“Πράσινη” ναυτιλία: (Επενδυτική) Ευχή ή (Ατελέσφορη) Κατάρα;

13:01 24/9/2023 - Πηγή: Emea.gr

Η σταδιακή απαλλαγή από την χρήση μορφών καυσίμων που είναι ρυπογόνοι και αφήνουν έντονο αποτύπωμα άνθρακα, η προώθηση του ψηφιακού μετασχηματισμού, η πιο ευφυής λειτουργία και ο εξορθολογισμός του κόστους σε συνάρτηση με την αισθητή ενίσχυση της αξιοποίησης της τεχνολογίας, αποτελούν ορισμένα -μόνο- από τα «στοιχήματα» της επόμενης ημέρας για την αγορά της ναυτιλίας, σε διεθνές επίπεδο.   

Καθώς, η χώρα μας διαθέτει ευμεγέθες στόλο υπό την σημαία της, αλλά και εντυπωσιακά μεγάλο πλήθος πλοιοκτητών πρώτης γραμμής, τα προαναφερθέντα ζητούμενα δύναται να λειτουργήσουν ως ευκαιρίες, ενισχύοντας

έτι περαιτέρω τον ηγετικό ρόλο που κατέχει και παίζει η Ελλάδα στον κλάδο, όπως ισχυρίζεται μελέτη της διεθνούς εταιρείας συμβούλων Bain & Company.

Θα πρέπει να σημειωθεί πως ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός έχει υιοθετήσει ένα πρόγραμμα βιώσιμης ανάπτυξης που στοχεύει στη μείωση των εκπομπών άνθρακα κατά 50%, ενώ αντίστοιχα η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει ακόμη πιο ψηλά τον σχετικό πήχη, καθώς από τη στιγμή κατά την οποία ψηφίστηκε το πακέτο “Fit for 55”, που μεταξύ άλλων προωθεί την υιοθέτηση εναλλακτικών μορφών ενέργειας (λ.χ. ηλεκτρισμός, HVO, μεθανόλη, αμμωνία, ssLNG, H2) κατά τη διάρκεια των αμέσως επομένων ετών. 

Υπό αυτό το πρίσμα, η χώρα μας και δη ο κλάδος της ναυτιλίας βρίσκεται ante portas σε επίπεδο δημιουργικής αξιοποίησης της ευρείας και εντεινόμενης πίεσης για απανθρακοποίηση της οικονομικής και επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει με βάση τα στοιχεία πρόσφατης μελέτης της Bain & Company, οι πιο καθαρές μορφές ενέργειας, όπως θεωρούνται λ.χ. τα “πράσινα” καύσιμα, θα μπορούσαν να συνεισφέρουν στην αναβάθμιση της ναυτιλίας γενικότερα. Κατ’ επέκταση, προσφέροντας στην ελληνική ναυτιλία τη δυνατότητα να ενισχύσει τον αναπόδεικτα ηγετικό ρόλο που ήδη κατέχει από μακρόν. 

Βέβαια, μπορεί τα “πράσινα” καύσιμα να ενέχουν σημαντικές δυνατότητες, εντούτοις όμως υφίστανται και μια σειρά από περιορισμοί που πρέπει να ξεπεραστούν, ενώ την ίδια στιγμή θα πρέπει να σχεδιαστούν και παρασχεθούν δεδομένα κίνητρα στις επιχειρήσεις, έτσι ώστε κι αυτές να επιταχύνουν την υιοθέτηση εναλλακτικών μορφών καυσίμων όπως θεωρούνται λ.χ. τα HVO, βιομεθανόλη, LNG, πράσινο υδρογόνο και αμμωνία. Κινήσεις, που αφενός μεν θα συμβάλλουν στη μείωση των εκπομπών άνθρακα τα αμέσως επόμενα χρόνια και αφετέρου δε η αγορά των βιοκαυσίμων ελέω του αυξημένου βαθμού ανταγωνισμού διαρκώς εξελίσσεται παράγοντας καινούριες, όσο και περισσότερο ευφϋείς και ενεργειακά «καθαρές» λύσεις.

