Πρωινό σχόλιο: Τι φοβούνται τώρα οι αγορές και τι σημαίνει η νέα ένταση στη Μέση Ανατολή

07:33 2/10/2024 - Πηγή: Emea.gr

Περίπου 200 βαλλιστικούς πυραύλους εκτόξευσε το Ιράν κατά του Ισραήλ νωρίς χθες το βράδυ ανεβάζοντας εκ νέου την ένταση και προκαλώντας ανησυχίες για πιθανή εξάπλωση και γενίκευση του πολέμου. Το γεγονός προκάλεσε την πτώση των αγορών από την Ευρώπη μέχρι το ΧΑ και τη Wall Street.

Ενδεχομένως οι αγορές να βιάστηκαν όπως και τον Απρίλιο και να διαπιστώσουν άλλα σύντομα. Από την άλλη όμως πρόκειται σαφώς για κλιμάκωση και μπορεί να προκαλέσει εξάπλωση του πολέμου στην περιοχή. Θα εμπλακούν ευθέως και οι ΗΠΑ;  

Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου είπε ότι το Ιράν έκανε ένα

μεγάλο λάθος και θα το πληρώσει, ως σαφή ένδειξη ανταπάντησης, ενώ την πλήρη υποστήριξη των ΗΠΑ στο Ισραήλ, δήλωσε ο απερχόμενος πρόεδρος Τζο Μπάιντεν. Τόσο από πλευράς Ισραήλ, όσο και από πλευράς ΗΠΑ τονίσθηκε ότι το Ιράν θα αντιμετωπίσει σοβαρές συνέπειες και από τις ΗΠΑ λένε ότι θα συνεργασθούν με τον μακροχρόνιο σύμμαχό τους Ισραήλ για να διασφαλίσουν το στόχο αυτό.

Η εκτόξευση των πυραύλων αιτιολογήθηκε από πλευράς Ιράν ως απάντηση στους θανάτους των ηγετών της Χαμάς, της Χεζμπολάχ και μαχητών των οργανώσεων αλλά και στελεχών του Ιράν και επίσης ως απάντηση για τις επιχειρήσεις του Ισραήλ, σε Γάζα και από χθες και στο Λίβανο.

Το Ιράν περιέγραψε την επιχείρηση ως αμυντική που είχε στόχο τρεις στρατιωτικές εγκαταστάσεις στο Ισραήλ, ενώ δόθηκε ως συγκεκριμένος στόχος η περιοχή του διαδρόμου που οδηγεί στη Γάζα.

Από πλευράς Ιράν αναφέρθηκε ότι πυραυλική του επίθεση στο Ισραήλ ολοκληρώθηκε «εκτός εάν το ισραηλινό καθεστώς αποφασίσει να προκαλέσει περαιτέρω αντίποινα. Σε αυτό το σενάριο, η απάντησή μας θα είναι ισχυρότερη», δήλωσε ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Abbas Araqchi σε ανάρτησή του στο X.

Για την ώρα δεν υπάρχουν αναφορές στο διεθνή τύπο για νεκρούς ή ζημιές στο Ισραήλ αν και αναφέρθηκε ένας νεκρός στην περιοχή της Δυτικής όχθης. Το Ισραήλ ενεργοποίησε την αεράμυνά του και Ισραηλινοί αξιωματούχοι αναφέρουν ότι οι περισσότεροι πύραυλοι αναχαιτίστηκαν. Δώδεκα εκτοξεύσεις αναχαιτιστικών πυραύλων έγιναν από αμερικανικά αντιτορπιλικά που είναι στην περιοχή.

Το ζήτημα όμως είναι ότι πρόκειται πράγματι για κλιμάκωση από πλευράς Ιράν αν και όχι αποτελεσματικής, σύμφωνα με τον κ. Μπάιντεν.

Να σημειωθεί ότι το Ισραήλ, δεν έχει ακόμα κλείσει το μέτωπο της Γάζας, ενώ στο μεταξύ μόλις ξεκίνησε περιορισμένες όπως τις χαρακτηρίζει, χερσαίες επιχειρήσεις στο Λίβανο, τις οποίες σύμφωνα με εκτιμήσεις αναλυτών προετοίμασε πολύ προσεκτικά και επιτυχημένα, αποκεφαλίζοντας την ηγεσία της Χεζμπολάχ και προξένησε μεγάλες ζημιές στον πολεμικό της εξοπλισμό.  

