ΙΟΒΕ: Εκτιμήσεις για ανάπτυξη στο 2,3% – Οι προκλήσεις για την ελληνική οικονομία

17:11 22/10/2024 - Πηγή: Emea.gr

Το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), στο πλαίσιο των περιοδικών επισκοπήσεων της ελληνικής οικονομίας, παρουσίασε σήμερα, Τρίτη 22 Οκτωβρίου, την Έκθεσή του για το τρίτο τρίμηνο του 2024, στην οποία προβλέπει για το επόμενο έτος ανάπτυξη 2,4%, πληθωρισμό 2,4% και ανεργία στο 9,3%.

Σύμφωνα με την Έκθεση, η ελληνική οικονομία επιδιώκει να ενισχύσει τη μακροοικονομική και δημοσιονομική σταθερότητά της και να αποκτήσει ισχυρή αναπτυξιακή δυναμική σε ένα ευρωπαϊκό και παγκόσμιο περιβάλλον με έντονες προκλήσεις και αναδυόμενες νέες δυναμικές.

Σε συνδυασμό με τα εγγενή

χαρακτηριστικά της οικονομίας μας, συντίθεται ένα τοπίο με αρκετές περιπλοκότητες. Στο διάστημα που διανύουμε, η ευρωπαϊκή οικονομία ανακάμπτει ενώ και η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε σχετικά ισχυρότερη τροχιά μεγέθυνσης συγκλίνοντας στον Ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Ο Γενικός Διευθυντής του ΙΟΒΕ, καθηγητής Νίκος Βέττας, ανέλυσε τα βασικά σημεία της τριμηνιαίας Έκθεσης, η οποία αναπτύσσεται σε τέσσερις ενότητες και συγκρίνει την επίδοση της Ελλάδας με τις υπόλοιπες χώρες στην Ευρωζώνη.

Σε σταθερό αλλά χαμηλό ρυθμό μεγεθύνεται η παγκόσμια οικονομία

Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, η παγκόσμια οικονομία συνέχισε να μεγεθύνεται το δεύτερο τρίμηνο του 2024, με σταθερό αλλά χαμηλό ρυθμό, που παρουσιάζει ετερογένεια μεταξύ γεωγραφικών περιοχών, ως συνέπεια του σχετικά υψηλού πληθωρισμού και αυξανόμενων εστιών αβεβαιότητας.

Οι οικονομίες των χωρών του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) αναπτύχθηκαν με ετήσιο ρυθμό 1,7% το δεύτερο τρίμηνο του 2024, αμετάβλητο σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο και ελαφρώς χαμηλότερα από το αντίστοιχο τρίμηνο του 2023 (1,8%).

Ο πληθωρισμός διατηρείται σε υψηλότερα από τα επιθυμητά επίπεδα, παρά την σημαντική αποκλιμάκωση που έχει καταγραφεί, ενώ και ο δομικός πληθωρισμός αναδεικνύεται επίμονος σε πολλές οικονομίες.

Καθώς το ύψος του πληθωρισμού συνεχίζει να υπερβαίνει τους στόχους, οι κεντρικές τράπεζες προχωρούν σε συγκρατημένες μειώσεις των βασικών τους επιτοκίων, διατηρώντας ωστόσο περιοριστική νομισματική στάση.

Θετικός ρυθμός ανάπτυξης για την Ευρωζώνη

Η οικονομία της Ευρωζώνης εμφάνισε θετικό ρυθμό ανάπτυξης το δεύτερο τρίμηνο του 2024, κατά 0,6% σε ετήσια βάση και κατά 0,2% σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο σε εποχικά διορθωμένους όρους.

Βάσει των πλέον πρόσφατων εκτιμήσεων, στο σύνολο του 2023, η οικονομία της Ευρωζώνης αναπτύχθηκε με ρυθμό 0,5%, ενώ για το 2024, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προβλέπει μεγέθυνση περί το 0,8%.

Η ετήσια εγχώρια ανάπτυξη στο +2,3%

Επιτάχυνση της ετήσιας εγχώριας ανάκαμψης στο +2,3% το δεύτερο τρίμηνο του 2024, έναντι ανάπτυξης +2,1% στο προηγούμενο τρίμηνο, λόγω κυρίως της ενίσχυσης των επενδύσεων.

