Τι είναι ο εξωδικαστικός μηχανισμός – «Ανάσα» για τους δανειολήπτες τα νέα μέτρα

00:08 8/2/2025 - Πηγή: Emea.gr

Συνολικά έξι μέτρα για τη στήριξη των δανειοληπτών, με σημαντικές αλλαγές στις ρυθμίσεις οφειλών και τον τρόπο που θα γίνονται οι πλειστηριασμοί, παρουσίασαν στις αρχές της εβδομάδας ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης και η Γενική Γραμματέας Χρηματοπιστωτικού Τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, Θεώνη Αλαμπάση.

Μεταξύ άλλων, προβλέπεται ο διπλασιασμός του ορίου ένταξης στον υποχρεωτικό εξωδικαστικό μηχανισμό προκειμένου να εντάσσονται ευκολότερα ακόμη περισσότεροι οφειλέτες

αλλά και η ενίσχυση της προστασίας του οφειλέτη απέναντι στον κίνδυνο πλειστηριασμού της ακίνητης περιουσίας του.

«Πάμε να καλύψουμε, αυτό που λένε πολλοί, μεσαία τάξη ή αλλιώς ανθρώπους οι οποίοι είχαν κάποιο εισόδημα προτού γίνει αυτό το πατατράκ που έγινε την περασμένη δεκαετία και οι οποίοι φτώχυναν και αυτή την ώρα δεν έχουν προοπτική και επιχειρούμε με αυτόν τον τρόπο να επιταχύνουμε ακόμη πιο πολύ τις διαδικασίες για να επανέλθουν σε μια κανονικότητα», ανέφερε ο κ. Χατζηδάκης σε πρόσφατη συνέντευξή του.

Τι είναι ο εξωδικαστικός μηχανισμός

Ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός Ρύθμισης Οφειλών αποτελεί μια ηλεκτρονική διαδικασία, μέσω της οποίας δύναται να ρυθμιστούν οφειλές προς θεσμικούς πιστωτές (τράπεζες και διαχειριστές δανείων), Δημόσιο και Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, καθώς και οφειλές υπέρ τρίτων που εισπράττονται από τη φορολογική διοίκηση, χωρίς προσφυγή στα δικαστήρια.

Αξίζει να σημειωθεί ότι παρατηρείται σημαντική μείωση του μη εξυπηρετούμενου ιδιωτικού χρέους νοικοκυριών και επιχειρήσεων καθώς τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια στο σύνολο τους, δηλαδή σε τράπεζες και servicers, έχουν πέσει από 92 δισ. ευρώ το 2019 στα 67 δισ. το τρίτο τρίμηνο του 2024, και η πτωτική τους πορεία αναμένεται να συνεχιστεί.

Το ιδιωτικό χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ έχει σταθερά καθοδική πορεία (93,3%) παραμένοντας κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (125,3%).

Σύμφωνα με τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, στην μείωση αυτή συνετέλεσε ο εξωδικαστικός μηχανισμός, αφού οι ρυθμίσεις αυξήθηκαν κατά 21% το 2024 σε σχέση με το 2023. Συνολικά, είχαμε 30.515 επιτυχείς ρυθμίσεις για το πόσο των 10 δισ. ευρώ.

Πώς ανακουφίζονται οι δανειολήπτες

Διπλασιασμό του ορίου ένταξης στον υποχρεωτικό εξωδικαστικό μηχανισμό προκειμένου να εντάσσονται ευκολότερα ακόμη περισσότεροι οφειλέτες, ενίσχυση της προστασίας του οφειλέτη απέναντι στον κίνδυνο πλειστηριασμού της ακίνητης περιουσίας του και ρυθμίσεις περαιτέρω επιτάχυνσης της μείωσης του ιδιωτικού χρέους, περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, στις έξι νέες πρωτοβουλίες που παρουσιάστηκαν στις αρχές της εβδομάδας.

Στον εξωδικαστικό μηχανισμό μπορούν να ενταχθούν προς ρύθμιση χρέη άνω των 10.000 ευρώ προς τράπεζες, servicers, Eφορία, ασφαλιστικά ταμεία και δήμους.