Το ερώτημα είναι αν θα ανοίξει σύντομα ένα ακόμα μέτωπο και αν οι ΗΠΑ θα εμπλακούν άμεσα. Το σενάριο που ανησυχεί τις αγορές και εκδηλώθηκε με πτώση παντού, είναι ακριβώς αυτό, σε συνδυασμό με μία «ομίχλη» από πιθανές επιπτώσεις για την τροφοδοσία και το παγκόσμιο εμπόριο.

Το Ιράν δεν θέλει πόλεμο όπως έχουμε ξαναγράψει, γιατί δεν κατάφερε να νικήσει ούτε το μικρότερο Ιράκ του Σαντάμ Χουσεϊν, που είχε εισβάλει στο Ιράν και είχε μεγάλες απώλειες. Επίσης, το Ιράν φοβάται εμπλοκή των ΗΠΑ, γιατί σε αυτή την περίπτωση υπάρχει το παράδειγμα του Ιράκ και της Συρίας.

Έτσι εξοπλίζει και μεγεθύνει οργανώσεις όπως η Χεζμπολάχ κυρίως και δευτερευόντως οι Χούθι. Χειρίζεται και εκμεταλλεύεται τους Σουνίτες Παλαιστίνιους της Χαμάς. Προβάλει ρόλο ηγέτη στην περιοχή και στο μουσουλμανικό κόσμο και ως Σιιτικό θεοκρατικό καθεστώς έχει ενοχλήσει τους ηγέτες των Σουνιτών τη Σαουδική Αραβία, της οποίας επίσης δυσχεραίνει τις εξαγωγές πετρελαίου με τους Χούθι, (με αποτέλεσμα να ρίχνουν την τιμή) και το Ισραήλ ταυτόχρονα.

Όπως και τον Απρίλιο που η στήλη δικαιώθηκε επιμένοντας ότι τα επεισόδια ήταν περιορισμένα, έτσι και τώρα, υπάρχει μεν κλιμάκωση,  χαρακτηρίζεται σοβαρή, αλλά δεν φαίνεται το Ιράν να θέλει να προκαλέσει πόλεμο. Φαίνεται να πιέστηκε έντονα με τις δολοφονίες και βόμβες στη Χεζμπολάχ, τις δολοφονίες ηγετών σε δικό του έδαφος που το εξέθεσαν και τις επιχειρήσεις στο Λίβανο. Όμως σταδιακά αρχίζουν και προστίθενται γεγονότα, που θα κάνουν την αποκλιμάκωση όλο και πιο δύσκολη.

Και υπάρχει και ένα στοιχείο που θέλει προσοχή γιατί είναι πρώτη φορά που οι ΗΠΑ δεν συνέστησαν στο Ισραήλ αυτοσυγκράτηση. Βεβαίως σε προεκλογική περίοδο και με τον Τραμπ να πιέζει τόσο έντονα και άκομψα για τις ψήφους των Αμερικανών Εβραίων, που η πλειοψηφία τους δεν τον θέλει, οι Δημοκρατικοί δεν θα κάνουν πίσω σε υποστήριξη.

Επιπλέον, οι προηγούμενοι βομβαρδισμοί ήταν κυρίως με πυραύλους και drones που ταξίδευαν στον αέρα ώρες και η αναχαίτιση ήταν εύκολη. Τώρα οι πύραυλοι ήταν υπερηχητικοί, οι θάνατοι και οι ζημιές που μπορούν να προκαλέσουν είναι μεγάλες και η αναχαίτιση, δεν είναι εύκολη υπόθεση.

Βεβαίως έχουμε τους κερδοσκόπους του πετρελαίου που έσπευσαν πάλι, αλλά ακόμα η τιμή είναι πολύ χαμηλά και να δούμε πόσο θα κρατήσει το rebound. Όσο για τα εμπόδια στις μεταφορές είναι δεδομένα, είναι οι Χούθι που ελέγχουν τα στενά.

Πιο σοβαρή φαίνεται η πρώτη μεγάλη απεργία των λιμενεργατών στις ΗΠΑ εδώ και 50 χρόνια, όσον αφορά τα κοντέινερ, παρά κάτι άλλο.