Επιστροφή στις ριζικές γλώσσες

07:25 21/11/2012 - Πηγή: Matrix24

Με ένα κράμα κατάπληξης και συνάμα ικανοποίησης το ευρωπαϊκό κοινό πληροφορήθηκε ότι η διδασκαλία της αρχαίας ελληνικής θα επιστρέψει στην αγγλική εκπαίδευση – κατωτέρα και ανωτέρα – για λόγους βαθύτατα εκπαιδευτικούς και μορφωτικούς. Οι εξυπνοβλάκες – όλοι εμείς δηλαδή που μάθαμε ο,τι μάθαμε στο γυμνάσιο από αρχαία κείμενα και μετά τα εγκαταλείψαμε για λόγους ανωτέρας εκπαιδευτικής βίας – απορούν και εξίστανται: καλά τα αρχαία, δεν λέμε, αλλά τι νόημα έχει να αρχαΐζει κανείς σε μιαν εποχή κατά την οποία η γνώση καλπάζει πάνω από τα κεφάλια μας;

Η απορία είναι ευνόητη, μόνο που δεν αφορά

αποκλειστικά την ανάγνωση του Φίληβου, της Αντιγόνης και του Θουκυδίδη, όσο το λεκτικό ένστικτο της ομιλίας που είναι κατά τι βαθύτερο. Αν πάρουμε το παράδειγμα της δικής μας γλωσσικής μεταρρύθμισης τα αποτελέσματα είναι τουλάχιστον ανησυχητικά. Δεν είναι μόνο η απλοποίηση της ορθογραφίας, αλλά και η κατάργηση των τόνων που επέφερε φαινόμενα δυσλεξίας στα μικρά παιδιά και μια γενικευμένη παραμόρφωση στο γλωσσικό αίσθημα. Αν αναλογιστούμε οτι έχουν προταθεί κατά καιρούς πολλές τολμηρές προτάσεις για την απλοποίηση της ελληνικής, πχ. να γράφουμε με ευρωπαϊκό αλφάβητο ή να καταργήσουμε τα «ι» (γιώτα, ήτα, όμικρον γιώτα, ύψιλον γιώτα, έψιλον γιώτα) και τα «ε» (αισθάνομαι, έρχομαι, αιθέρας) ή να υιοθετήσουμε το λατινικό αλφάβητο (πρόταση άξια για ανθελληνικό Νόμπελ!), καταλαβαίνουμε ότι οι μεταρρυθμιστές του αλφαβητικού και γλωσσικού καθεστώτος δεν φημίζονται για την ευφυία τους.

Για παράδειγμα, ξέρουμε από την αυτόνομη Δομική φωνολογία ότι η συστηματική ανάλυση των φθόγγων μιας γλώσσας βασίζεται αποκλειστικά στις μεταξύ τους σχέσεις. Επίσης, αν δούμε το ζήτημα από τη σκοπιά της Φωνοτακτικής μιας γλώσσας, κατανοούμε ότι οι φθόγγοι συμπλέκονται μεταξύ τους με ιδιάζοντα τρόπο ο οποίος γεννά και τον συλλαβισμό. Τι σημαίνει αυτό; Ότι το πέρασμα από το προγλωσσικό στάδιο στο αμιγώς γλωσσικό, είναι για το νήπιο και γενικότερα για το ανήλικο μια δομική φάση που θα το συνοδεύει δια βίου. Για παράδειγμα τα μακρά και τα βραχέα δεν είναι μόνο ζητήματα ορθογραφίας και προφοράς, αλλά και διαφορά έναντι δύο χρονικών σημείων.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, εκτός των άλλων, αποφάσισε να προβάλει τις βασικές γλώσσες της ηπείρου και να τις επαναφέρει στο διδακτικό προσκήνιο, ήτοι να τις επανεγγράψει ήδη στα μαθήματα της κατώτερης εκπαίδευσης. Ελληνικά, λατινικά, ισπανικά, αγγλικά, γερμανικά, γαλλικά, ιταλικά αποτελούν θα λέγαμε τον μέγα γλωσσικό πλούτο της Ευρώπης, οπότε η διαχείριση αυτού του πλούτου έρχεται σε απόλυτη αντίθεση προς την γενικευμένη ύφεση.