Επιπλέον, με τις αλλαγές που ανακοινώθηκαν, γίνεται υποχρεωτική για τους servicers η υποβολή πρότασης ρύθμισης στους οφειλέτες πριν από τον πλειστηριασμό, απλουστεύεται η διαδικασία ένταξης στο Μητρώο για απαλλαγή από οφειλές, επεκτείνονται οι προθεσμίες για ένταξη σε ενδιάμεσο πρόγραμμα προστασίας πρώτης κατοικίας, ενώ δίνεται και η δυνατότητα ρύθμισης οφειλών για επιχειρήσεις μέσω της διαδικασίας εξυγίανσης.

Τέλος, θα δημιουργηθεί μηχανισμός για την καταβολή αποζημίωσης στους ασφαλισμένους της (πτωχευμένης) Ασπίς Πρόνοια ανά τακτά χρονικά διαστήματα.

Αναλυτικά οι έξι πρωτοβουλίες

«Παρουσιάσαμε έξι πρωτοβουλίες για τη μείωση του ιδιωτικού χρέους, για να είμαι ακριβέστερος, πέντε πρωτοβουλίες για τη μείωση του ιδιωτικού χρέους και μία που αφορά τα θύματα της εταιρείας Ασπίς Πρόνοια και αυτή η ρύθμιση στοχεύει στην ταχύτερη αποζημίωσή τους.

Οι άλλες 5 ρυθμίσεις αφορούν αποκλειστικά στη μείωση του ιδιωτικού χρέους, βασικότερες εκ των οποίων είναι ο διπλασιασμός του εισοδηματικού ορίου για επιλέξιμους οφειλέτες σχετικά με την τεκμαιρόμενη συναίνεση των πιστωτών στην αίτηση εξωδικαστικού μηχανισμού, δηλαδή σε απλά ελληνικά σημαίνει ότι διπλασιάζεται το εισοδηματικό όριο για να γίνει υποχρεωτικός ο εξωδικαστικός συμβιβασμός. Ας πούμε για ένα μονοπρόσωπο νοικοκυριό, το όριο ήταν 7.000 ευρώ, πάει στα 14.000.

Για μια οικογένεια με δύο παιδιά πηγαίνει στις 35.000. Ήταν στο μισό. Η δεύτερη ρύθμιση είναι η θεσμοθέτηση της υποχρέωσης του δανειστή, του πιστωτή να έχει καταθέσει προ της διενέργειας του πλειστηριασμού έγγραφη πρόταση ρύθμισης στον οφειλέτη», ανέφερε σε συνέντευξή του ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.

Διπλασιάζεται το όριο ένταξης στον υποχρεωτικό εξωδικαστικό μηχανισμό

Αύξηση των εισοδηματικών και περιουσιακών ορίων προκειμένου να χαρακτηριστεί ένας οφειλέτης ως επιλέξιμος στο πλαίσιο της υποχρεωτικής αποδοχής του εξωδικαστικού μηχανισμού από τους πιστωτές.

Υποχρέωση του πιστωτή να έχει καταθέσει τουλάχιστον 3 μήνες προ της διενέργειας του πλειστηριασμού έγγραφη πρόταση ρύθμισης στον οφειλέτη

Πλέον των εργαλείων ρύθμισης και προστασίας που ήδη λειτουργούν, με νέα ρύθμιση θεσμοθετείται η υποχρέωση του πιστωτή να έχει καταθέσει εγγράφως στον οφειλέτη, τουλάχιστον τρεις (3) μήνες προ της διενέργειας του πλειστηριασμού, με κάθε πρόσφορο τρόπο (συμπεριλαμβανομένης της ηλεκτρονικής αλληλογραφίας) πρόταση ρύθμισης για την οφειλή για την οποία επισπεύδει τον πλειστηριασμό.

Απαλλαγή οφειλέτη για τον οποίο δεν ανοίγει πτωχευτική διαδικασία αλλά καταχωρείται στο Μητρώο Φερεγγυότητας

Με νέα ρύθμιση, προστίθεται η δυνατότητα στον εισηγητή δικαστή, κατόπιν αίτησης του οφειλέτη, να εκδίδει πράξη με την οποία διαπιστώνει την επέλευση της απαλλαγής του οφειλέτη από τις οφειλές του.

