Οι βεβαιότητες ακυρώθηκαν, μήπως να αλλάζαμε κουβέντα;

07:03 7/5/2013 - Πηγή: Matrix24

Τα τελευταία τρία χρόνια, αυτά τα «μνημονιακά», πολλές φορές έχει διατυπωθεί το ερώτημα «γιατί δεν εξεγείρονται οι Έλληνες». Πράγματι, με εξαίρεση τις μεγαλειώδεις συγκεντρώσεις των «Αγανακτισμένων» τον Ιούνιο του 2011 κατά της κυβέρνησης Παπανδρέου, έχουμε όλοι δείξει εξαιρετική υπομονή, ιώβεια, απέναντι σε όσα υφιστάμεθα, λίγο ή περισσότερο.

Δεν πρόκειται για επίκτητο χαρακτηριστικό, εγγεγραμμένο στη συλλογική συνείδηση του λαού. Το αντίθετο. Η ελληνική Ιστορία είναι γραμμένη με «αυτογκόλ», λαθεμένες

αποφάσεις σε κρίσιμες καμπές που αποδείχθηκαν καταστροφικές, ενώ η περίφημη «κλοτσιά» στην «καρδάρα με το γάλα» μας έχει χαρακτηρίσει πολλές φορές.

Πέραν της αυτονόητης απάντησης πως η αξία της συλλογικότητας βρίσκεται σε υποχώρηση και δεν εξεγειρόμαστε γιατί ο καθένας, ατομικά, προσπαθεί να επιβιώσει, η «ιώβειος» υπομονή μας έχει κι άλλες εξηγήσεις.

Μία απ’ αυτές, ίσως η πιο σοβαρή, να είναι η εξήγηση της συλλογικής αυτοενοχοποίησης –το περίφημο «όλοι μαζί τα φάγαμε» του Πάγκαλου. Αυτό το σύνθημα λειτούργησε κατασταλτικά για κάθε απεργία και κινητοποίηση, αλλά και δημιούργησε δικαιολογητική βάση στον καθένα μας, προκειμένου να πειστούμε ότι έστω μερικές από τις ασκούμενες πολιτικές είτε θα μας κάνουν καλό, είτε αποτελούν απλώς την «τιμωρία» για τα αμαρτήματά μας. Εκεί, άλλωστε, απέτυχε η Αριστερά: δεν κατάφερε να εξηγήσει σε εκείνον που έκλεισε τον ημιυπαίθριο για να φτιάξει δωμάτιο στο παιδί του ότι δεν έχει τον ίδιο βαθμό ευθύνης με εκείνον που έχει χτίσει ένα ξενοδοχείο στον αιγιαλό και, με ένα αυθαίρετο-μαμούθ γίνεται κάθε μέρα και πλουσιότερος. Ούτε εξήγησε στον υδραυλικό ή τον ταξιτζή που φοροδιαφεύγει πλέον για να επιβιώσει ότι δεν έχει τον ίδιο βαθμό ευθύνης με τον λαθρέμπορο ναυτιλιακού πετρελαίου.

Ηγεμονία

Δυστυχώς, το δόγμα Πάγκαλου γνώρισε την ιδεολογική ηγεμονία στην κοινωνία, πολλοί πείστηκαν ότι όντως έφταιξαν (το ίδιο) για τον δημοσιονομικό εκτροχιασμό και γι’ αυτό έκαναν υπομονή, περιμένοντας την μπόρα της λιτότητας να περάσει. Επίσης, οι αντίπαλοι των «μνημονιακών» πολιτικών επένδυσαν –λογικά ή τουλάχιστον, εύλογα- στην θεωρία του «ώριμου φρούτου», εκτιμώντας ότι προφανώς, όσοι υπερασπίζονταν την λιτότητα και το Μνημόνιο θα κατακρημνίζονταν πολιτικά και οι αντιπολιτευόμενοι θα εκτοξεύονταν. Όπως και έγινε. Με τη διαφορά ότι στις εκλογές και του Μαΐου (σαν χθες…) και του Ιουνίου δεν ανέδειξαν «αντιμνημονιακή» κυβέρνηση. Ο λαός όντως ψήφισε αλλαγή πολιτικής, αλλά εντός του «μνημονιακού» πλαισίου. «Επαναδιαπραγμάτευση, σταδιακή απαγκίστρωση, αποδέσμευση» ψήφισε και όχι «ρήξη και ανατροπή».

Το τέλος των βεβαιοτήτων

Η ερμηνεία της ψήφου των δύο εκλογικών αναμετρήσεων του 2012, αλλά και της… ιώβειας υπομονής των πολιτών συνδέεται πλήρως και με την ακύρωση κάθε βεβαιότητας. Όλες οι πλευρές, «μνημονιακές» και «αντιμνημονιακές», «νεοφιλελεύθερες», «λαϊκοδεξιές» και «αριστερές», είδαν τις βεβαιότητές τους να ακυρώνονται στην πράξη –ορισμένες φορές η πραγματικότητα γελοιοποιούσε πολιτικά όσους τις εξέφραζαν.
Και καλά η Αριστερά. Δεν θα μπορούσε παρά να καταγγείλει τις εκβιαστικές πρακτικές των Ευρωπαίων, που έχουν ξεχάσει το «εταίροι» και συμπεριφέρονται αμιγώς ως δανειστές. Δε θα μπορούσε να καταγγείλει την ακραία λιτότητα, που έχει οδηγήσει σε 4.500 αυτοκτονίες, σε 30% ανεργία, σε 60% ανεργία των νέων, σε ακραία «φτωχοποίηση», σε νεοαστέγους και νεόπτωχους.
Οι «μνημονιακές» και «μεταρρυθμιστικές» δυνάμεις, όμως;

