Πόσο δύσκολο είναι τελικά να μας βάλουμε όρια;

19:13 24/4/2022 - Πηγή: iPop

Ο Κάιλ πήρε προαγωγή και, αμέσως μόλις τα χρήματα μπήκαν στον τραπεζικό του λογαριασμό, πήγε να αγοράσει ένα καινούριο αυτοκίνητο. Κατά τη γνώμη του, του άξιζε αυτό το αυτοκίνητο για όλη τη σκληρή δουλειά που είχε κάνει εκείνη τη χρονιά. Πίστευε στη σκληρή δουλειά και πίστευε ότι έπρεπε να ανταμείβει τον εαυτό του για αυτήν. Μάλιστα, κάθε φορά που έπαιρνε μπόνους ή προαγωγή, έκανε κι ένα καινούριο ακριβό δώρο στον εαυτό του – ρολόγια, ρούχα επώνυμων σχεδιαστών και μερικές φορές διακοπές.

Κι όμως, παρά το πώς φαινόταν παραέξω, ο Κάιλ ζούσε μέρα με τη μέρα και είχε υπερχρεώσει την πιστωτική

του κάρτα με 25.000 δολάρια. Δεν είχε καθόλου οικονομίες και δανειζόταν συστηματικά χρήματα από τον πατέρα του για να τα βγάλει πέρα. Τον ενοχλούσε η ιδέα να μην μπορεί να κάνει φιγούρα αγοράζοντας ό,τι ήθελε, αλλά υπέφερε από τις συνέπειες αυτής της συμπεριφοράς. Ο Κάιλ άρχισε να έρχεται στο γραφείο μου μετά από παραίνεση του πατέρα του, έπειτα από μια δυσάρεστη εμπειρία με την εξόφληση των δόσεων του αυτοκινήτου.

Είχε συμφωνήσει να αρχίσει να ελέγχει τα οικονομικά του. Μπροστά μου εμφανίστηκε καλοντυμένος και καλλιεργημένος, αλλά άφραγκος. Αρχικά ήταν διστακτικός στο να μου ανοιχτεί, επειδή θεωρούσε ότι δεν είχε νόημα. Πίστευε ότι, αν απλώς τα κατάφερνε τους επόμενους μήνες, όλα θα πήγαιναν κατ’ ευχήν. «Πόσες φορές το έχεις πει αυτό στον εαυτό σου;» τον ρώτησα. Έμοιαζε σοκαρισμένος. Ήξερε ότι είχε ένα μοτίβο συμπεριφοράς αδιάκοπης σπατάλης, όμως έπρεπε να παραδεχτεί ότι, κάθε φορά που η οικονομική του κατάσταση επιδεινωνόταν, εκείνος έλεγε στον εαυτό του: «Απλώς χρειάζεται να τα καταφέρω τους επόμενους μήνες».

Δυστυχώς αυτοί οι μήνες μετατρέπονταν σε χρόνια σπατάλης των χρημάτων του και οδηγούσαν στην ανάγκη να ζητήσει βοήθεια από τον πατέρα του για να τον ξελασπώσει. Ακόμα κι όταν άρχισε να βγάζει περισσότερα χρήματα, τα ξόδευε σε πράγματα μεγαλύτερα και καλύτερα από αυτά που είχε ήδη. Ο Κάιλ δεν μπορούσε να πει όχι στον εαυτό του. Η σκέψη ότι θα στερούνταν ανέσεις τον έκανε να ανατριχιάζει.

Στη δεύτερη συνεδρία μας τον έβαλα να απαριθμήσει τους μακροπρόθεσμους οικονομικούς στόχους του. Εκείνος συμπεριέλαβε την αποταμίευση για τη συνταξιοδότησή του, το να αγοράσει ένα σπίτι, να ξεπληρώσει το αυτοκίνητό του και να βγει στη σύνταξη νωρίς. Μόλις συμπλήρωσε τη λίστα του, ρώτησα: «Και πώς σχεδιάζεις να καταφέρεις αυτούς τους στόχους;».

Ο Κάιλ είπε ότι επρόκειτο για μακροπρόθεσμους στόχους, όχι για στόχους που θα μπορούσε να πετύχει μέσα σε εκείνη τη χρονιά ή στην επόμενη. Μέσα από τη συζήτηση ανακάλυψα ότι είχε τους ίδιους στόχους και πέντε χρόνια νωρίτερα, όμως δεν είχε κάνει κάποια κίνηση για να τους υλοποιήσει. Οι στόχοι του ήταν ανέφικτοι, επειδή δεν είχε θέσει υγιή όρια στα οικονομικά του.