Υπενθυμίζεται ότι εάν δεν επαρκεί η περιουσία του οφειλέτη δεν ανοίγεται πτωχευτική διαδικασία αλλά εγγράφεται στο Μητρώο Φερεγγυότητας. Έτσι, επεκτείνεται η δυνατότητα του εισηγητή δικαστή να εκδώσει και για αυτούς τους οφειλέτες πράξη με την οποία διαπιστώνεται η επέλευση της απαλλαγής.

Επέκταση προθεσμιών ώστε να μπορεί ο ευάλωτος οφειλέτης να μπει στο ενδιάμεσο πρόγραμμα

Καταργείται η αποκλειστική προθεσμία των εξήντα (60) ημερών, εντός της οποίας ο ευάλωτος οφειλέτης καλείται να υποβάλει αίτηση για ένταξή του στο Πρόγραμμα Συνεισφοράς του Δημοσίου σε Ευάλωτους οφειλέτες.

Επέκταση της δυνατότητας ρύθμισης δανείων με εγγύηση Ελληνικού Δημοσίου μέσω της διαδικασίας εξυγίανσης

Είχε θεσμοθετηθεί ρητώς η δυνατότητα να ρυθμίζονται μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού δάνεια που έχουν εγγύηση Ελληνικού Δημοσίου με δυνατότητες διαγραφών και επέκτασης του χρόνου αποπληρωμής.

Δημιουργείται μόνιμος μηχανισμός αποζημίωσης ζημιωθέντων της «ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ»- επιλύονται ζητήματα αποζημιώσεων σε δικαιούχους απαιτήσεων από ασφάλειες ζωής.

Προκειμένου να επιλυθεί κατά μόνιμο τρόπο η καταβολή αποζημίωσης σε δικαιούχους απαιτήσεων από ασφάλιση ζωής, η οποία καταβάλλεται από το Εγγυητικό Κεφάλαιο Ιδιωτικής Ασφάλισης Ζωής (ΕΚΙΑΖ), εισάγεται ρύθμιση σύμφωνα με την οποία παρέχεται η δυνατότητα σε αυτό να καταβάλει πρόσθετα ποσά στους ασφαλισμένους ως προκαταβολή.

Μέσα στο πρώτο εξάμηνο η ρύθμιση για τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο

Όσον αφορά στα δάνεια σε ελβετικό φράγκο, ο Κωστής Χατζηδάκης επεσήμανε ότι αυτό αποτελεί ένα πανευρωπαϊκό πρόβλημα.

«Οι περισσότερες χώρες δεν έχουν κάνει κάτι. Εδώ ο Άρειος Πάγος έχει αποφασίσει, παρά τις προσφυγές που έγιναν, πως ήταν ένα ρίσκο που πήραν οι δανειολήπτες. Από την πλευρά μας προσπαθούμε, βλέποντας τι έχει γίνει σε κάποιες ευρωπαϊκές χώρες και μιλώντας με τις τράπεζες να βρούμε μία λύση η οποία θα είναι δίκαια και ρεαλιστική.

Και θα προσφέρει μία κάποια ανακούφιση στους δανειολήπτες. Χρειάζονται ακόμα περαιτέρω συζητήσεις τόσο με τις τράπεζες όσο και με την Τράπεζα της Ελλάδος και με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα», τόνισε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.

Ο υπουργός διευκρίνισε ότι δεν έχει εφαρμοστεί η ίδια ρύθμιση σε όσες χώρες έχουν αναλάβει τέτοιες πρωτοβουλίες καθώς είναι διαφορετικές οι περιπτώσεις των δανείων και διαφορετικές οι αντοχές των τραπεζικών συστημάτων.

«Εκείνο που πρέπει να γνωρίζουν αυτοί οι δανειολήπτες είναι ότι για πρώτη φορά γίνεται συζήτηση για μια παρέμβαση ανακούφισης, η οποία επιδιώκουμε να είναι μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2025», κατέληξε ο Κ. Χατζηδάκης.

Έξι νέες πρωτοβουλίες για τα «κόκκινα δάνεια» – Τι είπε ο Χατζηδάκης για τα δάνεια σε ελβετικό φράγκο