ΟΣΕ: Πώς φτάσαμε στον εκτροχιασμό της σύμβασης 717 – Οι διαχρονικές ευθύνες και η κατάσταση σήμερα

12:35 19/3/2023 - Πηγή: Emea.gr

Την ώρα που η χώρα μας προσπαθεί να γιατρέψει τις πληγές που άνοιξε το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη, με 57 ανθρώπους να χάνουν τη ζωή τους, στην επιφάνεια έρχονται οι λεπτομέρειες που συνέθεσαν αυτό το παζλ θανάτου.

Τις τελευταίες ημέρες στο μικροσκόπιο έχει μπει ξανά η σύμβαση 717/2014 της ΕΡΓΟΣΕ, η οποία δεν έχει ολοκληρωθεί εδώ και 9 χρόνια. Πρόκειται για το έργο «Ανάταξη και Αναβάθμιση του συστήματος Σηματοδότησης- Τηλεδιοίκησης και Αντικατάστασης 70 Αλλαγών Τροχιάς Σε Εντοπισμένα Τμήματα του Άξονα Αθήνα

– Θεσσαλονίκη – Προμαχώνας» (πλην τμήματος Τιθορέα – Δομοκός).

Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα στοιχεία που κατέθεσε την Τετάρτη 15 Μαρτίου ο Γιώργος Γεραπετρίτης, το σύστημα τηλεδιοίκησης στη Λάρισα λειτουργούσε πλήρως και ήταν επιλογή του σταθμάρχη να κάνει χειροκίνητη δρομολόγηση. Σε περίπτωση που αυτό ισχύει, είναι ανοιχτό το ενδεχόμενο το τραγικό δυστύχημα της 28ης Φεβρουαρίου να μην αποτελεί αποτέλεσμα των καθυστερήσεων που θα δούμε παρακάτω. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι, με δηλώσεις νωρίτερα, τόσο ο Κυριάκος Μητσοτάκης όσο και ο σημερινός υπουργός Μεταφορών είχαν υποστηρίξει ότι η σύγκρουση θα είχε αποφευχθεί σε περίπτωση που τα έργα είχαν ολοκληρωθεί.

Η οικονομική κατάρρευση της χώρας και η σύμβαση 717

Τα τέλη της δεκαετίας του 2000 βρήκαν τη χώρα μας στο χείλος της καταστροφής. Με την οικονομική κατάρρευση να έχει χτυπήσει για τα καλά την «πόρτα μας», ο σιδηρόδρομος επηρεάστηκε αρνητικά. Το προσωπικό μειώθηκε και η συντήρηση ήταν από ελλειπής μέχρι μηδενική. Σημειώνεται ότι την ίδια περίπου περίοδο είχε εγκατασταθεί σύστημα αμφίδρομης σηματοδότησης με τηλεδιοίκηση από το Κιάτο ως τον Προμαχώνα.

Δυστυχώς όμως προκλήθηκε ένα ντόμινο από βλάβες ενώ ο εξοπλισμός που τοποθετήθηκε έγινε στόχος γνωστών ομάδων που επιδίδονται σε κλοπές και δολιοφθορές στο σιδηροδρομικό δίκτυο, με σκοπό την μεταπώληση. Κάπως έτσι, και ενώ τα ταμεία της χώρας «στέναζαν» για να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις της Ελλάδας, η ΕΡΓΟΣΕ υπέγραψε τη σύμβαση 717 τον Σεπτέμβριο του 2014.