Το «κλειδί» της επόμενης ημέρας στις συνέργειες!

Η ίδια μελέτη της Bain & Company αναλύει καινοτόμες πρωτοβουλίες και επιχειρηματικά μοντέλα, τα οποία θεωρεί πως πρόκειται να αναδιαμορφώσουν τον κλάδο της ναυτιλίας ευρύτερα, με έμφαση ωστόσο την περιοχή της Μεσογείου, επιταχύνοντας τη μετάβαση προς ένα περιβάλλον μηδενικών εκπομπών άνθρακα έως το 2050. Σύμφωνα με τη μελέτη, η ευρεία συνεργασία αποτελεί το βασικό ζητούμενο για την επιτυχή ανάπτυξη και εφαρμογή των σχετικών πρωτοβουλιών.

Ο κλάδος της ναυτιλίας είναι σε θέση να παίξει σημαντικό ρόλο στην υποστήριξη της ενεργειακής μετάβασης όπως άλλωστε δείχνουν και οι στόχοι της πρόσφατης στρατηγικής του IMO. Ωστόσο για να το πετύχει, η συνεργασία όλων τον εμπλεκόμενων φορέων είναι απαραίτητη ώστε να εξασφαλιστεί η διαθεσιμότητα των απαραίτητων τεχνολογιών, υποδομών και κινήτρων.

Εξαιρετικά ενεργοβόρος τομέας η ναυτιλία

Όπως είχε υποστηρίξει μελέτη του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (IMO) που είχε συνταχθεί προ τριετίας, το 2018 η παγκόσμια ναυτιλιακή ζήτηση ενέργειας αντιπροσώπευε σχεδόν 11 exajoules (EJ), με αποτέλεσμα την έκλυση περίπου 1 δισεκατομμυρίου τόνων διοξειδίου του άνθρακα (CO2) (διεθνής ναυτιλία και εσωτερική ναυσιπλοΐα) και το 3% των ετήσιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου (GHG) σε παγκόσμιο επίπεδο συναρτώμενο σε ένα CO2-ισοδύναμης βάσης. 

Ορυκτά καύσιμα, ήτοι βαρύ μαζούτ (HFO), πετρέλαιο εσωτερικής καύσης (MGO), μαζούτ με πολύ χαμηλή περιεκτικότητα σε θείο (VLSFO), καθώς επίσης και η χρήση υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) διασφαλίζει την κάλυψη του 99% της τελικής ενεργειακής ζήτησης του κλάδου.

Η διεθνής ναυτιλία πραγματοποιεί το 80-90% του παγκόσμιου εμπορίου, ενώ παράγει περί το 70% των παγκόσμιων εκπομπών ενέργειας! Εάν επιχειρούσαμε να οπτικοποιήσουμε τον κλάδο της διεθνούς ναυτιλίας και να τον ανάγαμε σε χώρα, αυτή -δίχως άλλο- θα ήταν η έκτη ή έστω έβδομη σε μέγεθος χώρα εκπομπής CO2, συγκρίσιμος με την Γερμανία! την ίδια στιγμή, οι εν λόγω εκπομπές που προέρχονται από τη διεθνή ναυτιλία, βρίσκονται εκτός των εθνικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου πλαισίων αναφοράς και καταμέτρησης…

Όπως υποστηρίζουν τα δεδομένα που επεξεργάζεται ο Διεθνής Οργανισμός Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, σε περίπτωση που ο τομέας της θαλάσσιας ναυτιλίας καταφέρει να απαλλαγεί από τις εκπομπές άνθρακα μέχρι το 2050, τότε αυτομάτως θα περιοριστεί η παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας κατά 1,5°C, επιδρώντας καταλυτικά στις εκπομπές CO2 τις οποίες θα οδηγήσει –περίπου- σε μηδενικά επίπεδα στα μέσα του αιώνα.