Το παράδοξο φαινόμενο των spoiler: Γιατί κάποιοι άνθρωποι είναι απλά πιο ευχαριστημένοι γνωρίζοντας πώς τελειώνει μια ιστορία;

17:04 6/11/2022 - Πηγή: iPop

Έχοντας πιάσει αρκετές φορές τον εαυτό μου να αισθάνομαι έντονα την ανάγκη να γνωρίζω το τέλος είτε μιας σειράς, είτε μιας ταινίας που παρακολουθώ, είτε ακόμα και ενός βιβλίου που διαβάζω, μου γεννήθηκε η εξής απορία: Γιατί κάποιοι άνθρωποι (ανάμεσά τους και εγώ) είναι πιο ευχαριστημένοι και ενδεχομένως πιο ήρεμοι γνωρίζοντας το πώς τελειώνει μια ιστορία; Κάνοντας λοιπόν την έρευνά μου, ανακάλυψα πως υπάρχει όντως λόγος (και δεν είμαστε απλά περίεργοι, όπως θα ισχυριζόταν ο περισσότερος κόσμος) που συμβαίνει αυτό. Οι ερευνητές έχουν εντοπίσει μάλιστα αρκετούς λόγους για τους οποίους κάποιοι

από εμάς απολαμβάνουμε να μαθαίνουμε τι συμβαίνει σε μια ιστορία πριν αυτή καλά-καλά τελειώσει.

11 πολύ εκνευριστικά πράγματα στο σινεμά- Ταυτιστείτε ελεύθερα

Γιατί μας αρέσουν τα spoiler τελικά;Η έμφυτη ανάγκη του ανθρώπου να γνωρίζει το μέλλον

Ας τα πάρουμε από την αρχή. Αν έχεις έστω και λίγες ιστορικές γνώσεις θα ξέρεις πως οι άνθρωποι προσπαθούσαν από τα αρχαία χρόνια να μάθουν τι τους επιφυλάσσει το μέλλον, χρησιμοποιώντας μαντείες και χρησμούς (με γνωστότερο μαντείο το Μαντείο των Δελφών, όπου Η Πυθία έδινε τους χρησμούς, που καταγράφονταν και ερμηνεύονταν από τους ιερείς). Παρά το γεγονός πως πολλοί είναι αυτοί που διαφωνούν με την ύπαρξη των spoiler, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι η έμφυτη ανάγκη για πρόβλεψη υπάρχει μέσα μας, αλλιώς δεν θα διάβαζε τόσος κόσμος τα ζώδια για παράδειγμα.

Τα spoiler σε βοηθούν να κατανοήσεις καλύτερα την ιστορίαFreepik

Όταν είναι γνωστές οι λεπτομέρειες της πλοκής ή των χαρακτήρων, αυτό μπορεί να βοηθήσει τους αναγνώστες ή τους θεατές να επεξεργαστούν ευκολότερα τις νέες πληροφορίες. «Οι πληροφορίες έχουν μια φυσική ροή, που τις καθιστά εύκολο να τις συλλάβεις χωρίς να συγκεντρώνεσαι υπερβολικά σε αυτές», δήλωσε η Eva Krockow, ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο του Leicester που μελετά τη λήψη αποφάσεων.

Οι επίδοξοι συγγραφείς βιβλίων γνωρίζουν ότι πρέπει να δημιουργήσουν ένταση που θα κρατήσει τον αναγνώστη σε εγρήγορση. Αυτό επιτυγχάνεται κάνοντας τον να αναρωτιέται αν ο πρωταγωνιστής θα φτάσει στο στόχο του. Αλλά το ίδιο αποτέλεσμα μπορεί να επιτευχθεί με προεικόνιση, ένα είδος spoiler που μπορεί να δημιουργήσει αυτό που ονομάζεται ευχάριστη ένταση.

