Τουρκία ώρα μηδέν | Όσα πρέπει να ξέρεις για το Τούρκικο δημοψήφισμα

09:31 16/4/2017 - Πηγή: iPop

| Όσα

Τουρκία ώρα μηδέν. Όσα πρέπει να ξέρεις για το Τούρκικο δημοψήφισμα, για το τι θα συμβεί αν επικρατήσει το «ναι», αν επικρατήσει το «όχι», τι θα γίνει με τις σχέσεις Ευρώπης- Τουρκίας, ποιο είναι ακριβώς το νόημα του δημοψηφίσματος;

Η μεγάλη μέρα του δημοψηφίσματος στη γειτονική χώρα έχει φτάσει και η αγωνία

για το τελικό αποτέλεσμα κορυφώνεται έχοντας φέρει στην επιφάνεια το βαθύ ρήγμα που υπάρχει εντός και εκτός της Τουρκίας.

Να θυμίσουμε πως σήμερα, Μ. Σάββατο, οι Τούρκοι πολίτες αποφασίζουν με το δημοψήφισμα αν θα αλλάξει το Σύνταγμα της χώρας και θα ενισχυθούν οι εξουσίες του προέδρου Ερντογάν.

Τι αφορά το δημοψήφισμα;

Το δημοψήφισμα διεξάγεται προκειμένου να αλλάξει το τουρκικό πολιτικό σύστημα από κοινοβουλευτικό σε προεδρικό. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως αυτόματα μετά την Συνταγματική αναθεώρηση θα καταργηθεί το γραφείο του πρωθυπουργού και ο πρόεδρος, ο οποίος θα εκλέγεται απευθείας από τον λαό, θα είναι πλέον ο επικεφαλής του εκτελεστικού βραχίονα της κυβέρνησης καθώς και επικεφαλής του κράτους.

Στα χέρια του προέδρου της χώρας θα περάσουν αυτόματα επιπλέον εξουσίες, περιλαμβανομένου του δικαιώματος να καταρτίζει τον προϋπολογισμό, να διορίζει και να καθαιρεί υπουργούς και να εκδίδει σε κάποιες περιπτώσεις διατάγματα.

Ο πρόεδρος θα επιτρέπεται εξάλλου να διατηρήσει σχέση με κάποιο πολιτικό κόμμα.

Δεν είναι η πρώτη απόπειρα του Erdogan

Ο Erdogan είχε ξαναεπιχειρήσει το 2005 να ενισχύσει τον ρόλο του προέδρου, σχέδιό το οποίο ενισχύθηκε έπειτα από το αποτυχημένο πραξικόπημα εναντίον του, το καλοκαίρι του 2016, το οποίο του επέτρεψε να ισχυριστεί πιο πειστικά ότι απαιτούνται ριζικές αλλαγές.

Διευρυμένες εξουσίες προέδρου

Βάσει τις συνταγματικής μεταρρύθμισης, ο πρόεδρος Erdogan θα συγκεντρώνει τις περισσότερες εκτελεστικές εξουσίες, ορίζοντας ο ίδιος τους υπουργούς της κυβέρνησης, καθώς και έναν ή δύο αντιπροέδρους.

Ο θώκος του πρωθυπουργού καταργείται, ενώ βάσει των προβλέψεων του νομοσχεδίου, ο πρόεδρος θα μπορεί να επεμβαίνει άμεσα στον δικαστικό τομέα.

Ο πρόεδρος της Τουρκίας θα μπορεί να επιλέγει άμεσα ή έμμεσα έξι μέλη του Ανώτατου Συμβουλίου Δικαστών και Εισαγγελέων (HSYK), το οποίο είναι αρμόδιο για να διορίζει και να αποπέμπει τους δικαστικούς λειτουργούς. Το κοινοβούλιο θα επιλέγει τα υπόλοιπα επτά μέλη.

Τα στρατοδικεία, που έχουν στο παρελθόν καταδικάσει σε θάνατο πολλούς αξιωματούχους μεταξύ αυτών και ο πρώην πρωθυπουργός Adnan Ertekin Menderes μετά το πραξικόπημα του 1960, θα απαγορευθούν πλην εξαιρέσεων.

Κατάσταση έκτακτης ανάγκης

Σύμφωνα με τη συνταγματική μεταρρύθμιση, η χώρα θα κηρύσσεται από τον πρόεδρο σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης μόνο σε περίπτωση «εξέγερσης ενάντια στην πατρίδα» ή όταν σημειώνονται «βίαιες ενέργειες που απειλούν το έθνος με διχασμό». Στη συνέχεια, ο Πρόεδρος, θα πρέπει να θέσει σχετικό ερώτημα στο κοινοβούλιο. Στη συνέχεια το κοινοβούλιο θα μπορεί να την παρατείνει, να την αναστέλλει ή να περιορίζει τη διάρκειά της.

Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης αρχικά θα μπορεί να τίθεται σε ισχύ για έξι μήνες, και στη συνέχεια θα μπορεί να παρατείνεται για ανώτατη περίοδο 4 μηνών κάθε φορά.

Κοινοβούλιο

Ο αριθμός των βουλευτών θα αυξηθεί από 550 σε 600, ενώ το όριο ηλικίας του εκλέγεσθαι θα μειωθεί από τα 25 έτη που είναι τώρα στα 18. Οι προεδρικές και οι βουλευτικές εκλογές θα διεξάγονται ταυτόχρονα κάθε πέντε χρόνια, έναντι τεσσάρων που ισχύει τώρα.

