Το «Όνομα του Ρόδου» ζωντανεύει για πρώτη φορά στην ελληνική θεατρική σκηνή

19:07 6/3/2020 - Πηγή: iPop

To Altera Pars μεταμορφώνεται σ’ ένα λαβυρινθώδες μεσαιωνικό μοναστήρι Βενεδικτίνων. Εκεί, όπου μια σειρά παράξενων θανάτων, που συνδέονται με τον δεύτερο τόμο της Ποιητικής του Αριστοτέλη, γίνεται η αφορμή για ένα αστυνομικό θρίλερ, το οποίο συγκαταλέγεται στ’ αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας του 20ου αιώνα. Ο Μίλτος Δημουλής στον ρόλο του Γουλιέλμου είναι απλά συγκλονιστικός!

Είναι απ’ τις παραστάσεις που σε μεταφέρουν σε άλλη εποχή, από τις παραστάσεις που σε μουδιάζουν και πρέπει να δεις. Ο Μίλτος Δημουλής, ο οποίος πρωταγωνιστεί στην παράσταση μίλησε στο iPop.gr!

Μιλήστε

μας λίγο για “Το Όνομα του Ρόδου” και τον ρόλο σας σε αυτό.Το έργο του Ουμπέρτο Έκο “Το Όνομα του Ρόδου” είναι αδιαμφισβήτητα ένα πνευματικό αριστούργημα. Δικαίως το κείμενο έχει μεταφραστεί σε 40 γλώσσες, οι πωλήσεις του ξεπερνούν τα 50 εκατομμύρια αντίτυπα και βρίσκεται στη λίστα με τα 100 αριστουργήματα του 20ου αιώνα σύμφωνα με την γαλλική εφημερίδα Le monde.  Το πολυδιάστατο κείμενο προκαλεί και προσκαλεί τον αναγνώστη να γίνει κοινωνός αξιόπιστων ιστορικών αναφορών, τον εμπνέει να συλλογιστεί διαχρονικές υπαρξιακές αγωνίες και τον μαγεύει με μια δυνατή ιστορία αδιάπτωτου αστυνομικού ενδιαφέροντος με μοναδική πλοκή, ρυθμό, ένταση και μυστήριο. Μέσα από τις σελίδες του παρακολουθούμε τη βιαιότητα που απορρέει από την πολιτική και θρησκευτική μισαλλοδοξία εν έτη 1327.

Ο μοναχός-δάσκαλος Γουλιέλμος που υποδύομαι αναζητεί αδιάκοπα το Ρόδο της ζωής, έχοντας μαζί του τον μαθητευόμενο Άντσο. Αναλαμβάνει την εξιχνίαση των δολοφονιών που λαμβάνουν χώρα στο μοναστήρι. Το ανήσυχο πνεύμα του, έρχεται αντιμέτωπο με το σκοτάδι, το μυστήριο και το έγκλημα. Αναζητά τον ένοχο απορρίπτοντας τις υπερφυσικές ερμηνείες, τις προκαταλήψεις και τις δεισιδαιμονίες που επικρατούν, αμφισβητεί και συγκρούεται με την εξουσία που ορίζει την ηθική και υπερασπίζεται το δίκαιο. Δάσκαλος σε κάθε χωροχρονική πραγματικότητα ενθαρρύνει τον μαθητή του να παρατηρεί, να ρωτά, να αμφισβητεί, να στοχάζεται, να αξιολογεί, να δρα, να τολμά, να αναζητά το νόημα του Λόγου και την ουσία των πράξεων, γιατί πιστεύει ότι η γνώση είναι ο μόνος δρόμος για πνευματική ανάταση. Οξύνους, οραματιστής, με φιλοσοφική σκέψη, ενίοτε αλαζόνας, υπερασπίζεται την αριστοτελική άποψη ότι το γέλιο είναι καρπός του νου και αναπόσπαστο στοιχείο της ανθρώπινης ζωής και εξέλιξης.Οι φόνοι συνδέονται με τον δεύτερο τόμο της “Ποιητικής” του Αριστοτέλη: Ποια είναι η δύναμη του γέλιου και της διακωμώδησης;Το έργο αναφέρεται στο 2ο βιβλίο της “Ποιητικής” του Αριστοτέλη, το χαμένο περί Κωμωδίας. Γιατί άραγε οι θεματοφύλακες του, μετέρχονται ακόμη και φόνους προκειμένου να μην γίνει γνωστό;