Σκέψου κάτι απλό: Το πλαίσιο των spoiler σε έναν αγώνα ποδοσφαίρου. Μόλις ξεκινάς να παρακολουθείς έναν αγώνα και αντιλαμβάνεσαι ότι η μία ομάδα είναι πολύ πιο δυνατή από την άλλη. Ωστόσο, από τα νέα, γνωρίζεις ήδη ότι η άλλη ομάδα κέρδισε. Αυτές οι κάπως αντικρουόμενες πληροφορίες μπορεί να δημιουργήσουν ένταση και ενθουσιασμό, γιατί τελικά θέλεις να μάθεις τι συνέβη στο παιχνίδι και επέτρεψε στην ασθενέστερη ομάδα να πάρει το προβάδισμα.

Ο Jonathan D. Leavitt και ο Nicholas Christenfeld διερεύνησαν την ευχάριστη ένταση στη μελέτη του 2011 ” Story Spoilers Don’t Spoil Stories “. Όταν οι συμμετέχοντες στη μελέτη ενημερώθηκαν για το αποτέλεσμα του διηγήματος που επρόκειτο να διαβάσουν, ανέφεραν ότι ήταν πιο ικανοποιημένοι με τη συνολική εμπειρία σε σύγκριση με εκείνους που διάβασαν μια ιστορία χωρίς να γνωρίζουν το παραμικρό.

«Τα spoiler θα πρέπει στην πραγματικότητα να ονομάζονται ενισχυτικά», είπε ο Christenfeld σε μια συνέντευξη του 2017 στο WNYC News, λόγω της απόλαυσης που μπορούν να χαρίσουν.

Και τελικά; Γιατί μας αρέσουν οι «κακοί» του σινεμά; Ποια είναι εκείνα τα χαρακτηριστικά τους που μας γοητεύουν;

Τα spoiler σου επιτρέπουν να εστιάσεις σε άλλα, λιγότερο προφανή στοιχεία της ιστορίαςFreepik

Επειδή δεν χρειάζεται να δώσεις την προσοχή σου στο τι πρόκειται να συμβεί με την πλοκή, μπορείς να δώσεις προσοχή σε όλα αυτά τα μικρά πράγματα που συμβαίνουν. Και με αυτόν τον τρόπο, μπορεί πραγματικά να αγαπήσεις ακόμη περισσότερο την ιστορία.

Οι ιστορίες είναι τόσο πλούσιες και πολύπλοκες που ακόμα κι αν ξέρω τι πρόκειται να συμβεί, δεν θα ξέρω πώς θα αντιδράσει ένας χαρακτήρας, ποια μουσική θα παίξει την κορυφαία στιγμή ή πώς θα είναι το πρόσωπο του πρωταγωνιστή όταν μάθει την αλήθεια. 

Με αυτόν τον τρόπο, το να ανακαλύψεις ολόκληρη την πλοκή ενός βιβλίου ή μιας ταινίας δεν διαφέρει και τόσο από το να ξαναδιαβάσεις ένα βιβλίο ή να ξαναδείς μια ταινία ή ένα επεισόδιο της αγαπημένης σου σειράς.

Τα spoiler προσφέρουν μια αίσθηση ελέγχου

Το binge watching έχει γίνει μια συνήθεια κατά τη διάρκεια της πανδημίας και πολλοί είναι εκείνοι, οι οποίοι θα διαβάσουν τη σύνοψη μιας συνταγής για παράδειγμα, ενώ την κάνουν. Και αυτό δεν είναι καθόλου περίεργο: Όταν τόσα πολλά στον κόσμο σου φαίνονται αβέβαια, η γνώση του πώς θα τελειώσει μια ταινία ή ένα βιβλίο μπορεί να δώσει στο κοινό μια αίσθηση γαλήνης και ένα αίσθημα ελέγχου. Προσωπικά, το μεταφράζω και αλλιώς: Δεν ξέρω τι θα συμβεί στην πραγματική ζωή, αλλά τουλάχιστον μπορώ να μάθω τι συμβαίνει σε αυτή την ιστορία που πρόκειται να διαβάσω ή να παρακολουθήσω. Μην κρίνεις!

Με ένα παιδικό βιβλίο μπορείς…

Διάβασε πρώτος όλα τα θέματα του iPop.gr στο Google News

Το άρθρο Το παράδοξο φαινόμενο των spoiler: Γιατί κάποιοι άνθρωποι είναι απλά πιο ευχαριστημένοι γνωρίζοντας πώς τελειώνει μια ιστορία; εμφανίζεται στο iPop.