπως πάντα ένας εθνικός διχασμός, χαρακτηριστικό του λαού μας.

Τα παράλια της Μικράς Ασίας ήταν πλούσια, οι άνθρωποι είχαν προοδεύσει στο εμπόριο και η χωροταξική θέση τους ήταν νευραλγική. Μέσα σε μια μέρα μάζεψαν τους ανθρώπους, τους έβαλαν κακήν κακώς μέσα σε βάρκες και ξεριζώθηκαν από τον τόπο τους. Όσοι δεν πρόλαβαν να μπουν στα καΐκια, σφαγιάζονται.

Πρώτοι έφυγαν οι Πόντιοι από την μαύρη θάλασσα και όσοι δεν έφυγαν κατακρεουργήθηκαν. Μετά οι Μικρασιάτες και τελευταίοι οι Καππαδόκες το 1924.

Όλα αυτά τα μελανά κομμάτια της ιστορίας που πολύ επιγραμματικά γράφω σήμερα είναι εξαιρετικά δύσκολα να τα καταλάβει και να τα χωρέσει ένας παιδικός νους. Ακόμα και εμείς πρέπει να ξεσκονίσουμε την ιστορία και να τα θυμηθούμε για να τα δώσουμε όσο πιο πιστά γίνεται στη νέα γενιά. Με την ελπίδα να μην ξεχάσουμε ποτέ…

Το κείμενο αυτό βασίστηκε σε πληροφορίες από το βιβλίο «Για να ζούμε ενωμένοι» Εκδ. Μεταίχμιο.

Διάβασε πρώτος όλα τα θέματα του iPop.gr στο Google News

Το άρθρο Ποια ήταν η Μεγάλη Ιδέα και πώς κατέληξε σε εφιάλτη; Μιλώντας στα παιδιά για την Μικρασιατική Καταστροφή εμφανίζεται στο iPop.