Χίλιους μήνους, χίλιες λίρες...

07:31 3/7/2014 - Πηγή: Matrix24

Η συζήτηση για το αν θα υπογραφεί νέα συλλογική σύμβαση εργασίας για τους εργαζόμενους στα ποντοπόρα πλοία ή θα ισχύσει ένα νέο καθεστώς ατομικών συμβάσεων έχει ξεκινήσει από το τέλος του 2012. Η τελευταία συλλογική σύμβαση μεταξύ της Πανελλήνιας Ναυτικής Ομοσπονδίας και της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών υπογράφηκε το 2010. Με άλλα λόγια διανύουμε το τέταρτο έτος χωρίς να βρίσκεται εν ισχύει συλλογική σύμβαση εργασίας.

Κατά την τελετή έναρξης

της διεθνούς ναυτιλιακής έκθεσης “Ποσειδώνια 2014” ο πρόεδρος της ΕΕΕ κ. Θεόδωρος Βενιάμης ζήτησε από την Πολιτεία να μην θιχτεί το θεσμικό πλαίσιο της ελληνικής ναυτιλίας και άφησε αιχμές για μη τήρηση των συμφωνηθέντων. Τι είχε συμφωνηθεί; να πληρώσουν για την επόμενη διετία αυξημένη φορολογία οι Έλληνες εφοπλιστές, αλλά σε μία βάση εθελοντική και όχι υποχρεωτική. Βέβαια, η κυβέρνηση ψήφισε στη Βουλή νομοθετική διάταξη και ότι “συμφωνήθηκε σε μια σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου” πέρασε και σε σχετικό άρθρο νόμου που εγκρίθηκε από την ολομέλεια του Κοινοβουλίου. Οι Έλληνες εφοπλιστές, δεν θέλουν να αλλάξει το θεσμικό πλαίσιο που αφορά στην φορολόγηση και στη διαχείριση των υπό ελληνική σημαία πλοίων, αλλά ωστόσο απαιτούν να τροποποιηθεί το θεσμικό πλαίσιο που αφορά στα δικαιώματα των Ελλήνων ναυτικών.

Είναι γεγονός ότι οι Έλληνες ναυτικοί, για την ακρίβεια οι Έλληνες αξιωματικοί, αμοίβονται με ικανοποιητικούς μισθούς. Δεν γίνεται λόγος για τα κατώτερα πληρώματα, γιατί αυτά εξαφανίστηκαν σταδιακά, από το τέλος της μεγάλης ναυτιλιακής κρίσης της δεκαετίας του '80.

Από τη θάλασσα, οι Έλληνες έβγαλαν λεφτά. Καμία αντίρρηση δεν υπάρχει επ' αυτού. Οι επαγγελματίες ναυτικοί “φτιάχτηκαν”. Αλλά και οι περιστασιακοί “βγήκαν κερδισμένοι”. Άλλοι απέκτησαν την “Γιαμάχα τους”, άλλοι “εξαφανίστηκαν σε κάποιο λιμάνι του κόσμου”, άλλοι “αγόρασαν ταξί και έγιναν ταξιτζήδες” και άλλοι “έγιναν μαγαζάτορες” και “ιδιοκτήτες ενοικιαζομένων δωματίων”.

Όμως, πολλές γεννιές ναυτικών ταξίδευσαν με άσχημες συνθήκες. Σε σαπιοκάραβα. Πλήρωναν ακόμα – μεταπολεμικά - και την τροφοδοσία τους για να γίνουν ναυτικοί. Αλλά, ακόμα και όταν άρχισαν να αμοίβονται, πέρασαν δύσκολα. Πριν και μετά τον πόλεμο οι ναυτικοί μας ταξίδευαν για χρόνια. Υπάρχουν πολλές ιστορίες και ανέκδοτα που τεκμηριώνουν και θυμίζουν αυτή την πλευρά των Ελλήνων ναυτικών.

Πρωταγωνιστές σε αυτές τις ιστορίες είναι οι Χιώτες. Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει και την ικανότητα τους και την πορεία τους στην διαμόρφωση της μεγάλης ελληνικής ναυτιλίας.

Μία χαρακτηριστική φράση που λέγονταν μετά τον πόλεμο ήταν αυτή των ναυτικών από την Χίο που έλεγαν: “Χίλιους μήνους, χίλιες λίρες”. Δηλαδή, θα ταξίδευαν τόσους μήνες, όσες λίρες ήθελαν να φέρουν μαζί τους στα Καρδάμυλα. Ήταν η διάθεση τους τέτοια, παρά την μικρή μηνιαία αμοιβή τους, που παρέμειναν στα πλοία μέχρι και πέντε χρόνια και ορισμένοι και περισσότερα χρόνια στο ίδιο καράβι, προκειμένου να “φτιάξουν το κομπόδεμα τους”.

