Πως οι ελληνικές τράπεζες επέστρεψαν στα κέρδη και την ανάπτυξη, 10 χρόνια μετά τη μεγάλη κρίση

14:39 6/12/2024 - Πηγή: Emea.gr

Το 2024 είναι χρονιά που οι ελληνικές τράπεζες θα έχουν προσεγγίσει ευρωπαϊκά επίπεδα λειτουργίας και κερδοφορίας, λιγότερο από 10 χρόνια μετά την κρίση και την επιβολή capital controls. Κέρδη ρεκόρ εκτιμάται ότι θα επιτύχουν φέτος οι ελληνικές συστημικές τράπεζες, πουν θα μειώσουν τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνειά τους στο 3% μέχρι το τέλος του έτους

ή και χαμηλότερα, ενώ είναι φέτος είναι η χρονιά του πέμπτου τραπεζικού πόλου και του success story της Optima Bank. 

Παράλληλα οι ελληνικές τράπεζες σχεδιάζουν να αποσβέσουν τον αναβαλλόμενο φόρο 8 χρόνια νωρίτερα, ενώ αυξάνουν τις διανομές στους μετόχους τους, από το 35% έως και άνω του 50% των κερδών με μερίσματα σε μετρητά και επαναγορές μετοχών.

Στο εννεάμηνο φέτος οι ελληνικές τράπεζες παρουσίασαν κέρδη τα οποία προσέγγισαν τα κέρδη όλου του 2023, φθάνοντας συνολικά, τα 3,49 δισ. ευρώ από 2,846 δισ. ευρώ πέρυσι στο αντίστοιχο περυσινό διάστημα, αυξημένα 22,6%. 

Στο ίδιο διάστημα, τα έσοδα από τόκους ανήλθαν στα 6,43 δισ. ευρώ, από 5,926 δισ. ευρώ αυξημένα κατά 8,50%.

Τα έσοδα από αμοιβές και προμήθειες έφτασαν στα 1,550 δισ. ευρώ, από 1,35 δισ. ευρώ πέρυσι, αυξημένα κατά 14,48%. Τα ενσώματα κεφάλαια για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες ανέρχονται 30,34 δισ. ευρώ.

Μέσα σε  εννέα χρόνια οι ελληνικές τράπεζες άλλαξαν σελίδα και οι αναλυτές της JP Morgan δηλώνουν ευθέως ότι εκπλήσσονται από τις επιδόσεις τους, γνωρίζοντας τι έχει προηγηθεί.

Μία αναδρομή στα χρόνια της κρίσης

Ας θυμηθούμε που ήταν οι τράπεζες, πριν λίγα χρόνια, σύμφωνα και με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος. Το Μάρτιο 2020 οι ελληνικές τράπεζες είχαν κόκκινα δάνεια περίπου 74 δισ. ευρώ σε ένα σύνολο δανείων που είχαν διαθέσει κι έφθανε τα 184,8 δισ. ευρώ.

Από τα κόκκινα δάνεια, 7,5 δισ. ευρώ ήταν καταναλωτικά, 24,94 δισ. ευρώ ήταν στεγαστικά και 41,5 δισ. ευρώ ήταν επιχειρηματικά. Το σύνολο των δανείων που πελάτες των τραπεζών εξοφλούσαν ήταν 110 δισ. ευρώ.

Ήταν ένα κρίσιμο σημείο καμπής για τις τράπεζες, γιατί τότε ωρίμασαν οι σκέψεις για διαγραφές και πωλήσεις κόκκινων δανείων με τιτλοποιήσεις που μέχρι τότε δεν είχαν γίνει. Σήμαινε ότι οι τράπεζες θα έπρεπε να αποδεχθούν τη ζημιά, να πάψουν να καταγράφουν λογιστικά απαιτήσεις από δάνεια που δεν θα εξοφλούνταν. Θα έπρεπε να πουλήσουν τα δάνεια έναντι ενός μικρού ποσοστού της θεωρητικής αξίας τους.

Προς την κατεύθυνση αυτή βοήθησε πολύ το πρόγραμμα «Ηρακλής» που παρείχε εγγυήσεις για τις τιτλοποιήσεις αυτών των δανείων, ενώ σημαντικά βοήθησε και η ΕΚΤ που στήριξε τις τράπεζες όλης της Ευρώπης λόγω της πανδημίας κι έτσι συμπεριέλαβε και τις ελληνικές στο πρόγραμμα προνομιακών δανειοδοτήσεων.

Οι τράπεζες πούλησαν σταδιακά τα κόκκινα δάνεια αλλά χρειάστηκε να πάρουν έτσι μεγάλες ζημιές. Με αυτό τον τρόπο μειώθηκαν τα κεφάλαιά τους και χρειάστηκαν αυξήσεις κεφαλαίου για να μπορούν να λειτουργήσουν.  Αλλά τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια μειώθηκαν σημαντικά.

Το Μάρτιο 2021 τα κόκκινα δάνεια είχαν υποχωρήσει σε 57,9 δισ. ευρώ. Μέχρι το Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς τα κόκκινα δάνεια είχαν υποχωρήσει κάτω από 20 δισ. ευρώ. Μέχρι τον Ιούνιο του 2024 τα κόκκινα δάνεια είχαν υποχωρήσει στα 10 δισ. ευρώ, σε ένα σύνολο δανεισμού που προσέγγιζε τα 166 δισ. ευρώ.

Δηλαδή οι τράπεζες είχαν μειώσει κατά 64 δισ. ευρώ τα κόκκινα δάνειά τους. Ταυτόχρονα όμως είχαν χορηγήσει και νέα δάνεια που εξυπηρετούνταν κανονικά και έτσι το σύνολο των υγιών δανείων από τα 110 δισ. ευρώ του 2020, είχε ξεπεράσει τα 156 δισ. ευρώ, παρά τις τιτλοποιήσεις και τις εξοφλήσεις  δανείων.

Πλέον οι ελληνικές τράπεζες έχουν γυρίσει σελίδα. Φέτος έδωσαν για πρώτη φορά μερίσματα από τα περυσινά κέρδη ενώ για του χρόνου προγραμματίζουν αυξημένα μερίσματα. Οι τράπεζες έχουν επιδοθεί σε ψηφιοποίηση των λειτουργιών τους κι εκσυγχρονίζονται διαρκώς.

Στο Χρηματιστήριο είναι μοχλός ανόδου της αγοράς και αποτελούν το 25% της συνολικής κεφαλαιοποίησης, έχουν επεκταθεί ξανά στο εξωτερικό με παρουσία σε χώρες της Ευρώπης και των Βαλκανίων, ενώ σχεδιάζουν να δώσουν νέα δάνεια 10 δισ. ευρώ το 2025.

Επιπλέον έχουν αναβαθμισθεί από τους μεγάλους διεθνείς οίκους αξιολόγησης, έχουν αυξημένη ρευστότητα και δείκτη δανείων προς καταθέσεις περίπου 60% και σχεδιάζουν να δώσουν νέα δάνεια 10 δισ. ευρώ το 2025.