Την ανοδική πορεία της διατήρησε η ιδιωτική κατανάλωση (+2,0%), ενώ αντίθετα η δημόσια κατανάλωση συρρικνώθηκε (-3,6%). Επιδείνωση του εξωτερικού ισοζυγίου, λόγω υπεραντιστάθμισης της αύξησης των εξαγωγών (+2,1%) από την αύξηση των εισαγωγών (+9,6%).

Εκτιμήσεις για ανάπτυξη 2,3% φέτος

Όσον αφορά στο 2024, το ΙΟΒΕ εκτιμά ετήσια ανάπτυξη +2,3%, παρόμοια με το 2023, με ώθηση από την ενίσχυση των επενδύσεων (+19,2%, πάγιες επενδύσεις +8,8%) και την ανθεκτική στις πληθωριστικές πιέσεις κατανάλωση των νοικοκυριών (+2,2%, συνολική κατανάλωση +1,3%).

Στον εξωτερικό τομέα, αναμένεται επιδείνωση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, με την αύξηση των εισαγωγών κατά +5,8% να υπεραντισταθμίζει την αύξηση των εξαγωγών κατά +1,8%.

Για το 2025, το ΙΟΒΕ εκτιμά παρόμοια με φέτος σε μέγεθος ετήσια ανάπτυξη, της τάξης του +2,4%.

Αύξηση στα δημόσια έσοδα κατά 4,7%

Η εκτέλεση του προϋπολογισμού σε ταμειακή βάση κινήθηκε καλύτερα από τον στόχο για το πρώτο οκτάμηνο του 2024. Καταγράφηκε ετήσια αύξηση στα δημόσια έσοδα (+4,7%), λόγω της καλύτερης απόδοσης των φόρων εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων.

Σε ταμειακή βάση, την περίοδο Ιανουαρίου – Αυγούστου 2024, ο κρατικός προϋπολογισμός κατέγραψε πλεόνασμα 0,4% του ΑΕΠ (1 δισ. ευρώ) και πρωτογενές πλεόνασμα ύψους 3,2% του ΑΕΠ (7,6 δισ. ευρώ).

Η ανεργία

Στο δεύτερο τρίμηνο του 2024 το ποσοστό ανεργίας παρουσίασε μείωση κατά 1,4 ποσοστιαίες μονάδες, στο 9,8% από 11,2% ένα έτος νωρίτερα. Οι τομείς με τη μεγαλύτερη ετήσια άνοδο στην απασχόληση ήταν οι επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες, οι δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και εστίασης και οι κατασκευές.

Ο δείκτης μισθολογικού κόστους παρουσίασε άνοδο το δεύτερο τρίμηνο του 2024, ενώ αύξηση κατέγραψε και η συμμετοχή στην εργασία. Καθώς η χώρα προσεγγίζει μονοψήφιο ποσοστό ανεργίας, περαιτέρω μειώσεις κατά τα επόμενα τρίμηνα θα είναι αναπόφευκτα βραδύτερες.

Η απασχόληση αναμένεται να ενισχυθεί ηπιότερα το 2024, λόγω της ανοδικής τάσης σε κατανάλωση, επενδύσεις και σε επιμέρους τομείς της βιομηχανίας και των υπηρεσιών. Το ποσοστό ανεργίας για το 2024, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ, αναμένεται να διαμορφωθεί στην περιοχή του 10,3%.

Εντείνονται οι εστίες αβεβαιότητας για την παγκόσμια οικονομία

Ο υψηλότερος κίνδυνος για την παγκόσμια οικονομία, πάντως, είναι η συνεχιζόμενη πολεμική δραστηριότητα και ευρύτερες γεωπολιτικές εντάσεις σε ιδιαίτερα ευαίσθητες περιοχές του πλανήτη, που επηρεάζουν άμεσα την Ευρώπη.

Στη Μέση Ανατολή και στην Ουκρανία δεν διαφαίνεται σύντομα επίλυση των βαθιών προβλημάτων που υπάρχουν ή έστω προσωρινή αποκλιμάκωση.

Αντίθετα, αυτά μπορεί να προκαλέσουν επιπλέον αναταραχές στις αγορές ενέργειας ή να οδηγήσουν σε ευρύτερη αποσταθεροποίηση περιοχών, δίνοντας ενδεχομένως το έναυσμα για αναταραχές στις διεθνείς αγορές ο κεφαλαίου, όπου το τελευταίο μακρύ διάστημα επικρατούν ανοδικές τάσεις.

