Στοιχεία …φωτιά για τις πυρκαγιές του 2007

14:15 27/8/2013 - Πηγή: Matrix24

Είναι αξιοσημείωτη η προειδοποίηση των μελών της Επιτροπής, όπως αυτή αποτυπώνεται στην έκθεση της, ότι το πόρισμα για τις πυρκαγιές του 2007 και την τύχη των χρημάτων του πρώην Ταμείου Μολυβιάτη καθώς και άλλων κονδυλίων που έπρεπε να κατευθυνθούν με γοργούς ρυθμούς στους πληγέντες για την αποκατάσταση του φυσικού και οικιστικού περιβάλλοντος θα αποσταλεί προς ενημέρωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Καθυστερήσεις στις …καθυστερήσεις

«Έξι χρόνια μετά τις πυρκαγιές του 2007, τις χειρότερες στην ιστορία της χώρας μας, η ανασυγκρότηση των περιοχών που επλήγησαν

δεν έχει προχωρήσει με τους ρυθμούς που θα έπρεπε και η σημερινή συγκυρία θέτει το ελληνικό κράτος ενώπιον των ευθυνών του, καθώς σήμερα, περισσότερο από ποτέ, θα πρέπει να διαθέσει τους εναπομείναντες πόρους με αναλογικότητα και αποτελεσματικότητα», αναφέρεται στην έκθεση της Επιτροπής και τονίζεται ότι «το πόρισμα για την πορεία αποκατάστασης του φυσικού και οικιστικού περιβάλλοντος των περιοχών που επλήγησαν από τις πυρκαγιές του 2007, θα αποσταλεί στον Επίτροπο αρμόδιο για την Περιφερειακή Ανάπτυξη, Γιοχάνες Χαν».

Λανθασμένη η κατάργηση του ταμείου Μολυβιάτη και ανύπαρκτη ανασυγκρότηση των περιοχών

Στις διαπιστώσεις της η Ειδική Μόνιμη Επιτροπή της Βουλής κατέληξε μετά από την ακρόαση φορέων, ειδικών επιστημόνων αλλά και μετά από επιτόπιες αυτοψίες σε περιοχές που χτυπήθηκαν από τις μεγάλες φωτιές του 2007. Τρία είναι τα βασικότερα συμπεράσματα της επιτροπής. Πρώτον, ήταν λανθασμένη η απόφαση για την κατάργηση του πρώην Ταμείου Μολυβιάτη. Δεύτερον, μετά την κατάργησή του Ταμείου δεν τηρήθηκε η αναλογικότητα στην κατανομή κονδυλίων και γι αυτό τη μεγαλύτερη ευθύνη φέρουν οι Δήμοι και οι Περιφέρειες των πυρόπληκτων περιοχών. Τρίτον, έχει σημειωθεί τραγική καθυστέρηση για την ανασυγκρότηση των περιοχών με συνέπεια δραματική γεωμετρική μείωση του πληθυσμού.

Περιβαλλοντική υποβάθμιση

«Η αναλογικότητα δεν τηρήθηκε ως τώρα στην καταβολή των κονδυλίων και δεν έχει αποδοθεί περιβαλλοντική δικαιοσύνη.Δέον να παρατηρηθεί, ότι ειδικά ο πυρόπληκτος δήμος Ζαχάρως- Φιγαλείας, που υπέστη και τις μεγαλύτερες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές, αλλά και σε περιβαλλοντική υποβάθμιση και υλικές ζημίες, καθώς και ο Δήμος Ανδρίτσαινας- Κρεστένων δεν έχουν λάβει παρά ελάχιστα κονδύλια για την αποκατάστασή τους. Ειδικά δε ο δήμος Ζαχάρως- Φιγαλείας, στον οποίο βρίσκονται, μεταξύ άλλων, τα μαρτυρικά χωριά Μάκιστος και Αρτέμιδα, και ο οποίος καταστράφηκε κατά το μεγαλύτερο ποσοστό από κάθε άλλο δήμο της χώρας το 2007, δεν έχει λάβει ούτε ένα ευρώ για έργα αποκατάστασης του φυσικού περιβάλλοντος και βασικών υποδομών από το Ταμείο Μολυβιάτη», αναφέρεται στην έκθεση της επιτροπής.

