Το στάσιμο κράτος...

08:13 12/7/2014 - Πηγή: Matrix24

Οι νόμοι και οι θεσμοί έχουν προ πολλού εκφυλιστεί και η χώρα μας έφτασε στην κατάσταση του «στάσιμου κράτους», όπου κυριαρχούν: η αναποτελεσματικότητα των νόμων και η βραδυπορία εκδίκασης των υποθέσεων των πολιτών, η ταλαιπωρία στη σύσταση νέων επιχειρήσεων, η πολυπλοκότητα του φορολογικού κώδικα, η αναποτελεσματικότητα της κυβέρνησης, η χαλαρότητα στην αντιμετώπιση της διαφθοράς, οι αυξανόμενες ανισότητες,...

Όπως είναι γνωστό από την ιστορία, όταν οι θεσμοί λειτουργούν δίνουν κίνητρα για καινοτομίες και συνεργασίες και, τότε, οι άνθρωποι ευημερούν. Αντίθετα, όπου επικρατούν κακοί θεσμοί,

οι άνθρωποι μένουν εγκλωβισμένοι στην άγνοια, τη φτώχεια και αναπαράγουν τη βία.

Όπως τονίζει χαρακτηριστικά ο N. Ferguson (Ο μεγάλος εκφυλισμός, 2013): «Είναι δύσκολο να επιτευχθεί ένα πραγματικά καλό σύνολο θεσμών. Αντιθέτως, είναι εύκολο να μείνει κανείς προσκολλημένος σε κακούς θεσμούς. Και γι’ αυτό οι περισσότερες χώρες παραμένουν κατά το μεγαλύτερο μέρος του ρου της ιστορίας βυθισμένες στη φτώχεια, την αμορφωσιά, τις αρρώστιες και τις αιματοχυσίες».

Αν κάποιος πατριώτης μας ανατρέξει στην ιστορία της οικογένειάς του θα ανασύρει παλιές, αλλά και πρόσφατες περιπέτειές της με πρωταγωνιστή την κρατική μας οντότητα και στοιχεία παραλόγου.

Το ζητούμενο είναι η εγκαθίδρυση κράτους δικαίου. Μια τέτοια προοπτική απαιτεί : α) ασφάλεια του πολίτη, β) έκφραση δικαίου σε όλες τις εκφάνσεις της κοινωνίας, γ) επιβολή θεσμικών ελέγχων στην κυβέρνηση, δ) αποτροπή της διαφθοράς στο δημόσιο, κυρίως, τομέα, ε) κανόνες δεοντολογίας στη λειτουργία των κομμάτων,…

Προς την κατεύθυνση αυτή σημαντικός είναι και ο ρόλος της κοινωνίας των πολιτών, ερμηνεύοντάς την ως τη σφαίρα των εθελοντικών συμπράξεων, δηλαδή θεσμών που καθιερώνονται από πολίτες και δεν έχουν ως αντικειμενικό σκοπό το ιδιωτικό κέρδος.

Ο αυθόρμητος ακτιβισμός των πολιτών, ιδιαίτερα σε τοπικό επίπεδο, είναι προτιμότερος από τη δράση του κεντρικού κράτους. Ο πραγματικός πολίτης ενδιαφέρεται για εκείνο το χώρο όπου μαθαίνουμε πώς να αναπτύσσουμε και να επιβάλλουμε κανόνες συμπεριφοράς: Να μορφώνουμε τα παιδιά μας. Να φροντίζουμε τους ανήμπορους. Να καταπολεμούμε τη βία. Να προστατεύουμε το περιβάλλον.

Η χώρα μας έχει παραβιάσει το κοινωνικό συμβόλαιο ανάμεσα στο παρόν και το μέλλον. Το γεγονός αυτό έφερε τη υποταγή στους δανειστές και οι δανειστές με τη σειρά τους έφεραν τη λιτότητα που οδήγησε στην κοινωνική αναστάτωση.

Και τώρα τι;

Η ζητούμενη μεγέθυνση που θα επιτρέψει τη διαχείριση του χρέους και την επαναφορά σε κανονικούς ρυθμούς τη λειτουργία της κρατικής μας οντότητας απαιτεί: καινοτομία, αξιόπιστο εκπαιδευτικό σύστημα, εμπνευσμένους πολιτικούς, αναθεώρηση και λειτουργία των θεσμών, γρήγορη και αξιόπιστη απονομή της δικαιοσύνης και σοβαρότητα στην υποστήριξη των εθνικών θεμάτων...

Η κατάσταση στη χώρα εγκυμονεί κινδύνους γιατί η ανεργία καλπάζει, οι τιμές των προϊόντων αυξάνουν, η αναφορά στο πρόσφατο διεφθαρμένο παρελθόν είναι συνεχής και οι φωνές ανατροπής πυκνώνουν...

Ο. Καθηγητής Χρήστος Β. Μασσαλάς-π. Πρύτανης του Π. Ιωαννίνων

E-mail: [e-mail]