3 Σεπτέμβρη 1974: Η ίδρυση του ΠΑΣΟΚ

08:15 1/9/2013 - Πηγή: Matrix24

3 Σεπτέμβρη 1974. Δεν είχαν συμπληρωθεί ούτε δύο μήνες από την πτώση της Χούντας, όταν το λόμπι του ξενοδοχείου «Κινγκ Πάλας» υποδεχόταν κατά δεκάδες πλήθος κόσμου, κυρίως νέων ανθρώπων, που έφταναν για να βιώσουν από κοντά το γεγονός. Ο Ανδρέας Παπανδρέου, γιος του Γέρου της Δημοκρατίας και νέος πολιτικός στην χώρα στα 55 του χρόνια, αλλά με μακρά ήδη ακαδημαϊκή καριέρα στο εξωτερικό, θα εξήγγειλε την ίδρυση νέου κόμματος. Ενός σοσιαλιστικού κόμματος, στην Ελλάδα,

που μετρούσε ημέρες από την Μεταπολίτευση και ο συντηρητικός πολιτικός Κωνσταντίνος Καραμανλής, άρτι αφηχθείς από το Παρίσι, φάνταζε η μόνη λύση για ομαλή μετάβαση στη Δημοκρατία.

Ανάμεσα στο πλήθος, τέσσερις μόνον προδικτατορικοί βουλευτές. Ο Ι. Χαραλαμπόπουλος, ο Ι. Παπασπύρου, ο Τ. Κεφαλληνός και ο Ι. Κουτσοχέρας. Παρόντες όμως και όλοι οι νεαροί τότε στην πλειοψηφία τους, άγνωστοι σύντροφοι του Ανδρέα, που έμελε να γράψουν την ιστορία του ΠΑΣΟΚ και μαζί του, σε μεγάλο βαθμό, ολόκληρης της χώρας. Κ. Λαλιώτης, Κ. Σημίτης, Α. Λιβάνης, Βάσω Παπανδρέου, Σύλβα Ακρίτα, Θαν. Τσούρας, Στ.Τζουμάκας, Α. Κακλαμάνης, Α. Κουτσόγιωργας, Αμαλία Φλέμινγκ, Ν. Βγενόπουλος, Α. Δροσογιάννης, Σ. Βαλυράκης, Π. Κρητικός, ήταν όλοι εκεί. Κυρίως, όμως παρόντες ήταν στελέχη του ΠΑΚ, αγωνιστές διωχθέντες από τη χούντα των συνταγματαρχών, νεολαίοι από την εξέγερση του Πολυτεχνείου και νεολαίοι της Γενιάς του 1-1-4.

Ο Ανδρέας άργησε να κατέβει από το δωμάτιό του. Μέχρι την τελευταία στιγμή συνομιλούσε με τους συνεργάτες του για να ελέγξει αν ήταν όλοι εκεί. Δεν ήταν. Κατέβηκε. Μπήκε στην αίθουσα, κρατώντας ένα φύλλο χαρτί. Και μίλησε επί τρεις ώρες. Μίλησε για την Ελλάδα που ανήκει στους Έλληνες, για την ανάγκη αποχώρησής της από το ΝΑΤΟ, την ΕΟΚ, την αποκοπή των σχέσεων με το Πεντάγωνο, την ανάγκη «κάθαρσης» του κρατικού μηχανισμού από τα χουντικά στοιχεία, για τις επικείμενες εκλογές…

Παρουσία πλήθους Ελλήνων και ξένων δημοσιογράφων, με τα μεγάφωνα του ξενοδοχείου να μεταδίδουν ολόκληρη την ομιλία του και τις απαντήσεις στη «βροχή» ερωτήσεων που ακολούθησε, κάλεσε τις λαϊκές δυνάμεις του τόπου σε αυτοοργάνωση.

Στην πιο γνωστή ίσως στα πέρατα του κόσμου φωτογραφία του, παρά τις επί μακρόν μετέπειτα θητείες του ως πρωθυπουργός και τα άπειρα ενσταντανέ με σχεδόν όλους τους ηγέτες της εποχής ανά τον πλανήτη, σήκωσε το χαρτί που κρατούσε στα χέρια του και παρουσίασε την ιδρυτική διακήρυξη του νέου φορέα. Σκοπός της δράσης του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος ήταν να φέρει στη χώρα Εθνική Ανεξαρτησία, Λαϊκή Κυριαρχία, Κοινωνική Απελευθέρωση και Δημοκρατική Διαδικασία. Αυτές ήταν και οι αρχές του.

Το ΠΑΣΟΚ ήταν γεγονός. Χωρίς ακόμα αυτό το όνομα, που δεν αναφερόταν πουθενά στο κείμενο –που μετέπειτα εξελίχθηκε στη διακήρυξη- μια και το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κόμμα, αρχικά περιγραφόταν ως ΠΣΚ, κατά πολλούς απόρροια του ΠΑΚ. Της πολιτικής αντιδικτατορικής οργάνωσης που έφερε τον τίτλο «Πανελλήνιο Απελευθερωτικό Κίνημα» και είχε ιδρυθεί από τον Ανδρέα Παπανδρέου στη Στοκχόλμη της Σουηδίας το 1968, με στόχο την αντίσταση στη Δικτατορία που είχε επιβληθεί στην Ελλάδα.

Ηγετικά στελέχη του ΠΑΚ, όπως ο Ιωάννης Ζαφειρόπουλος, ο Μανώλης Παπαθωμόπουλος και ο Δαμιανός Βασιλειάδης, ανέλαβαν να συγγράψουν και την ίδια τη «Διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη», σημαντικό μέρος της οποίας πάντως συνέγραψε και ο νεαρός τότε, πολιτικός, Κώστας Σημίτης.

Διαβάστε όλο το αφιέρωμα του matrix24.gr στην 3η Σεπτέμβρη και τα 39 χρόνια ΠΑΣΟΚ