Η ζωή πάνω στο καράβι δεν ήταν και η καλύτερη. Πολλά άτομα στον ίδιο θάλαμο, σε άθλιες συνθήκες και από φαγητό, ούτε συζήτηση. Μεγάλη πείνα. Συχνά, παραπονιόντουσαν στον Χιώτη καπετάνιο, ότι το φαγητό δεν επαρκούσε. Τότε, ο παμπόνηρος καπετάνιος, σε συνεννόηση με τον πλοιοκτήτη, που συνήθως ήταν και συγγενής του, είχε κρυμμένα στην καμπίνα του αυγά. Όποιος πήγαινε να παραπονεθεί του έδινε και ένα αυγό και του έλεγε να μην το πει στους άλλους, γιατί δεν είχε άλλα. Όμως, την άλλη ημέρα το πρωί, ο καπετάνιος έβγαινε στην γέφυρα και φώναζε στο πλήρωμα που έκανε ματσακόνι και διάφορες άλλες εργασίες. “Εεεεε, εσύ που έφαγες το αυγό, δούλευε πιο γρήγορα, μην κάθεσε”. Ο ένας κοιτούσε τον άλλο, νομίζοντας ότι τον είχαν καταλάβει και έτσι δούλευαν όλοι γρήγορα και περισσότερο...

Δεν ξέρω αν θέλουν οι Έλληνες εφοπλιστές να επιστρέψουμε σε αυτές τις καταστάσεις και τις συνθήκες. Ποιοί είναι οι μισθοί της πιάτσας; Οι μισθοί των πλοιάρχων και των πρώτων μηχανικών φθάνουν ακόμα και τις 12.000 – 15.000 δολάρια. Τα τελευταία δύο χρόνια έχουν βέβαια “ψαλιδιστεί”, αλλά εξακολουθούν να είναι υψηλές οι αμοιβές σε σύγκριση με τους μισθούς της ξηράς. Βέβαια, οι συνθήκες εργασίας είναι διαφορετικές. Επτά δεκαετίες ισχύουν οι συλλογικές συμβάσεις.

Το θέμα ξεκίνησε μετά από μια επιστολή του υπουργού Ναυτιλίας Μ. Βαρβιτσιώτη που αναφέρει ότι η συλλογική σύμβαση εργασίας στα ποντοπόρα πλοία έχει λήξει από της 31-12-2010, δεν έχει ανανεωθεί μέχρι σήμερα και με βάση την εφαρμογή απαιτήσεων της Σύμβασης Ναυτικής Εργασίας 2006, «οι όροι ναυτολόγησης των Ελλήνων ναυτικών συμφωνούνται ελεύθερα από τα συμβαλλόμενα μέρη με ατομική σύμβαση ναυτολόγησης του ναυτικού».

Στη συνεδρίαση της Ε.Ε της ΠΝΟ οι ενώσεις μηχανικών (ΠΕΜΕΝ), κατωτέρων πληρωμάτων μηχανής «Ο Στέφενσον», και ναυτομαγείρων (ΠΕΕΜΑΓΕΝ) επεσήμαναν ότι ο ΥΝΑ και η Ε.Ε.Ε, δεν έχουν εξουσιοδότηση από το Διεθνές Γραφείο Εργασίας (ILO) και Διεθνείς Συνδικαλιστικές Οργανώσεις, να τους επικαλούνται και να καταργούν την Συλλογική Σύμβαση Ναυτικής Εργασίας.

Υπογραμμίζεται ότι στο άρθρο 6 της απόφασης 3522/2.8.2013 για τη σύμβαση ναυτολόγησης αναφέρεται ότι στην περίπτωση που δεν υφίσταται συλλογική σύμβασης εργασίας, οι όροι και οι συνθήκες ναυτολόγησης του ναυτικού συμφωνούνται ελεύθερα από τα συμβαλλόμενα μέρη και καταχωρούνται στη γραπτή σύμβαση.

Οι εφοπλιστές δεν θέλουν να αλλάξει τίποτα ότι τους αφορά, αλλά απαιτούν να αλλάξουν όλα σε ό, τιδήποτε τους ενοχλεί. Είναι και αυτή μια αντίληψη που είναι σύμφωνη με την λογική του Καραγκιόζη: “τα δικά σου δικά μου και τα δικά μου πάλι δικά μου”...