Παρά τις ελπίδες που δημιουργήθηκαν για γρήγορη αντιμετώπιση των προβλημάτων, κάτι τέτοιο δεν συνέβη. Η σύμβαση, την οποία ανέλαβε η κοινοπραξία ΤΟΜΗ (θυγατρικής της ΑΚΤΩΡ) – Alstom Transport πέρασε από μία σειρά προβλημάτων επί μία τριετία. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται ο κακός σχεδιασμός, οι ενστάσεις της Επιτροπής Δημοσιονομικού Ελέγχου της Γενικής Διεύθυνσης Ελέγχων Συγχρηματοδοτούμενων Προγραμμάτων αλλά και προβλήματα στο εσωτερικό των εταιρειών που ανέλαβαν την υλοποίηση, Αξίζει να σημειωθεί ότι την άνοιξη του 2020, επί κυβέρνησης Κυριάκου Μητσοτάκη, υλοποιήθηκε η συμφωνία νέας τεχνικής λύσης η οποία εγκρίθηκε από το Ελεγκτικό Συνέδριο και έμενε να εφαρμοστεί. Κι αυτή η πρωτοβουλία όμως «σκόνταψε» στις απαιτήσεις χρηματοδότησης από τον ανάδοχο.

Τελικά λύση προσπάθησε να δώσει η πρόσφατη διοίκηση της ΕΡΓΟΣΕ (η οποία παραιτήθηκε μετά το τραγικό δυστύχημα) η οποία υπέγραψε συμπληρωματική σύμβαση τον Μάρτιο του 2021 για επιπλέον εργασίες που κρίθηκαν απαραίτητες για την άρτια ολοκλήρωση του έργου.

Έρευνα της Οικονομικής Εισαγγελίας

Αξίζει να σημειωθεί ότι πριν δύο χρόνια, με αφορμή καταγγελία του πρώην βουλευτή Νίκου Νικολόπουλου, είχε πραγματοποιηθεί έλεγχος της σύμβασης 717 της ΕΡΓΟΣΕ από την Οικονομική Εισαγγελία, με την συνδρομή της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (ΕΑΔ).

Η ΕΑΔ είχε προτείνει την άσκηση πειθαρχικών διώξεων σε στελέχη της ΕΡΓΟΣΕ, όπως επίσης και την επιβολή προστίμου ύψους 1,3 εκατ. ευρώ.

Τελικά η Οικονομική Εισαγγελία έβαλε την έρευνα στο αρχείο αφού δεν υπήρξαν στοιχεία για το αδίκημα της απιστίας, για το οποίο διενεργήθηκε η προκαταρκτική εξέταση. Σημειώνεται ότι η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έχει προχωρήσει τους τελευταίους μήνες στον επανέλεγχο της σύμβασης, κατόπιν καταγγελίας που έφτασε σε αυτήν τον Μάιο του 2022, με την έρευνα να βρίσκεται σε εξέλιξη.

Η σύμβαση η 717 είχε βρεθεί και παλαιότερα στα χέρια του εισαγγελέα κατά της Διαφθοράς για πιθανό αδίκημα σε βάρος του Ελληνικού Δημοσίου, χωρίς να βρεθούν στοιχεία, ενώ ερευνώνται παράλληλα εδώ και μήνες τέσσερις συμβάσεις που υπογράφηκαν από το 2005 έως το 2015 και αφορούν έργα σηματοδότησης του εθνικού δικτύου, σύστημα τηλεδιοίκησης ETCS, τη σύμβαση Πειραιάς – Αθήνα κ.ά.

Πλέον, μετά την απώλεια 57 ψυχών και την τραγική σύγκρουση στα Τέμπη, ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ισίδωρος Ντογιάκος ανοίγει για άλλη μια φορά τον φάκελο της σύμβασης 717.

Ποια είναι η κατάσταση σήμερα

Σήμερα, όπως αναφέρει η επίσημη σελίδα της σιδηροδρομικής εταιρείας, η πρόοδος του έργου βρίσκεται στο 78,7 %. Στον ΟΣΕ παραδόθηκε προς χρήση το τμήμα Πλατύ – Προμαχώνας ενώ αναμένεται να ολοκληρωθεί τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Σημειώνεται ότι το αρχικό συμβατικό τίμημα έφτανε τα 41,3 εκατ. ευρώ, ενώ η συμπληρωματική σύμβαση ανήλθε σε 13,3 εκατ. ευρώ.