Νομίζω ένα νήμα για να εισέλθουμε στο λαβύρινθο του έργου είναι ο αναστοχασμός στην λειτουργία της κωμωδίας καταστατικά. Ο Αριστοφάνης γράφει πχ έργα την εποχή του Πελοποννησιακού Πολέμου. Σε μια εποχή οδύνης εμψυχώνει τους συμπολίτες του με τον παράδοξο τρόπο του, να σηκώνει τον καθρέφτη σε κάθε ελάττωμα τους. Τους κάνει να ξε-καρδίζονται. Έχει μια λυτρωτική διάσταση όλο αυτό. Όπως λέει ο Κωστής Παπαγιώργης “τα αριστοφανικά πρόσωπα τίποτα δεν τα πτοεί ούτε ο πόλεμος, ούτε η απελπισία, ούτε ο θάνατος, ο άνθρωπος υπερτερεί απέναντι σε κάθε τι που ενδέχεται να του συμβεί”.

Οι θεατές ταυτίζονται με αυτά τα άτρωτα αλλά κωμικά πάντα πρόσωπα. Ταυτόχρονα όμως ενυπάρχει η απολύτως ειλικρινής, ακηδεμόνευτη, ελεύθερη κριτική σε μια κοινωνία από την οποία κανείς δεν είναι εξαιρετέος ή απρόσβλητος. Είτε πένης είτε πλούσιος, είτε άρχων είτε πολίτης. Προχωρώντας στο χρόνο φτάνουμε στον Σαίξπηρ και θέλω να θυμίσω τον τρελό γελωτοποιό του Ληρ. Ο μόνος που βλέπει την αλήθεια, ο μόνος σοφός. Την αβάσταχτη αλήθεια μόνο έτσι μπορεί να την ακούσει ο άνθρωπος. Τα αστεία που προκαλούν γέλιο και βασίζονται στον υπαινιγμό και στο υπονοούμενο και όχι στην αισχρολογία προκαλούν ευθυμία και χωρίς να προσβάλλουν αποδίδουν την προβληματική μιας συμπεριφοράς ή μιας κοινωνικής αντίληψης. Αγέλαστος βίος είναι βίος χωρίς νόηση, χωρίς ελευθερία, χωρίς σοφία.Τι είναι αυτό που σας δυσκόλεψε περισσότερο στο ρόλο σας; Τόσο το πρωτότυπο έργο όσο και η διασκευή του Stefano Massini η οποία έγινε με πολύ μεγάλο σεβασμό στο κείμενο, έχει πολλά πρόσωπα που εμφανίζονται επί σκηνής. Στην παράστασή μας εμφανίζονται 18. Σχεδόν με όλους ο Γουλιέλμος συναντιέται στο σκηνικό χώρο. Μια δυσκολία λοιπόν ήταν η ιδιάζουσα σχέση που έχει με τον κάθε ρόλο με τον οποίο συσχετίζεται. Το σώμα κινείται διαφορετικά, η φωνή αλλάζει τόνους και ημιτόνια, το βλέμμα πότε σκοτεινιάζει και πότε φωτίζεται και η κάθε σχέση χαρακτηρίζεται από διαφορετικές λεπτές αποχρώσεις στην κίνηση και στο λόγο. Ποια τα κεντρικά μηνύματα που περνάει η παράσταση; Κατ’ αρχάς νομίζω ότι η παράσταση μας αναδεικνύει όλες τις ποιότητες του κειμένου και τις αρετές του. Δίνει τη δυνατότητα στον θεατή να συν-κινηθεί τόσο στο σήμερα όσο και στην περίοδο του Μεσαίωνα και ταυτόχρονα να διαλογιστεί σε ζητήματα θεμελιώδους σημασίας της ζωής. Νομίζω ότι είναι ευχερές για τον θεατή να σκεφτεί ότι η κάθε πολιτική και θρησκευτική μισαλλοδοξία και οι σκέψεις που απορρέουν από τις δεισιδαιμονίες και προκαταλήψεις όχι μόνο προσβάλουν τον άνθρωπο και αναιρούν τις αξίες της ανθρώπινης ζωής αλλά τον γυρίζουν στη δικαιοδοσία των σπηλαίων, του φυτού και των ζώων από την οποία θεωρητικά και επιστημονικά έχουμε αποσπαστεί εδώ και αιώνες.