Το κοινοβούλιο θα εξακολουθήσει να μπορεί να καταρτίζει, να τροποποιεί και να καταργεί νόμους. Επίσης θα ελέγχει τις ενέργειες του προέδρου, όμως αυτός θα μπορεί να εκδίδει προεδρικά διατάγματα για τους τομείς που αφορούν τις διευρυμένες εκτελεστικές του εξουσίες. Αντίθετα, το νομοσχέδιο προβλέπει ότι ο πρόεδρος δεν θα μπορεί να εκδίδει διατάγματα για θέματα τα οποία ρυθμίζονται ξεκάθαρα από τους νόμους.

Αν ο πρόεδρος κατηγορηθεί ή θεωρηθεί ύποπτος ότι διέπραξε κάποιο αδίκημα, το κοινοβούλιο θα μπορεί να ζητεί να διενεργηθεί έρευνα, όμως η απόφαση θα πρέπει να ληφθεί με διευρυμένη πλειοψηφία τριών πέμπτων.

Ο Erdogan, 63 ετών, εκλέχθηκε πρόεδρος τον Αύγουστο του 2014 αφού διετέλεσε πρωθυπουργός της Τουρκίας επί 12 χρόνια. Η τρέχουσα θητεία του ως πρόεδρος δεν θα προσμετράται όταν αλλάξει το σύστημα. Οπότε, θεωρητικά θα μπορεί να παραμείνει στην προεδρία ως το 2029.

Ποιοι τάσσονται υπέρ του «Ναι»

Υπέρ του «evet» (‘ναι’) βρίσκονται οι υποστηρικτές του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Erdogan, δηλώνοντας πως οι συνταγματικές μεταρρυθμίσεις είναι απαραίτητες για τον εξορθολογισμό της τουρκικής κυβέρνησης ώστε αυτή να μπορέσει να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις του σύγχρονου πολιτικού περιβάλλοντος.

Το ακροδεξιό MHP (Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης) είναι θετικό προς τις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις.

Το τουρκικό κοινοβούλιο έχει ήδη ψηφίσει τις συνταγματικές αλλαγές αλλά απαιτείται η έγκρισή τους με τη λαϊκή ψήφο για να γίνουν νόμος.

Ποιοι τάσσονται κατά

Το κεμαλικό και σοσιαλδημοκρατικό Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) και το αριστερό φιλοκουρδικό Κόμμα της Δημοκρατίας των Λαών (HDP) βρίσκονται στην πλευρά του «hayir» (όχι) μαζί με οργανώσεις υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οργανώσεις για την προώθηση της Δημοκρατίας, υποστηρίζοντας ότι οι προτεινόμενες συνταγματικές αλλαγές ουσιαστικά θα επιτρέψουν στον Erdogan να κυβερνά ως δικτάτορας.

Πέθανε η δημοκρατία στην Τουρκία μετά το «Ναι»;

Εύλογα θα αναρωτηθεί κανείς αν η θετική ψήφος στο δημοψήφισμα είναι η χαριστική βολή στη δημοκρατία στη γειτονική χώρα, αλλά αυτό έχει διάφορες οπτικές γωνίες που πρέπει να ελεγθούν πριν απαντηθεί!

Οι προτεινόμενες αλλαγές επιτρέπουν κάποιες δικλείδες ασφαλείας. Για παράδειγμα, το κοινοβούλιο θα μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να παρακάμπτει τις προεδρικές αποφάσεις, να διεξάγει έρευνες ακόμη και να παραπέμπει τον πρόεδρο με πλειοψηφία δύο τρίτων.

Ωστόσο, ακόμη και σύμφωνα με το ισχύον σύστημα, η κυβέρνηση Erdogan έχει υπονομεύσει σημαντικά τη Δημοκρατία στην Τουρκία. Πολιτικοί της αντιπολίτευσης και δημοσιογράφοι έχουν φυλακιστεί και υποστεί παρενόχληση, ενώ ο Erdogan έχει καθαιρέσει 2.700 δικαστές στον απόηχο της αποτυχημένης απόπειρας πραξικοπήματος του καλοκαιριού.

Οι σχέσεις Ευρώπης- Τουρκίας θα επηρεαστούν;

Οι σχέσεις της Ευρώπης με την Τουρκία ήδη έχουν πληγεί σημαντικά . Να θυμίσουμε μόνο ότι ο Erdogan κατηγόρησε για «ναζιστικές πρακτικές» τη Γερμανίδα καγκελάριο Angela Merkel και άλλους Ευρωπαίους ηγέτες.

Aν επικρατήσει το ‘ναι’ στο δημοψήφισμα, οι επικριτές του Ergogan είναι βέβαιο ότι θα υποστηρίξουν πως η Τουρκία δεν ικανοποιεί τα απαιτούμενα κριτήρια ένταξης ως προς τη δημοκρατική σταθερότητα.

Με το ΝΑΤΟ τι θα γίνει;

Παρά τις κάποιες μεμονωμένες εκκλήσεις να εκδιωχθεί η χώρα από τη στρατιωτική συμμαχία, υπάρχουν πολλά κοινά συμφέροντα ώστε να θεωρείται αυτό πιθανό. Επιπλέον, η Δυτική Ευρώπη χρειάζεται τη συνεργασία της Τουρκίας για να ελέγξει την προσφυγική ροή από τη Μέση Ανατολή στην Ευρώπη.

Διάβασε επίσης:

Επικράτηση του «ναι» για να στείλει μήνυμα προς τη Δύση θέλει ο Erdogan

Πληροφορίες: Deutche Welle, The Guardian

The post Τουρκία ώρα μηδέν | Όσα πρέπει να ξέρεις για το Τούρκικο δημοψήφισμα appeared first on iPop.