Ιδιωτικές εισφορές (και σχεδόν) μόνο

Σημειώνεται επίσης ότι «τα μόνα έργα που έχουν γίνει, είναι είτε από δωρεές ιδιωτών, είτε από άλλα, δημόσια κονδύλια, τα οποία θα διατίθεντο ούτως ή άλλως για κάθε περιοχή από τρέχοντα προγράμματα, ανεξαρτήτως αν είναι πυρόπληκτη ή όχι».

Στην έκθεση, γίνεται εκτενής αναφορά στην «έκφραση αλληλεγγύης προς τους ξεσπιτωμένους κατοίκους του νομού Ηλείας». Αναφέρονται, ειδικότερα, για τον δήμο Ζαχάρως, οι εισφορές ιδιωτών, οι δωρεές από το Ίδρυμα Βαρδινογιάννη που «υιοθέτησε» το χωριό της Μακίστου και ανακατασκεύασε πλήρως και ταχύτατα τις οικίες των πυρόπληκτων, όσο και η δωρεά από την Κυπριακή Δημοκρατία, με πρωτοβουλία τότε του αείμνηστου Προέδρου της Μεγαλονήσου, Τάσσου Παπαδόπουλου, που ανακατασκεύασε όλο το χωριό της Αρτέμιδας. «Παράλληλα, χιλιάδες πολίτες από την Ελλάδα, αλλά και από όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης, προσέτρεξαν προς βοήθεια των πυρόπληκτων και δώρισαν χρήματα, που συγκεντρώθηκαν σε ειδικό ταμείο για τους πυρόπληκτους από το ελληνικό κράτος», αναφέρεται στην έκθεση.

Ο πληθυσμός υποχωρεί

Από δραματικότερες συνέπειες των πυρκαγιών του 2007 και των καθυστερήσεων της ανασυγκρότησης είναι η γεωμετρική υποχώρηση του τοπικού πληθυσμού που λόγω της καταστροφής και της οικονομικής κρίσης εγκαταλείπει τα χωριά του. «Η ανασυγκρότηση προχωρά αργά και ο πληθυσμός υποχωρεί, τόσο λόγω της οικολογικής, όσο και λόγω της οικονομικής κρίσης, που επιδεινώνει τους όρους διαβίωσης των πληγέντων», αναφέρεται και σημειώνεται ότι με βάση την απογραφή του 2011, ο πληθυσμός της Ηλείας μειώθηκε κατά 17%. Στον πυρόπληκτο δήμο Ζαχάρως- Φιγαλείας ο πληθυσμός μειώθηκε κατά 41,9%. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι αυτή του πληθυσμού της Μακίστου, που μειώθηκε κατά 70%. Στον δήμο Ανδρίτσαινας- Κρεστένων, μετά τις πυρκαγιές, οι κάτοικοι μειώθηκαν κατά 35,2% και στον δήμο Αρχαίας Ολυμπίας κατά 32,5%.

Παύση χρηματοδότησης έργων

Χωρίς να γίνεται ονομαστική αναφορά στις ευθύνες του πρώην υπουργού Οικονομικών Γιώργου Παπακωνσταντίνου για την κατάργηση του Ταμείου Μολυβιάτη, η Επιτροπή καταγγέλλει ότι αυτή προχώρησε παρά τις αντίθετες προηγούμενες διαβεβαιώσεις που δίνονταν από την τότε κυβέρνηση. «Μετά από εκείνο το χρονικό σημείο, υπήρξε παύση χρηματοδότησης έργων», χωρίς μάλιστα να ολοκληρωθούν ούτε και κατοικίες πυρόπληκτων, καθώς -όπως τονίζεται- τα χρήματα αυτά μεταφέρθηκαν στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και ετέθησαν υπό τους περιορισμούς των δημοσίων δαπανών που έθεσε η τρόικα, το καλοκαίρι του 2011, κατ΄ εφαρμογή του πρώτου Μνημονίου Συνεργασίας. Αναφέρει μάλιστα ότι η εξέλιξη αυτή δεν είχε ανακοινωθεί αλλά έγινε γνωστή στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου.