Επίσης, μπορεί κανείς να σκεφτεί πόσο ευεργετική επίδραση ασκεί στη διαμόρφωση της ηθικής  και της συμπεριφοράς μας η γνώση και η αναγνώριση της διαφορετικότητας του άλλου και του αντιθέτου. Η παράσταση δίνει στον θεατή την ευκαιρία να σκεφτεί συνειδητά ότι το γέλιο δεν είναι μόνο στοιχείο ελαφρότητας αλλά ένα ισχυρό όπλο για τη διαμόρφωση μιας ισχυρής προσωπικότητας αλλά και μιας ακμάζουσας κοινωνίας. Πόσο επίκαιρη είναι η παράσταση; Ο σκοταδισμός του Μεσαίωνα στη σύγχρονη εποχή είναι η έλλειψη ουσιαστικής γνώσης; Ή -πολλές φορές- καθοδηγούμενη πληροφόρηση;Είναι γεγονός ότι η περίοδος του Μεσαίωνα χαρακτηρίζεται από την έλλειψη της γνώσης μας γι’ αυτούς τους σκοτεινούς αιώνες. Μια βάρβαρη εποχή όπου η Ιερά Εξέταση έκαιγε ανθρώπους. Δυστυχώς άνθρωποι κάηκαν και στον 20ο αιώνα όπου υπήρξε έκρηξη της γνώσης. Κάηκαν και βιβλία. Η βαρβαρότητα ακόμα και στις μέρες μας έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις. Άνθρωποι πνίγονται, βασανίζονται, λιμοκτονούν, αυτοκτονούν από την ανέχεια, διαμελίζονται από βόμβες, εκφοβίζονται για να είναι υποταγμένοι στη δύναμη του ισχυρού και θυσιάζονται στο βωμό της αισχροκέρδειας του καπιταλισμού.Αυτό το κείμενο μπορεί να σταθεί αφορμή για να σκεφτούμε την ανθρώπινη ιστορία. Να προστατεύσουμε τη γνώση, όχι αυτή που υπηρετεί τους λίγους αλλά εκείνη που θα προσφέρει στο σύνολο της ανθρωπότητας και θα οδηγήσει σε έναν πιο δίκαιο κόσμο. Νομίζω ότι η αγνωσία ή η καθοδηγούμενη πληροφόρηση εγκλωβίζουν τον άνθρωπο σε μια νοσηρότητα και του ευτελίζουν τη ζωή.Πώς είναι η συνεργασία σας με τους συντελεστές της παράστασης;Έχω την αγαθή τύχη να βρίσκομαι σε ένα θίασο όπου οι συντελεστές του είναι ξεχωριστοί, ταλαντούχοι και εμπνευσμένοι. Είμαι λοιπόν περιχαρής γιατί ένα κλίμα έμπνευσης, δημιουργίας, ψυχικής ευφορίας, πνευματικής αναζήτησης και σωματικής έκφρασης που υπήρχε στις πρόβες εξακολουθεί να υπάρχει και σήμερα και ευτυχώς, νομίζω ότι αυτό το κλίμα αποτυπώθηκε και στο αποτέλεσμα της παράστασής μας που κατά τη γνώμη μου είναι άρτια δομημένη. Δράττομαι της ευκαιρίας να τους ευχαριστήσω όλους, ιδιαιτέρως δε τον καθοδηγητή όλων μας, τον σκηνοθέτη μας Michael Seibel. Ποια είναι αυτά που θα σας κάνουν να πείτε “ναι” σε έναν ρόλο;Από μόνος του ο ρόλος δεν έχει τη δύναμη να με κάνει να πω το μεγάλο ναι ή το μεγάλο όχι. Δεν μπορώ να τον δω ως ένα αποσπασμένο στοιχείο της βαθιάς μου επιθυμίας και του μεγάλου ονείρου μου. Ονειρεύομαι συγκλονιστικές παραστάσεις και υπέροχες συνεργασίες με συναδέλφους.