Γεννήθηκε το κίνημα του Ντανταϊσμού

08:24 8/2/2013 - Πηγή: Matrix24

Ο Ντανταϊσμός ή Νταντά (Dada) ήταν ένα καλλιτεχνικό κίνημα αισθητικής αναρχίας που αναπτύχθηκε μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο στις εικαστικές τέχνες, στη λογοτεχνία, το θέατρο και την γραφιστική. Ήταν και μια διαμαρτυρία ενάντια στη βαρβαρότητα του πολέμου, τόσο στην τέχνη όσο και στην καθημερινότητα.

Το κίνημα χαρακτηρίζονταν από εσκεμμένο παραλογισμό και απόρριψη των κυρίαρχων ιδανικών της τέχνης. Επηρέασε μεταγενέστερα κινήματα, κυρίως τον σουρεαλισμό, που ουσιαστικά ήταν η μετεξέλιξή του. «Γεννήθηκε» στις 8 Φεβρουαρίου

του 1916 με πρωτεργάτη τον Ρουμάνο ποιητή Τριστιάν Τζαρά, και γρήγορα εξαπλώθηκε στην Ευρώπη και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.

Το Ντανταϊστικό Μανιφέστο εκδόθηκε από τον Χούγκο Μπαλ στις 14 Ιουλίου 1916, ενώ ο Τζαρά εξέδωσε το δεύτερο Ντανταϊστικό Μανιφέστο στις 3 Φεβρουαρίου του 1918.

Βασικά χαρακτηριστικά του κινήματος ήταν: Αγανάκτηση για τον παραλογισμό του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, αμφισβήτηση και απέχθεια για τον σύγχρονο πολιτισμό, απόρριψη της αστικής κουλτούρας.

Ποτέ δεν αποσαφηνίστηκε από πού προήλθε το όνομα του και η πιθανότερη εκδοχή είναι ότι το Dada δεν σήμαινε κάτι συγκεκριμένο, αλλά το παράλογο, το παράδοξο, το φανταστικό.

Σκοπός του κινήματος ήταν η αποκαθήλωση των παραδοσιακών λογοτεχνικών και καλλιτεχνικών αξιών, και η αμφισβήτηση των αρχών της μοντέρνας κοινωνίας. Μια φιλοσοφία, που οι οπαδοί του εξέφραζαν τόσο στην τέχνη, όσο και στη στάση ζωής τους προκαλώντας συχνά την κοινή γνώμη.

Οι «οπαδοί» του οργάνωναν αυθόρμητες βραδιές, συνδύαζαν τα γράμματα και τις τέχνες, συνέτασσαν άρθρα και μανιφέστα, εκφράζονταν με κείμενα που συγχωνεύονταν τυχαία, χρησιμοποιούσαν λέξεις δικής τους έμπνευσης, που δεν περιέγραφαν τίποτα, αλλά αποτελούσαν κομμάτια των ποιημάτων τους.

Η τεχνοτροπία τους, αρχικά επηρεάστηκε από τον κυβισμό και το φουτουρισμό. Έμπνευσή τους αποτελούσαν κατά κανόνα οι μηχανές, και οι ανθρώπινες φιγούρες τους θύμιζαν περισσότερο ρομπότ. Επέλεγαν στην τύχη σχήματα και εικόνες, καθώς και ετερογενή υλικά (μαλλί, ξύλο, φωτογραφίες και φωτομοντάζ, χαρτί, σκουπίδια), δημιουργώντας εφήμερα έργα που συνδύαζαν τη γλυπτική με τη ζωγραφική.

Ως κίνημα, ο ντανταϊσμός έπαψε να υπάρχει από το 1924 και οι εκπρόσωποί «ασπάστηκαν» το σουρεαλισμό. Διάσημοι ντανταϊστές καλλιτέχνες ήταν –μεταξύ άλλων-οι: Γκιγιώμ Απολλιναίρ, Χανς Αρπ , Χούγκο Μπαλ, Έμυ Χένινγκς , Μαρσέλ Γιανκό , Τριστάν Τζαρά, Μπεατρίς Γούντ, Φράνσις Πικαμπιά, Μαρσέλ Ντυσάν, Αρτούρ Κραβάν

Ο Ντανταϊσμός άργησε να έλθει στην Ελλάδα αφού έγινε γνωστός, στην εποχή της Μικρασιατικής Εκστρατείας σε μια εποχή που παγκοσμίως είχε αργήσει να παρακμάζει. Ουσιαστικά το κίνημα αυτό δεν επηρέασε τις εικαστικές τέχνες και την ποίηση.