Όσο συνέχιζε να ξοδεύει τα χρήματά του αμέσως μόλις τα έβγαζε, δεν θα μπορούσε να ξεφύγει από την οικονομική ανέχεια. Γνωρίζοντας ότι στόχευε να διαθέτει τα χρήματά του με μεγαλύτερη σύνεση, αρχίσαμε να συζητάμε για υγιή όρια που θα μπορούσαν να τον βοηθήσουν να καταφέρει αυτούς τους στόχους, όπως το να κάνει αποταμίευση, να ξοδεύει λιγότερο και να μην ενδίδει άμεσα στην ικανοποίηση των επιθυμιών του. Η σημασία του να θέσετε όρια στον εαυτό σας Είναι δύσκολο να αλλάξεις συνήθειες αν δεν αλλάξεις τις υποκείμενες πεποιθήσεις που οδήγησαν στην παλιά συμπεριφορά σου. Έχεις έναν καινούριο στόχο κι ένα καινούριο σχέδιο, όμως δεν έχεις αλλάξει το ποιος είσαι.

Όταν συλλογιζόμαστε τα όρια, έχουμε την τάση να σκεφτόμαστε τι χρειάζεται να κάνουν οι άλλοι για να αλλάξουν τα πράγματα προς το καλύτερο για εμάς. Αν και οι άλλοι πράγματι έχουν επίδραση στη ζωή μας, καθημερινά κάνουμε προσωπικές επιλογές που επηρεάζουν την ποιότητα της ζωής μας και την ταυτότητά μας.

Με όρια που θέτουμε στον εαυτό μας εξετάζουμε το πώς εμείς επηρεάζουμε τους εαυτούς μας. Ο Κάιλ επέλεγε να ξοδεύει υπερβολικά και ήταν ο μόνος υπεύθυνος για αυτό. Ήταν εκείνος που αποφάσιζε να αγοράζει πράγματα που δεν μπορούσε να εξοφλήσει κι έτσι χρειαζόταν να επιβάλει όρια στον εαυτό του και στις σπατάλες του, αν ήθελε να είναι πιο υγιής και να πετύχει τους οικονομικούς στόχους του.

Τα οικονομικά προβλήματα του Κάιλ δεν είναι μοναδικά. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα Debt.org, ο μέσος Αμερικανός έχει χρέος στις πιστωτικές του περίπου 8.398 δολάρια και διαθέτει τουλάχιστον τέσσερις πιστωτικές κάρτες. Το ολικό καταναλωτικό χρέος στις ΗΠΑ φτάνει τα 13,86 τρισεκατομμύρια δολάρια και συμπεριλαμβάνει υποθήκες, δάνεια για αγορά αυτοκινήτου, πιστωτικές κάρτες και φοιτητικά δάνεια. Μία πρόσφατη έρευνα από τον Τσαρλς Σγουάμπ έδειξε ότι το 59% των Αμερικανών ζουν σε κατάσταση οικονομικής ανέχειας.

Πάρα πολλοί Αμερικανοί ζουν χωρίς αποταμιεύσεις, ποσά για επείγουσες καταστάσεις ή για την ασφάλισή τους. Όταν αντιμετωπίσουν μια μικρή οικονομική δυσχέρεια, τότε όλα καταρρέουν. Είναι ένα πρόβλημα ορίων, επειδή δεν έχουμε την προθυμία να πούμε όχι στον εαυτό μας στο να αποκτήσει ό,τι θέλει.

Όμως είναι επικίνδυνο να λέμε ναι σε κάθε επιθυμία μας χωρίς κανέναν περιορισμό. Αυτό δεν συμβαίνει επειδή θέλουμε να κάνουμε κακό στον εαυτό μας, αλλά επειδή δεν έχουμε θέσει υγιή όρια. Η ικανότητα να λέτε όχι στον εαυτό σας είναι δώρο. Αν μπορείτε να αντισταθείτε στις επιθυμίες σας, να αλλάξετε τις συνήθειές σας και να πείτε ναι μόνο σε εκείνα που έχουν πραγματικά νόημα για εσάς, τότε θα εφαρμόζετε υγιείς αυτοπεριορισμούς. Είναι δική σας ευθύνη να φροντίσετε τον εαυτό σας χωρίς να βρίσκετε δικαιολογίες. Παρακάτω είναι μια λίστα με ορισμένους τομείς όπου οι αυτοπεριορισμοί αποδεικνύονται βοηθητικοί:

Τα οικονομικά σαςΗ διαχείριση του χρόνου σας Η φροντίδα του εαυτού σας Η συμπεριφορά που επιτρέπετε στους άλλους Οι σκέψεις σας (ναι, μπορείτε να σταματήσετε να μιλάτε σκληρά για τον εαυτό σας, όπως μπορείτε επίσης να σταματήσετε κάποιον άλλο από το να είναι σκληρός μαζί σας) Οι αντιδράσεις σας Οι άνθρωποι που επιτρέπετε να βρίσκονται στη ζωή σας

Θυμηθείτε: Οι άλλοι μπορεί να σας ζητήσουν οτιδήποτε, αλλά είναι στη δική σας ευχέρεια να διατηρήσετε τα όριά σας λέγοντας όχι ή θέτοντας περιορισμούς ως προς το πόσο μπορείτε να τους βοηθήσετε.

