Δωρεάν σχολικά γεύματα: Από την Σκανδιναβία στην Ελλάδα

10:23 8/2/2013 - Πηγή: Παρασκηνιο

Πόσο πολύ μπορεί η κρίση να υπονομεύσει τις σχολικές επιδόσεις; Πόσο θα κόστιζε στο ελληνικό δημόσιο ένα ολοκληρωμένο σχέδιο παροχής σχολικών γευμάτων προς όλους ανεξαιρέτως τους μαθητές; Τι συμβαίνει σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη; Και τελικά πώς μπορεί το φάντασμα της γραφειοκρατίας να “νικήσει” τους σύγχρονους Όλιβερ Τουίστ της διπλανής αίθουσας;

Απαντήσεις στα εν λόγω ερωτήματα δίνει η πρόσφατη έρευνα της Ομάδας Ανάλυσης Δημόσιας Πολιτικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθήνών (ΑΣΟΕΕ).

“Οι επιπτώσεις

της κρίσης στα εισοδήματα, την άμβλυνση της ανισότητας και τελικά στην άνοδο του δείκτη της παιδικής φτώχειας, μας έκανε να ασχοληθούμε περαιτέρω με το σχεδιασμό ενός προγράμματος παροχής δωρεάν γευμάτων σε όλα τους μαθητές”, αναφέρει στο NEWS 247 o επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας και αναπληρωτής καθηγητής του τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών, Μάνος Ματσαγγάνης.

“Λεφτά δεν υπάρχουν, αλλά υπάρχει τρόπος να βρεθούν”, προσθέτει χαρακτηριστικά, ενώ αναλύει τους τρόπους εφαρμογής του προγράμματος και το εκτιμητέο κόστος για το ελληνικό δημόσιο, που όπως αναφέρει “δεν είναι καθόλου αποτρεπτικό”.

Σταγόνα στον ωκεανό οι καθημερινές προσπάθειες

Σε αρκετές πόλεις της Ελλάδας τον τελευταίο καιρό έχουν γίνει αξιόλογες προσπάθειες για τη διανομή γευμάτων σε μαθητές.

Στην Αθήνα κάθε ημέρα ετοιμάζονται περίπου 4.800 μερίδες για παιδιά δημοτικών και βρεφονηπιακών σταθμών και άλλα 200 γεύματα για μαθητές ολοήμερων σχολείων που υποσιτίζονται.

Στη Θεσσαλονίκη τέθηκε σε εφαρμογή πιλοτικό πρόγραμμα σε 54 δημοτικά, γυμνάσια και λύκεια όπου διανέμεται μια τυρόπιτα ή ένα σάντουιτς.

Ακόμα και η Εκκλησία έχει ξεκινήσει πρόγραμμα στήριξης 2.000 μαθητών που υποσιτίζονται σε σχολεία της πρωτεύουσας. Στους αριθμούς αυτούς δε περιλαμβάνονται τα γεύματα που ετοιμάζονται από διάφορες εθελοντικές οργανώσεις.

Ωστόσο, φαίνεται ήρθε η ώρα για τη κεντρική διοίκηση να αναλάβει ρόλο.

Ολόκληρη η έρευνα της Ομάδας Ανάλυσης Δημόσιας Πολιτικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών

Από τη θεωρία στο… πραγματικό κόστος

“Σε κάθε περίπτωση απαιτείται προσεκτικός σχεδιασμός που πρέπει να ξεκινήσει από τώρα”, υπογραμμίζει ο επικεφαλής της ομάδας εργασίας, κ. Ματσαγγάνης.

Και πώς μπορεί ένα εθνικό πρόγραμμα παροχής σχολικών γευμάτων να γίνει πράξη;

Ο ίδιος προτείνει: “Τα σχολεία, για παράδειγμα, μπορούν να τροφοδοτούνται από μια Κεντρική Κουζίνα ανά δήμο ή δημοτικό διαμέρισμα. Οι κουζίνες αυτές θα λειτουργούν σύμφωνα με συγκεκριμένες προδιαγραφές, ενώ θα υιοθετούν και ένα μοντέλο υγιεινής διατροφής. Παράλληλα θα είναι δικτυωμένες με ομάδες παραγωγών που με τη σειρά τους, θα πιστοποιούνται για την ποιότητα των προϊόντων τους.

Η χρηματοδότηση του προγράμματος “Σχολικά Γεύματα” θα μπορούσε να γίνει από δημόσιους πόρους εθνικούς και κοινωνικούς, από τα τροφεία που θα πληρώνουν οι γονείς μαθητών που ανήκουν στα υψηλά εισοδήματα καθώς και από χορηγίες ιδιωτών.

“Όπως έχει δείξει η διεθνής εμπειρία αλλά και η πρακτική στην Ελλάδα, θα ήταν μια λογική υπόθεση το κάθε γεύμα να κοστίζει 3 ευρώ”, διευκρινίζει ο κ. Ματσαγγάνης.

Και αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η παροχή σχολικών γευμάτων στα δημοτικά θα κοστίζει ετησίως 400 εκατ. ευρώ.

Η επέκταση του προγράμματος σε γυμνάσια και λύκεια, δηλαδή σε περίπου 650.000 μαθητές επιπλέον, ανεβάζει το ποσό αυτό στα 750 εκατ. ευρώ.

Ο ευρωπαϊκός χάρτης της σίτισης

Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες τα σχολικά γεύματα είναι ενσωματωμένα στα εθνικά διατροφικά προγράμματα.

Σε αρκετές μάλιστα περιπτώσεις απευθύνονται σε ολόκληρο τον σχολικό πληθυσμό.

Η Σκανδιναβία αποτελεί το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα. Στη Φινλανδία ήδη από το 1948 έχει θεσμοθετηθεί η υποχρέωση του κράτους να παρέχει σχολικά γεύματα δωρεάν σε όλους τους μαθητές της.

Στη Σουηδία, όπου αντίστοιχη υποχρέωση έχει θεσπιστεί από το 1946, τα σχολικά γεύματα παρέχονται δωρεάν στα δημοτικά σχολεία, αλλά τα γυμνάσια και τα λύκεια μπορούν να χρεώνουν τροφεία ανάλογα με το εισόδημα των γονέων.

Στη Νορβηγία και στη Δανία, εφαρμόζονται εθνικά προγράμματα διανομής δωρεάν ή σε μειωμένες τιμές φρέσκου γάλακτος.

Στη Βρετανία, η δωρεάν παροχή σχολικών γευμάτων σε μαθητές από φτωχές οικογένειες θεσμοθετήθηκε το 1905 και γενικεύτηκε το 1944. Σήμερα, σχολικά γεύματα παρέχονται σύμφωνα με εθνικές προδιαγραφές με ευθύνη των δήμων.

Το εθνικό πρόγραμμα δωρεάν σχολικής σίτισης σε… αριθμούς

* 400 εκατ. ευρώ ετησίως θα κοστίσει ένα πρόγραμμα σχολικών γευμάτων για 750.000 μαθητές δημοτικών σχολείων

* 750 εκατ. ευρώ ετησίως υπολογίζεται το συνολικό κόστος αν συμπεριληφθούν και οι 650.000 μαθητές γυμνασίων - λυκείων

* 3 ευρώ εκτιμάται ότι κοστίζει η μερίδα για κάθε μαθητή

* 50 ευρώ μπορεί να φτάσουν τα μηνιαία τροφεία για τις οικογένειες των μαθητών με οικονομική άνεση

Πηγή: news247