Ενώ παρατηρείται, συνεπώς, επί του παρόντος μια σχετική σταθερότητα του εξωτερικού περιβάλλοντος της οικονομίας, με τάσεις τρέχουσας βελτίωσης ειδικότερα στην Ευρώπη, οι κίνδυνοι για τη μεσοπρόθεσμη πορεία δεν υποχωρούν αλλά μάλλον να εντείνονται.

Προκλήσεις για την ελληνική οικονομία μεσοπρόθεσμα

Οι αδυναμίες αυτές αντανακλώνται κυρίως σε δυο περιοχές που προκαλούν ανησυχία, παρά την γενικότερα θετική πορεία της οικονομίας.

Πρώτον, στις επενδύσεις, παρά την αύξηση που καταγράφεται υπάρχει υστέρηση, ιδίως των παγίων επενδύσεων, από τα αναγκαία επίπεδα για να στηριχθούν μεσοπρόθεσμα ισχυροί ρυθμοί μεγέθυνσης.

Η πορεία των επενδύσεων κατά την επόμενη χρονιά, στην οποία θα εκφραστεί σε μεγάλο βαθμό και η επίδραση του ταμείου ανάκαμψης, θα είναι καθοριστικός παράγοντας συνολικά για την οικονομία.

Δεύτερον, ανησυχία πρέπει να δημιουργεί το σημαντικό έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, που παραμένει μεγάλο ακόμη και μετά τη μείωση των τιμών στις ενεργειακές αγορές.

Εκτιμήσεις για 21 δισ. έσοδα από τον τουρισμό

Κατά την παρουσίαση της Έκθεσης, ο νέος Πρόεδρος του ΙΟΒΕ, Γιάννης Ρέτσος, καλωσορίζοντας τους παρευρισκόμενους στην παρουσίαση της Έκθεσης, αναφέρθηκε στη «μεγάλη ευθύνη που ανέλαβε, για τη συνέχιση της παράδοσης αριστείας που χαρακτηρίζει το Ίδρυμα. Υπό τη συνεπή ηγεσία του Νίκου Βέττα, στόχος είναι η συνέχιση της σημαντικής δουλειάς που γίνεται και η περαιτέρω ενίσχυση του ΙΟΒΕ σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Ό,τι παράγει το ΙΟΒΕ, δεν είναι απλώς αριθμοί και στατιστικά δεδομένα, είναι εργαλεία τεράστιας αξίας για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, τις επιχειρήσεις και την κοινωνία συνολικά», κατέληξε.

Ερωτηθείς για το αν ανησυχεί για την πορεία του ελληνικού τουρισμού, ο κ. Ρέτσος δήλωσε: «Ο τουρισμός είναι ο μοναδικός τομέας στην Ελλάδα, ο οποίος ανταγωνίζεται τόσο έντονα τον εαυτό του. Αυτό είναι μία παθογένεια και δείχνει ενδεχομένως μία ανασφάλεια που είχε διαχρονικά να αποδείξει τη σημασία του για την ελληνική οικονομία.

Η Ελλάδα δεν είναι πλέον μία αναδυόμενη τουριστική αγορά αλλά μία ώριμη αγορά. Το 2023 είμασταν η 9η μεγαλύτερη αγορά σε επισκεψιμότητα παγκοσμίως και έχουμε το πέμπτο ισχυρότερο brand στον κόσμο.

Συγκαταλεγόμαστε στις παγκόσμιες τουριστικές δυνάμεις. Έχουμε μια εξαιρετική τουριστική χρονιά και ήδη στο οχτάμηνο, έχοντας δύο μήνες ελαφρά υστέρηση, είμαστε μισό δισ. ευρώ πάνω από το περσινό. Θεωρώ ότι φέτος μπορούμε να πιάσουμε τα 21 δισ.

Το πρόβλημα, όμως, είναι άλλο. Πλέον φαίνεται ότι έχουμε φτάσει σε μία τεράστια καμπή, μία τεράστια ευκαιρία η οποία μπορεί να αποδειχθεί και ένα μεγάλο λάθος. Αν δεν υπάρχει στρατηγική, δυστυχώς, θα πέσουμε θύμα των παθογενειών μας, που είναι οι κακές υποδομές και ο μεγάλος ανταγωνισμός από χώρες του εξωτερικού».

Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη την Έκθεση εδώ.