Εκπαιδεύοντας το μέλλον…

07:52 10/8/2013 - Πηγή: Matrix24

Το διαδίκτυο και γενικά οι νέες τεχνολογίες έχουν αλλάξει το περιβάλλον της εκπαίδευσης, του πιο σημαντικού μοχλού της παιδείας.

Κάποτε, η διδασκαλία είχε κύριο στόχο να πληροφορήσει τα παιδιά για πράγματα που τους ήταν άγνωστα. Σήμερα, η προτεραιότητα της εκπαίδευσης δεν μπορεί να είναι η πληροφόρηση, αλλά ο προσανατολισμός των παιδιών στο λαβύρινθο του κόσμου της πληροφορίας, ώστε αυτά να μπορούν να διακρίνουν: το σημαντικό, το αναγκαίο, το αληθινό, το ψεύτικο.

Το εκπαιδευτικό περιβάλλον είναι ήδη διαμορφωμένο και το μόνο που μπορεί να μετασχηματιστεί είναι ο ρόλος του εκπαιδευτικού.

Ενός ρόλου που δεν αρνείται την πραγματικότητα και μοιάζει με εκείνον του καπετάνιου, αλλά στη θάλασσα της πληροφορίας.

Τα πλεονεκτήματα που προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες στην εκπαίδευση και σε όλες τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας είναι γνωστά και δεν πρόκειται να σχολιαστούν. Θα σχολιαστούν όμως κάποιοι παράγοντες που διαδραματίζουν ρόλο στην παιδεία και που το νέο περιβάλλον τούς εξασθενίζει. Η επιχειρηματολογία, η προσοχή, ο δάσκαλος και οι πολίτες είναι κάποιοι απ’ αυτούς.

Στις μέρες μας χάνουμε στην εκπαίδευση τη σωκρατική μέθοδο που βασίζεται στην επιχειρηματολογία και τη συγκέντρωση. δεν συνειδητοποιούμε ότι χωρίς τη δέουσα προσοχή και το επιχείρημα δεν υπάρχει πρόοδος, ούτε πολιτισμός, ούτε ανθρώπινη εξέλιξη (F. Savater: Ηθική της Ανάγκης-Εκδόσεις Πατάκη, 2013). Ο δάσκαλος πρέπει να πείσει το μαθητή ότι υπάρχουν στιγμές που το κινητό τηλέφωνο και το διαδίκτυο είναι εργαλεία διάσπασης. Έτσι, η πρόκληση της εκπαίδευσης είναι να εμπνεύσει το μαθητή να ανακτήσει την προσοχή του κατά την εκπαιδευτική διαδικασία.

Η κοινωνία μας είναι κοινωνία των πολλών προκλήσεων και των μειωμένων αντιστάσεων. Ο δάσκαλος πρέπει να κατανοήσει ότι στα καθήκοντά του είναι και η ματαίωση κάποιων πραγμάτων, που ο κόσμος της κατανάλωσης και της βιομηχανίας της διασκέδασης τα έχει αναδείξει σε παράγοντες ευδαιμονίας. Είναι σκληρό να προκαλεί κανείς ματαίωση σε κάτι ή σε κάποιον, αλλά ο ρόλος της εκπαίδευσης είναι να μορφώνει αυτόνομους και ανεξάρτητους ανθρώπους, πράγμα που σημαίνει ότι μαθαίνει τα παιδιά να σκέπτονται και να ενσωματώνουν στις πράξεις τους καθολικές αξίες και εμπειρίες.

Το σημαντικό βέβαια είναι το ποιος σε εκπαιδεύει, γιατί κανένας δεν θα μείνει χωρίς εκπαίδευση. Αν δεν σε εκπαιδεύει ένας καλός δάσκαλος σ’ ένα κατάλληλο σχολικό περιβάλλον, θα σε εκπαιδεύσει η παρέα, το διαδίκτυο, η τηλεόραση,… Επομένως, ο ρόλος του δασκάλου είναι κυρίαρχος σε μια κοινωνία, μια οργανωμένη κοινωνία.

Μια δοκιμαζόμενη κοινωνία σαν τη δική μας πρέπει να κατανοήσει ότι η παιδεία είναι ο ειρηνικός μηχανισμός αλλαγών, είναι ό, τι πιο ανατρεπτικό υπάρχει, είναι το αντίδοτο της μοιρολατρίας. Κι αυτό γιατί η παιδεία δίνει το ερέθισμα να σκέπτεσαι και περιεχόμενο που πρέπει να το βάλεις σε τάξη.

Δυστυχώς, όμως, η παιδεία στη χώρα μας δεν αποτελεί προτεραιότητα, ίσως γιατί είναι μια επένδυση για το μέλλον και οι πολιτικοί μας δεν σκέπτονται με όρους του μέλλοντος!

Η κρίση που βιώνουμε κατέστησε αντιληπτό πόσο ακριβά πληρώνουμε την κακή παιδεία που είχαμε. Γι’ αυτό οι πολίτες έχουμε υποχρέωση να απαιτήσουμε από τους πολιτικούς να δημιουργήσουν συνθήκες για μια παιδεία που να μας προστατεύει και να μας προσφέρει προοπτική για το μέλλον…

Ο. Καθηγητής Χρήστος Β. Μασσαλάς-π. Πρύτανης του Π.Ι.

E-mail: [e-mail]