«Έκτοτε, τόσο μέσα από κοινοβουλευτικές πιέσεις όσο και από εξωκοινοβουλευτικές διαμαρτυρίες που έφτασαν ως την κατάθεση μήνυσης κατά παντός υπευθύνου, ασκήθηκε επαρκής πίεσης από βουλευτές όλων των κομμάτων και, εν τέλει, διασφαλίστηκε ότι αυτά τα χρήματα θα κατετίθεντο σε έναν Ειδικό Λογαριασμό και παραμένουν, ως και σήμερα, διαθέσιμα, για τους πυρόπληκτους», αναφέρεται στην έκθεση.

Για τον τρόπο που κατανεμήθηκαν τα χρήματα του Ταμείου Μολυβιάτη αναφέρεται ότι «το ΕΤΑΕΑ- Ειδικό Ταμείο Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών, κατά τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του, παρείχε με διαφανείς διαδικασίες και άνευ γραφειοκρατικών περιορισμών και καθυστερήσεων τα χρήματα για την ανασυγκρότηση των πυρόπληκτων περιοχών. Είναι ενδεικτικό ότι τα μισά χρήματα του Ταμείου δόθηκαν κατά τα δύο πρώτα χρόνια από την ίδρυσή του, η πορεία χρηματοδότησης, όμως, των έργων μέσα από το Ταμείο αυτό δεν ήταν στη συνέχεια απρόσκοπτη».

Ενεργοποιείται ξανά το Ταμείο Μολυβιάτη

Τους τελευταίους μήνες, το θέμα άνοιξε ξανά και έγινε δυνατή και πάλι η χρηματοδότηση των πυρόπληκτων περιοχών από το πρώην Ταμείο Μολυβιάτη με τα υπόλοιπα κονδύλια, αναφέρεται στην έκθεση και επισημαίνεται ειδικότερα ότι «με δέσμευση του Πρωθυπουργού κ. Αντώνη Σαμαρά, τα χρήματα που υπολείπονται θα διατεθούν αποκλειστικά σε έργα αποκατάστασης, ανοίγοντας παράλληλα τη δυνατότητα να χρηματοδοτηθούν και νέα έργα».

Οι ευθύνες των Δήμων και των Περιφερειών

Σε ότι αφορά στις ευθύνες των Δήμων και των Περιφερειών η Επιτροπή καταγγέλλει δεν τηρήθηκε η αναλογικότητα σημειώνοντας ότι «δεν τηρήθηκε από τους Δήμους και τις Περιφέρειες -που είναι οι εντεταλμένες αρχές για να προτείνουν και να αξιολογήσουν έργα αποκατάστασης των πληγέντων περιοχών- ο όρος αποκλειστικά για έργα αποκατάστασης πυρόπληκτων περιοχών ως όρος αξιολόγησης και εκταμίευσης των κονδυλίων αυτών».

Στην Ηλεία για παράδειγμα, μέχρι σήμερα, από τα 28 εκατ. ευρώ που έχουν αποπληρωθεί ή έχουν εκτελεσθεί, λιγότερα από τα μισά δόθηκαν σε έργα που είχαν πραγματικά ευθεία σχέση με την αποκατάσταση υποδομών του φυσικού κεφαλαίου, που επλήγη από τις πυρκαγιές. Αντιθέτως, αρκετά κονδύλια δόθηκαν σε έργα οδοποιίας μεταξύ οικισμών ακόμη και για δρόμους που δεν προϋπήρχαν των πυρκαγιών, αναφέρεται στην έκθεση.