Ένας ηθοποιός ζει στις μέρες μας από τη δουλειά του; Όσο ζει και ένας νέος που τελειώνει τη νομική, ένας μαθηματικός, ένας γιατρός, ένας αγρότης από την παραγωγή του ή ένας οικοδόμος. Όσο ζει και ένας συνταξιούχος από τη σύνταξή του. Όσο μπορεί να ζήσει ένας οποιοσδήποτε εργαζόμενος με το μισθό των 300 ή των 400 ευρώ.Τι θα συμβουλεύατε έναν νέο που θέλει να ασχοληθεί με την υποκριτική; Γενικότερα δεν μου αρέσει να δίνω συμβουλές. Έτσι, λοιπόν, σε αυτούς τους τολμηρούς ταξιδευτές της ζωής που έχουν αποφασίσει να ασχοληθούν με την τέχνη επαγγελματικά, τους αφιερώνω μερικούς στίχους του Μπέρτολτ Μπρεχτ.”Καλλιτέχνες, εσείς που με χαρά σας και με πίκρα
παραδίνεστε στην κρίση του θεατή, αποφασίστε τώρα
να παραδώσετε από δω και μπρος στην κρίση του
και τον κόσμο που παρασταίνετε.
Παραστήστε αυτό που υπάρχει, αλλά
παρασταίνοντάς το, δείξτε
κι αυτό που δεν υπάρχει, μα θα μπορούσε να υπάρξει
και θα ήτανε ωφέλιμο. Μεσ’ απ’ την απεικόνισή σας
πρέπει να μάθει ο θεατής να δρα πάνω σ’ αυτό που εικονίζετε.
Και τούτη η διαδοχή ας είναι ευχάριστη. Η μάθηση πρέπει
να προσφέρεται
σαν τέχνη, και πρέπει εσείς σαν τέχνη
να διδάξετε πώς δρα κανείς πάνω σε πράγματα κι ανθρώπους.
Κι η άσκηση της τέχνης είναι πηγή χαράς.
Το δίχως άλλο, ζείτε σε
σκοτεινούς καιρούς. Βλέπετε τον άνθρωπο
να τον έχουν παίγνιο διαχρονικές δυνάμεις.
Οι ηλίθιοι μονάχα ζουν ανέμελοι. Και πάνε του χαμού
όσοι ‘ναι ευκολόπιστοι. Τι ήτανε οι κατακλυσμοί
της σκοτεινής προϊστορίας
μπροστά στις συμφορές
που σήμερα χτυπάν τις πολιτείες μας; Και τι ήταν οι κακές
σοδειές
μπρος στην ανέχεια που μας δέρνει ανάμεσα σε τόσην αφθονία;”Info!

Διάρκεια: 130 λεπτά
Πού: Altera Pars, Μεγάλου Αλεξάνδρου 123, τηλ.: 210 3410011
Πότε: Από 27 Ιανουαρίου και κάθε Δευτέρα, Τρίτη και Τετάρτη στις 21:00
Τιμές εισιτηρίων: Α Ζώνη: 22 ευρώ, Β Ζώνη: 18 ευρώ, Φοιτητές, Άνεργοι  και ΑΜΕΑ: 14 ευρώ
Κρατήσεις στο τηλέφωνο 210 3647200
Προπώληση: viva.gr , mikroparkaki.gr

Το άρθρο Το «Όνομα του Ρόδου» ζωντανεύει για πρώτη φορά στην ελληνική θεατρική σκηνή εμφανίζεται στο iPop.