Το έθιμο & η κοινωνία

07:13 24/4/2014 - Πηγή: Matrix24

«Τα όμορφα χωριά, βάρβαρα καίγονται», θα μπορούσε να είναι ο τίτλος. Αυτό που συνέβη στη Σαντορίνη την Ανάσταση δεν ήταν τυχαίο. Ήταν το χρονικό ενός προαναγγελθέντος φόνου. Με δόλο και με ελαφρά την καρδιά. Σκοτεινοί οι καιροί και ακόμη πιο σκοτεινές οι ψυχές των ανθρώπων.

Το σκηνικό στην εκπληκτικής ομορφιάς Οία, το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου ήταν θαρρείς φτιαγμένο από το χέρι του πιο ταλαντούχου ζωγράφου και για τους πιστούς από το χέρι του Θεού. Ειδυλλιακή ατμόσφαιρα και στα μοναδικά καλντερίμια του πανέμορφου

παραδοσιακού χωριού σε μια πρώιμη έκρηξη του τουρισμού και της Άνοιξης. Από νωρίς χτύπαγαν οι καμπάνες στον Άγιο Σπυρίδωνα, στην Ανάσταση και στα υπόλοιπα λευκά ξωκλήσια της καλντέρας. Χαρά Θεού, το νησί γέμισε με Έλληνες και τουρίστες από κάθε άκρη της γης. Κωδωνοκρουσίες, λαμπάδες και χαρούμενα πρόσωπα. Κάμερες , φωτογραφικές μηχανές και κινητά βγήκαν από θήκες και τσέπες να αποτυπώσουν την τελετουργία της Ανάστασης σε έναν από τους πιο αγαπημένους και φωτογραφημένους προορισμούς.

«Όσα φέρνει η ώρα δεν τα φέρνει ο χρόνος», λέει η παροιμία. Το έθιμο των βεγγαλικών μετέτρεψε τον μοναδικό στον κόσμο παραδοσιακό οικισμό σε ντεκόρ από ταινία τρόμου. Το αυτοσχέδιο βαρελότο έσκασε σαν βόμβα στο φιλήσυχο τουριστικό προορισμό. Επτά οι τραυματίες. Πέντε οι συλλήψεις. Όλοι μέλη της τοπικής κοινωνίας. Μια Αμερικανίδα παλεύει για τη ζωή της στην εντατική του νοσοκομείου της Κρήτης.

Κάποιοι θα μιλήσουν για το βάρβαρο έθιμο που ξέφυγε στα χέρια ανεγκέφαλων και σκόρπισε τον τρόμο. Κάποιοι άλλοι θα επισημάνουν την απουσία της αστυνομίας. Και οι λίγοι θα αμυνθούν , θα οχυρωθούν πίσω από το «για το καλό ρίχνουν. Έτσι, είναι το έθιμο». Άλλωστε , Ανάσταση χωρίς βαρελότα γίνεται;

«Δεν είσαι από δω. Δεν ξέρεις το έθιμο». Η επωδός της κοινωνίας της συντήρησης. Η αντίδραση στους πρωτευουσιάνους, τους διαφορετικούς που δεν βλέπουν πέρα από την μύτη τους. Λες και δεν έχει χυθεί τόσο αίμα άσκοπα.

Έχω βαρεθεί τις αναλύσεις και τα συμπλέγματα. Τα πάθη και τις εμμονές τις μετεμφυλιακής ελληνικής κοινωνίας που χωρίστηκε, διχάστηκε και ύστερα ενώθηκε όχι πάνω σε πολιτισμικές ομοιότητες αλλά στο «άσκοπο» και στο «άστοχο», στην ιδεολογία του εύκολου χρήματος, του πελατειακού συστήματος.

Εμείς & οι άλλοι. Έτσι κι αλλιώς δεν αλλάζουμε τις απόψεις μας, δεν αλλάζουμε το επίπεδο της συζήτησης, δεν αντλούμε τίποτα από τα λάθη μας. Αντί του νέου, επικρατεί το παλιό. Γι αυτό, μπορεί Κόμματα να κατέρρευσαν, καινούργιοι πολιτικοί σχηματισμοί να γεννήθηκαν, η χώρα να βρίσκεται σε περίοδο έξαρσης της φιλοευρωπαϊκής διάστασης απέναντι στα πράγματα ωστόσο κάποιοι παραμένουν σταθερά εσωστρεφείς, κολλημένοι σε αντιλήψεις και πρακτικές άλλων καιρών.

Η κοινωνία αλλάζει. Οι άνθρωποι αναζητούν τον διαφορετικό λόγο, τις καινούργιες ιδέες, την εξωστρέφεια, τη δημιουργία μέσα από την ένωση, την αλληλεγγύη, τον σεβασμό στον διπλανό, στον συμπολίτη, στον τουρίστα, στον ξένο. Έχω την αίσθηση ότι το περιβόητο success story θα γραφτεί στις Δημοτικές Εκλογές. Από όλους εκείνους τους υποψήφιους αιρετούς άρχοντες που θα αρθρώσουν ένα λόγο διαφορετικό, θα επενδύσουν στην παιδεία, θα ξαναβάλουν τον πολιτισμό στην καθημερινή ζωή. Ναι, η ανθρωπιά, η αλληλεγγύη, η φιλοξενία, η εξωστρέφεια είναι έννοιες αλληλένδετες με τον πολιτισμό, την παράδοση της νησιωτικής Ελλάδας. Αδιάψευστοι μάρτυρες οι αρχαιολογικοί θησαυροί που θαυμάζουν οι ξένοι στα μουσεία μας.

Τι συνέβη σε ένα μέρος της ελληνικής κοινωνίας και παραδόθηκε στην οπισθοδρόμηση;

Η πρώτη μάχη χάθηκε μετά τη Μεταπολίτευση. Τα ιδεολογικά προβλήματα της Αριστεράς δεν βοήθησαν για ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις στην ελληνική κοινωνία. Από την άλλη οι ρητορικές του εθνικισμού και του τοπικισμού συνέβαλαν στην εσωστρέφεια των μικρών κοινωνιών. Οι μάχες που χάθηκαν όλα αυτά τα χρόνια απλώς έβρισκαν την χώρα μας ένα βήμα πιο πίσω. Το πιο επικίνδυνο στην μεταμοντέρνα εποχή όπου το λάιφ στάιλ συναντήθηκε με την Ακροδεξιά και ξεπλύθηκε, είναι να οχυρωθούμε πίσω από το «ωχ αδελφέ» και να πάμε να ψηφίσουμε μέσα σε κατάσταση ευδαιμονίας και θερινής ραστώνης.