Ηδονοβλεψίες της εξουσίας

07:05 20/2/2014 - Πηγή: Matrix24

«Σπάστε τη μηχανή του», θα μπορούσε να είναι η ατάκα του Αμερικανού Προέδρου, εκείνο το παγωμένο πρωινό της Δευτέρας. Οι φήμες για τον παράνομο δεσμό του με την πασίγνωστη τραγουδίστρια «έτρεχαν», κάνοντας τα νεύρα της Πρώτης κυρίας τσατάλια και την πολιτική ατζέντα κουρελόχαρτο. Πήγαν περίπατο οι ειδήσεις για τους εγκλωβισμένους αμάχους της Χομς, η είδηση της κακοκαιρίας που απειλούσε την πρωτεύουσα πέρασε σε δεύτερο πλάνο, το αλπικό σκι στο Σότσι φάνηκε εντελώς αδιάφορο.

Η φήμη για το υποτιθέμενο ειδύλλιο του

Προέδρου καθώς περνούσε η ώρα έγινε είδηση. Βηματίζοντας νευρικά στο οβάλ γραφείο , ο Πρόεδρος, προσπαθούσε να σκεφτεί την επόμενη κίνηση. Να είσαι ένα βήμα πιο μπροστά. Πώς, όμως; Η φήμη έτρεχε με την ταχύτητα ενός ανεμοστρόβιλου και απειλούσε να τινάξει στον αέρα τον πλανήτη. Καταραμένοι παπαράτσι. Η αρρωστημένη εμμονή της σύγχρονης κοινωνίας με τους σταρ και η διάθεσή της να βγάζει στη φόρα τα άπλυτα των διάσημων έγινε ακόρεστη, ένα αδηφάγο τέρας που κατασπάρασσε ηθοποιούς, πολιτικούς, προέδρους.

Ώρα με την ώρα η φωτογραφία του Προέδρου με την τραγουδίστρια , τραβηγμένη σε κάποια εκδήλωση, κέρδιζε τα πρωτοσέλιδα ακόμη και «σοβαρών» εφημερίδων. Διάσημοι πολιτικοί συντάκτες κρέμονταν από τα χείλη του Γάλλου παπαράτσι που «απειλούσε» ότι τις επόμενες ώρες θα κάνει συγκλονιστικές αποκαλύψεις για τον παράνομο δεσμό του Αμερικανού Προέδρου. Αλήθεια ή ψέματα; Δεν έχει καμιά σημασία. Ή έγκριτη εφημερίδα θα αναγκαστεί να βγάλει ανακοίνωση «η Ουάσιγκτον Ποστ δεν δημοσιεύει άρθρα τέτοιου είδους» .

Κοιτώντας πίσω από τις λέξεις διακρίνεις μια θολούρα και η απόσταση ανάμεσα στη φήμη και την είδηση γίνεται αγεφύρωτο χάσμα. Οι ρόλοι αντιστρέφονται. Ο παπαράτσι , (έτσι έμεινε στη μετά Φελίνι εποχή) γίνεται για ένα λεπτό διάσημος, σπρώχνοντας από το κάδρο την είδηση. Την ώρα που οι συνάδελφοι του στην Le Monde διαφωνούσαν για το αν κάποιο έντυπο θα αγόραζε το αποκλειστικό του Γάλλου , ο ίδιος είχε ήδη πουλήσει την φωτογραφία του ερωτοχτυπημένου Ολάντ με τη Γκαγιέ εισπράττοντας 40.000 ευρώ . Όχι, και λίγα για τον βετεράνο των Παπαράτσι. Ήταν το 1994, που το «Paris Match» δημοσίευσε μια άλλη φωτογραφία. Τον Φρανσουά Μιτεράν με την κρυφή κόρη του Μαζαρίν Πενζό, σε έξοδο τους από εστιατόριο στο Παρίσι. Εκείνη η φωτογραφία που έγινε εξώφυλλο στο γνωστό περιοδικό ήταν η πρώτη επιτυχία του, και η αρχή της παντοκρατορίας της παπαρατσικής διάθεσης, αισθητικής, ιδεολογίας.

«Ο νέος κόσμος δεν είναι δικός μου κόσμος», δηλώνει ο Γάλλος φιλόσοφος Ρεζίς Ντεμπρέ και φοβάμαι ότι έχει δίκιο. Αναπόφευκτα το παιχνίδι έχει αλλάξει και προσαρμόζεται στις συνθήκες της εποχής.

Σύμφωνα με τον Ντεμπρέ , «μετά την εποχή του λόγου, ήρθε η εποχή του γραπτού και σήμερα ζούμε την εποχή της εικόνας. Στην βιντεόσφαιρα, η κινητικότητα αποτελεί must και το κατεπείγον είναι ο αγαπημένος μας ήρωας».

Πώς είναι δυνατόν το «κέντρο» της κοινωνίας να είναι το θέαμα και να θεωρούνται εκλεκτοί εκείνοι που προκαλούν θεαματικότητα με τις εμφανίσεις τους. Πώς είναι δυνατόν το «θέαμα» να περιγράφει και να κατονομάζει κάτι περισσότερο από αυτό που συμβαίνει στην κοινωνία; «Ο ταυτόχρονα παρών και απών κόσμος που το θέαμα μας δείχνει , είναι ο κόσμος του εμπορεύματος, ο οποίος κυριαρχεί σε ό,τι είναι βιωμένο» θα γράψει το 1967 ο «μάγος» Γκυ Ντεμπόρ.

«Ήθελα να κάνω μια μεγάλη πλάκα», είπε 24 ώρες αργότερα, ο Γάλλος παπαράτσι, δίνοντας έναυσμα για κάθε είδους αναλύσεις του τύπου, «ήταν νηφάλιος», την ώρα που έκανε δηλώσεις σε ραδιόφωνα και τηλεοπτικά κανάλια; Μήπως όλα αυτά έγιναν για να διαφημίσει το νέο του βιβλίο « Voyeur», ελληνιστί «Ηδονοβλεψίας».

Ο βασιλιάς είναι γυμνός. Που άραγε είναι τα όρια της «μοντέρνας» δημοσιογραφίας ή αν θέλετε της δημοσιογραφίας της νέας εποχής που κάνει τα «σκουπίδια» πρώτη είδηση ; Εφιαλτικό; Ίσως αυτό είναι το επιμύθιο της όλης ιστορίας.

Η αξιοκρατία αντικαταστάθηκε από την «τηλεκρατία» , έχει πει ο μελετητής των «συμβολικών μέσων μετάδοσης και επικοινωνίας», Ντεμπρέ. Σήμερα υπάρχεις μόνο αν φαίνεσαι. Η κάμερα προσφέρει την κοινωνική αναγνωσιμότητα και τότε μόνο μπορούμε να επηρεάσουμε και να υπουργοποιηθούμε.

Κωστούλα Τωμαδάκη