Ελευθερία έκφρασης: Πρέπει να υπάρχουν όρια;

18:50 15/10/2012 - Πηγή: Παρασκηνιο

Αλήθεια, αναρωτιέμαι ώρες ώρες αν τελικά είναι φρόνιμο ο καθένας να εκφράζεται όπως θέλει, για αυτήν την πολυπόθητη ελευθερία, που τόσοι πολλοί έχουν αγωνιστεί στο παρελθόν… Κι όταν κάποιος αδικείται ή προσβάλλεται σε ανεπανόρθωτο βαθμό, τότε τί γίνεται;

Πρόσφατα επεισόδια
Πέραν της διάδοσης απόψεων και ισχυρισμών που έγκεινται στην ελευθερία της έκφρασης, προβλέπονται και ορισμένες άλλες δραστηριότητες, όπως για παράδειγμα τυχόν συμβολικές ενέργειες με στοιχεία «ακτιβισμού», οι οποίες μάλιστα αμέτρητες φορές έχουν προκαλέσει εγκληματικές ενέργειες

και αρκετά επεισόδια.

Αλλά, ας αναφερθώ καλύτερα σε μερικά πρόσφατα καθημερινά παραδείγματα: κατάληψη της Ακρόπολης, διαδηλώσεις μουσουλμάνων, κατάληψη Πολυτεχνείου, παντός επιστητού πορείες και διαδηλώσεις, γελοιοποίηση θρησκευτικών συμβόλων, χλευασμός και κάψιμο ελληνικής, τούρκικης, αλβανικής (και δεν ξέρω και ‘γω τι άλλο) σημαίας και πολλά πολλά ακόμα. Το πιο πρόσφατο δε, η σύλληψη του 27χρονου για το προφίλ «elder Παστίτσιος» στο facebook, που κρίθηκε ως μέγιστη παραβίαση της ελευθερίας της έκφρασης, αλλά και ως «τρολλιά» από μεγάλο μέρος της νεολαίας!

Να παίρνουμε θέση ή όχι;
Το να παίρνουμε θέση ως προς γεγονότα και ιδέες, το να εκφραζόμαστε και να επικοινωνούμε τις απόψεις μας σε άλλους, θεωρώ πως αν μη τι άλλο δημιουργούν χώρο για αυτονομία. Υπό αυτήν την έννοια, η ελευθερία της έκφρασης είναι η δυνατότητα που δίνεται σε κάποιον να αφήσει το σημάδι του, εξωτερικεύοντας αυτό που πηγάζει από μέσα του.

Παρόλα αυτά όμως, αυτή η ελευθερία έχει συχνά αντίκτυπο στα δικαιώματα και τα συμφέροντα των άλλων. Και για να μη μιλάμε αυθαίρετα, η 2η παράγραφος του Άρθρου 10 της Σύμβασης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, προβλέπει ότι η άσκηση της ελεύθερης έκφρασης υπόκειται σε όσες νομοτυπικές διατυπώσεις, συνθήκες, περιορισμούς ή κυρώσεις είναι απαραίτητες για το συμφέρον της εθνικής ασφάλειας, της εδαφικής ακεραιότητας ή της δημόσιας ασφάλειας, για την πρόληψη αταξίας ή εγκλήματος, για την προστασία της υγείας ή των ηθών, για την προστασία της φήμης ή των δικαιωμάτων των άλλων, για να προληφθεί η αποκάλυψη πληροφοριών που ελήφθησαν υπό εχεμύθεια ή για τη διατήρηση της εξουσίας και της αμεροληψίας του δικαστικού σώματος.

Άρα λοιπόν, θεωρώ ότι ένας νόμιμος περιορισμός της ελευθερίας της έκφρασης, πρέπει να είναι απαραίτητος για να επιτευχθούν τα συμφέροντα που αναφέρονται παραπάνω σε μια πλέον δημοκρατική κοινωνία. Τώρα βέβαια όσον αφορά τη σύλληψη του 27χρονου, σύμφωνα και με τα παραπάνω, μάλλον η κίνηση αυτή ήταν υπερβολική και ίσως θα μπορούσε να βρεθεί ένας άλλος τρόπος να διευθετηθεί το θέμα…

Ζούμε όντως σε «δημοκρατική» κοινωνία; 

Η ελευθερία του «άλλου» παραχωρείται όχι απλά για λόγους δικαιοσύνης, αλλά προκειμένου να διατηρήσει ο καθένας την ελευθερία του και αυτό άλλωστε πιστεύω πως είναι και το βαθύτερο νόημα της ελευθερίας της έκφρασης. Σημασία όμως πάνω απ’ όλα έχει ο τρόπος αλλά και ο σκοπός με τον οποίο εκφράζεις ή προβάλεις τα πιστεύω σου, διότι η