Νέο φως στον «κύκλο του θείου» της ατμόσφαιρας

19:00 9/8/2012 - Πηγή: Παρουσία

Μια νέα οξειδωτική χημική ουσία ανακαλύφθηκε στην ατμόσφαιρα της Γης, η οποία επιδρά τόσο στο κλίμα, όσο και στην υγεία των ανθρώπων, έχοντας αρνητικές, αλλά και θετικές, επιπτώσεις. Η ουσία, ένα είδος οξειδίου του καρβονυλίου, αντιδρά χημικά με το διοξείδιο του θείου και σχηματίζει θειικό οξύ, το οποίο, όπως έχουν δείξει προηγούμενες έρευνες, αυξάνει την επιβλαβή όξινη βροχή, καθώς και τον σχηματισμό νεφών («ασπίδα» κατά της ανόδου της θερμοκρασίας), ενώ, παράλληλα, έχει αρνητικές αναπνευστικές επιπτώσεις στους ανθρώπους.

Η

διεθνής ερευνητική ομάδα από τις ΗΠΑ, τη Γερμανία και τη Φινλανδία, με επικεφαλής τον Ρόι Λι Μόλντιν του πανεπιστημίου του Κολοράντο, που παρουσίασαν τα ευρήματά τους στο περιοδικό «Nature», ανακάλυψαν έναν άγνωστο, μέχρι σήμερα, χημικό τρόπο για τη δημιουργία του θειικού οξέος στην ατμόσφαιρα. Η εν λόγω ενδιάμεση ουσία, που οδηγεί στον σχηματισμό του θειικού οξέος, δημιουργείται από την αντίδραση του όζοντος με τα αλκένια, τα οποία ανήκουν στην οικογένεια των ακόρεστων υδρογονανθράκων και έχουν τόσο φυσική, όσο και ανθρωπογενή προέλευση.

«Ανακαλύψαμε ένα νέο και σημαντικό από ατμοσφαιρικής πλευράς οξειδωτικό μέσο. Το θειικό οξύ παίζει ουσιαστικό ρόλο στην ατμόσφαιρα της Γης, από τις οικολογικές επιπτώσεις της όξινης βροχής έως τον σχηματισμό νέων σωματιδίων αερολυμάτων, που έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο κλίμα και την υγεία. Τα ευρήματά μας αναδεικνύουν μια νέα σχέση ανάμεσα στη βιόσφαιρα και στη χημεία της ατμόσφαιρας», ανέφερε ο Μόλντιν.

Συνήθως, η δημιουργία του θειικού οξέος στην ατμόσφαιρα γίνεται μέσω της χημικής αντίδρασης ανάμεσα στη ρίζα υδροξυλίου και στο διοξείδιο του θείου, με καταλύτη το φως του ήλιου, που «πυροδοτεί» την όλη διαδικασία. Όμως, οι επιστήμονες άρχισαν να υποψιάζονται ότι υπήρχαν και άλλοι τρόποι παραγωγής του θειικού οξέος στην ατμόσφαιρα, όταν ανακάλυψαν ότι δημιουργείται και τη νύχτα, χωρίς την παρουσία του ήλιου ως καταλύτη.

Οι παρατηρήσεις στη φύση και τα εργαστηριακά πειράματά τους, που συνδύασαν όζον με διοξείδιο του θείου και διάφορα αλκένια, έδειξαν ότι όντως παράγονται μεγάλες ποσότητες θειικού οξέος με εναλλακτικό τρόπο. Όπως είπαν οι ερευνητές, η ανακάλυψη αυτή έχει σημασία για τους κλιματολόγους, επειδή η μεγαλύτερη ποσότητα διοξειδίου του θείου που εκλύεται σήμερα στην ατμόσφαιρα (πάνω από το 90%), προέρχεται από την καύση ορυκτών καυσίμων. Ένα πολύ μικρότερο μέρος του διοξειδίου του θείου εκλύεται από τα ηφαίστεια και το φυτοπλαγκτόν των ωκεανών.

«Καθώς οι εκπομπές του διοξειδίου του θείου, της ουσίας απ’ όπου προέρχεται το θειικό οξύ, αναμένεται να αυξηθούν παγκοσμίως στο μέλλον, η ανακάλυψή μας θα επηρεάσει τον κύκλο του ατμοσφαιρικού θείου», επισήμανε ο Μόλντιν.

Από την άλλη, τα αερομεταφερόμενα σωματίδια θειικού οξέος παίζουν κεντρικό ρόλο στον σχηματισμό των νεφών και, γι’ αυτό, η αύξησή τους στην ατμόσφαιρα μπορεί να δράσει θετικά, μετριάζοντας την υπερθέρμανση του πλανήτη λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Φαίνεται πως η νέα ουσία από τη