Κατάπαυση πυρός στη Μαύρη Θάλασσα για ασφαλή διέλευση πλοίων

06:22 26/3/2025 - Πηγή: Emea.gr

Ίσως είναι μία καλή αρχή, για το διεθνές εμπόριο σιτηρών, λιπασμάτων και τροφίμων, η συμφωνία κατάπαυσης πυρός Ρωσίας και Ουκρανίας στη Μαύρη Θάλασσα, για την ασφαλή διέλευση των εμπορικών πλοίων, αλλά οι δύο χώρες δεν έχουν εμπιστοσύνη μεταξύ τους και κάθε πλευρά επιχειρεί να κερδίσει πόντους, με την Ουκρανία να έχει την αγωνία για τη στάση των ΗΠΑ που πιέζουν, την ώρα που η Ρωσία αιφνιδιάζει και θέτει νέα

αιτήματα στο τραπέζι. Τη συμφωνία ανακοίνωσαν οι ΗΠΑ.

Ήδη προηγούμενη συμφωνία για κατάπαυση πυρός σε ενεργειακούς στόχους δεν έχει πάει καλά, αλλά γίνεται ξανά αναφορά σε μία προσπάθεια των ΗΠΑ να δρομολογηθεί σωστά και η συμφωνία αυτή.

Η νέα συμφωνία θα μπορούσε να βοηθήσει την πτώση τιμής στα σιτηρά και τα λιπάσματα, αλλά η Ρωσία αμέσως έσπευσε να θέσει όρους για άρση κυρώσεων των τραπεζών που χρηματοδοτούν το εμπόριο τροφίμων και της ρωσικής τράπεζας Rosselkhozbank. Ωστόσο, μία κατάπαυση πυρός, θα μπορούσε επίσης να γίνει βάση για μία ευρύτερη συμφωνία, αν προχωρήσει.

Η συμφωνία μπορεί να σημαίνει πτώση τιμής και πιο προσιτά γεωργικά προϊόντα ευρύτερα για πολλές χώρες της περιοχής και για την Ελλάδα όχι μόνο για τα σιτηρά, αλλά κι επειδή περιλαμβάνει τα γεωργικά λιπάσματα που ανεβάζουν το κόστος της γεωργικής παραγωγής.

Τόσο το Κρεμλίνο όσο και ο πρόεδρος Ζελένσκι επιβεβαίωσαν τη συμφωνία, θέτοντας συγκεκριμένους όρους. Η Ρωσία απαιτεί την άρση των δυτικών κυρώσεων κατά ρωσικών τραπεζών και εξαγωγέων τροφίμων, καθώς και την αποκατάσταση της πρόσβασής τους στο SWIFT.

Η Ουκρανία, από την πλευρά της, δήλωσε ότι θα εφαρμόσει τη συμφωνία αλλά αντιτίθεται σε οποιαδήποτε χαλάρωση κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Ο Ζελένσκι ζήτησε επίσης διαβουλεύσεις για τις «λεπτομέρειες» της συμφωνίας, καθώς δεν έχει διευκρινιστεί η ημερομηνία έναρξης ισχύος της.

Τέλος, το ρωσικό ΥΠΕΞ δήλωσε ότι ο πυρηνικός σταθμός της Ζαπορίζια θα παραμείνει υπό ρωσικό έλεγχο, απορρίπτοντας οποιοδήποτε σενάριο μεταβίβασής του στην Ουκρανία ή σε τρίτη χώρα.

Ειδικότερα, Ρωσία και Ουκρανία επιβεβαίωσαν τη συμφωνία κατάπαυσης πυρός στη Μαύρη Θάλασσα, όπως ανακοίνωσε ο Λευκός Οίκος.

Το Κρεμλίνο ανέφερε ότι η πρωτοβουλία περιλαμβάνει την αποχή από τη χρήση βίας, την απαγόρευση στρατιωτικής χρήσης εμπορικών πλοίων και επιθεωρήσεις για την τήρηση των όρων. Παράλληλα, ΗΠΑ και Ρωσία συμφώνησαν σε 30ήμερη παύση επιθέσεων σε ενεργειακές υποδομές, από τις 18 Μαρτίου.

Η Ρωσία θέτει ως όρο την άρση των δυτικών κυρώσεων στους Ρώσους εξαγωγείς τροφίμων, τη Rosselkhozbank και τη σύνδεση με το SWIFT. Επίσης, απαιτεί τη χαλάρωση των περιορισμών σε ρωσικά πλοία και τη διευκόλυνση των εξαγωγών λιπασμάτων και γεωργικού εξοπλισμού.

Υπάρχουν όμως Ουκρανικές επιφυλάξεις. Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι η χώρα του θα εφαρμόσει τη συμφωνία, αλλά εξέφρασε ανησυχίες για πιθανή αποδυνάμωση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Τόνισε ότι οποιαδήποτε ρωσική πολεμική δραστηριότητα στη Μαύρη Θάλασσα θα θεωρηθεί παραβίαση της συμφωνίας, επιφυλάσσοντας στην Ουκρανία το δικαίωμα στην αυτοάμυνα.

Παράλληλα, το Κίεβο ζητά περαιτέρω διαβουλεύσεις για τη διευκρίνιση της ημερομηνίας έναρξης ισχύος της συμφωνίας και των όρων εφαρμογής της.

Το Κίεβο γενικά, απορρίπτει κάθε συζήτηση για άρση των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία, ειδικά σε ότι αφορά τη χρηματοδότηση του πολέμου, ζητά αυστηρούς ελέγχους για τη συμμόρφωση της Ρωσίας και διεθνή επιτήρηση της εφαρμογής της.