Το Μνημόνιο «δεν έσωσε τη χώρα», ούτε οι «διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις» οδήγησαν σε ένα «βιώσιμο παραγωγικό μοντέλο». Τα χαράτσια δεν ανέστειλαν το φαινόμενο «να ζούμε πάνω από τις δυνάμεις μας», ούτε οι θυσίες των Ελλήνων «πιάνουν τόπο». Ο Ολάντ δεν δημιούργησε «άνεμο αλλαγής», ο «μερκελισμός» παραμένει κυρίαρχο και αδιαμφισβήτητο δόγμα στον άξονα Βρυξελλών-Βερολίνου-Φρανκφούρτης.
Βεβαίως, οι διαλυμένες βεβαιότητες δεν αφορούν μόνο τους «μνημονιακούς». Η πολιτική αστάθεια στην Ιταλία και οι «Γκρίλο» παραλίγο να προκαλέσουν σεισμό σε όλο το οικοδόμημα. Ενώ το «περήφανο όχι» της κυπριακής Βουλής οδήγησε την Μεγαλόνησο σε όλεθρο και το Βερολίνο δεν φοβήθηκε ότι «αν σπάσει ένας κρίκος της Ευρωζώνης, θα διαλυθεί όλη η αλυσίδα». Τουναντίον.
Α, και τελικά οι Κινέζοι και οι Ρώσοι συμπεριφέρθηκαν περίπου σαν τον έμπορο της Βενετίας, μπροστά τα επιτόκια της ΕΚΤ και του τριμερούς μηχανισμού στήριξης του «κακού» ΔΝΤ και του ακόμη χειρότερου Σόιμπλε. Και τα εκατομμύρια κυβικά φυσικού αερίου δεν έσωσαν την Κύπρο, όπως εκτιμάτο.

Δίκιο παντού;

Και πώς θα μπορούσαν να υπάρχουν βεβαιότητες, όποιου τύπου βεβαιότητες, όταν όλες οι πλευρές έχουν –περισσότερο ή λιγότερο- δίκιο; Απόλυτο το δίκαιο της Αριστεράς, όταν υποστηρίζει ότι η «μνημονιακή» πολιτική κατεδαφίζει την κοινωνία. Απόλυτο δίκιο έχουν και όσοι αντιμετωπίζουν με τρόμο και με όρους «εθνικής καταστροφής» το ενδεχόμενο εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ. Όμως, δίκιο έχουν και οι «μνημονιακοί» όταν υποστηρίζουν ότι το πρωτογενές πλεόνασμα είναι κλειδί για την ουσιαστική αυτονομία της χώρας. Ή όταν λένε ότι κάτι πρέπει να αλλάξει στο σάπιο βασίλειο των αγροτικών επιδοτήσεων και στους «θυρωρούς με 75.000 ετήσιες αποδοχές» ορισμένων ΔΕΚΟ –αρκεί να μην την πληρώνουν οι νοσοκόμες, οι γιατροί, οι δάσκαλοι.

Υπέρβαση των συνθημάτων

Κοντολογίς, αν κάτι καταλάβαμε αυτά τα τρία χρόνια, είναι πως υπάρχουν πεδία συνεννόησης μεταξύ των δυνάμεων του δημοκρατικού τόξου. Και, κυρίως, υπάρχει ανάγκη να ξεφύγουν όλοι από τις «ταμπέλες» τους και τα συνθήματά τους και να υπερβούν το σχήμα «Μνημόνιο- Αντιμνημόνιο». Η οικονομία αλλάζει, η κοινωνία αλλάζει, ώρα να αλλάξει και η πολιτική συζήτηση. Οι «μνημονιακοί», ας πούμε, μπορούν να μας εξηγήσουν για ποια ανάπτυξη μιλάνε, όταν ο κατώτατος μισθός βρίσκεται στα 500 ευρώ. Ή μπορούν να μας πουν τι ακριβώς εννοούν όταν λένε «φως στο τούνελ», με τις συλλογικές συμβάσεις καταργημένες και τα δικαιώματα καταλυθέντα.
Και η Αριστερά, πριν τις επαναστατικές εξαγγελίες περί «κατάργησης με ένα άρθρο του Μνημονίου» και πριν δώσει σφαλιάρα στο μάγουλο του Σόιμπλε, μπορεί απλώς να πει ότι το θέμα είναι η δίκαιη κατανομή βαρών. Για παράδειγμα, πριν «καταργήσει» το Μνημόνιο, μπορεί να εξηγήσει πόσο καταφανώς και προκλητικά άδικο είναι να ταχυδρομούνται τούτες τις μέρες οι επόμενες δόσεις του χαρατσιού, όταν οι «σκαφάτοι» με σκάφη ως 15 μέτρα, παραμένουν αφορολόγητοι.