Το να θέσετε όρια στον εαυτό σας είναι μια συνειδητή πράξη που θα κάνει τη ζωή σας ευκολότερη. Οι κανόνες φαίνονται περιοριστικοί, όμως, όταν τους ορίζετε, μπορείτε να προσθέσετε κάποια ελαστικότητα. Συνεπώς, το να θέσετε όρια στον εαυτό σας δεν είναι ένας περιορισμός. Αντίθετα, τα όρια σας βοηθούν να πετύχετε τον στόχο σας, να χτίσετε υγιείς σχέσεις και να ζήσετε σύμφωνα με τις αξίες σας.

Όταν δεν κρατάτε την υπόσχεση που δώσατε στον εαυτό σας, τότε τον σαμποτάρετε, τον προδίδετε ή απλώς θέλετε να μένουν ευχαριστημένοι οι άλλοι.

Σαμποτάροντας τον εαυτό μας

• Κωλυσιεργούμε

• Φτάνουμε κοντά στην κατάκτηση του στόχου και τα παρατάμε

• Μένουμε σε σχέσεις δυσλειτουργικές

• Δεν τηρούμε την υπόσχεση που δώσαμε στον εαυτό μας

• Θέτουμε μη ρεαλιστικούς στόχους

• Δεν κάνουμε προσπάθεια

• Συνεχίζουμε να μιλάμε αρνητικά για τον εαυτό μας και για τις ικανότητές μας

Όταν σαμποτάρουμε τον εαυτό μας, δείχνουμε ασέβεια στα όρια που έχουμε θέσει στον εαυτό μας. Επιδιδόμαστε σε προβληματικές συμπεριφορές που μας αποτρέπουν από το να κάνουμε αυτό που λέμε ότι θέλουμε να κάνουμε.

Το αυτοσαμποτάζ ξεκινάει αρχικά από τον τρόπο που μιλάμε για τον εαυτό μας. Για παράδειγμα, συχνά πείθουμε τον εαυτό μας να σταματήσει να προσπαθεί πριν ακόμα ξεκινήσουμε.

Μόλις αρχίσουμε να έχουμε έναν αρνητικό εσωτερικό διάλογο, τότε θεωρούμε αυτές τις αρνητικές σκέψεις ως αλήθεια. Ίσως πούμε «Δεν μπορώ», όμως είμαστε ικανοί να καταφέρουμε περισσότερα από όσα πιστεύουμε ότι μπορούμε να καταφέρουμε.

Λέγοντας «Δεν μπορώ» οδηγούμαστε σε αναβλητικότητα, σε έλλειψη προσπάθειας, σε παραίτηση, στο να θέτουμε μη ρεαλιστικούς στόχους ή/και σε αρνητικό εσωτερικό διάλογο. Έτσι λοιπόν, όταν μιλάτε στον εαυτό σας, να ξεκινάτε με τη λέξη «Μπορώ».

Μην παραιτηθείτε πριν ακόμα ξεκινήσετε. Παρακάτω αναφέρονται μερικά παραδείγματα του τι να μην πείτε:

• «Θα προσπαθήσω να κόψω το ποτό για τριάντα μέρες».

• «Θα δω πόσο καιρό θα καταφέρω να πίνω μόνο νερό».

• «Θα μοιραστώ το όριό μου μαζί τους, όμως είμαι απολύτως σίγουρος ότι δεν θα με ακούσουν».

Με άλλα λόγια, χρησιμοποιήστε άμεση γλώσσα χωρίς να αμφιταλαντεύεστε για το τι μπορεί να συμβεί. Παρακάτω αναφέρονται μερικά παραδείγματα αποφασιστικών δηλώσεων αυτοπεριορισμού:

• «Θα κόψω το ποτό για τριάντα μέρες».

• «Μπορώ να αλλάξω τις συνήθειες μου».

• «Θα πίνω περισσότερο νερό, ξεκινώντας από σήμερα».

• «Είμαι ικανός να φέρω εις πέρας τους στόχους μου».

• «Σας παρακαλώ να σεβαστείτε τα όριά μου».

Η εμπιστοσύνη στα όρια που έχετε θέσει είναι η λύση στο να μπορέσετε να διδάξετε και στους άλλους πώς να τα σέβονται.

*Το απόσπασμα είναι από το βιβλίο Βάλε τα όρια σου της Nedra Glover Tawwab που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Διάβασε πρώτος όλα τα θέματα του iPop.gr στο Google News

Το άρθρο Πόσο δύσκολο είναι τελικά να μας βάλουμε όρια; εμφανίζεται στο iPop.