Γιατί λέμε ψέματα την Πρωταπριλιά;

10:46 1/4/2013 - Πηγή: Παρασκηνιο

Κάθε χρόνο την 1η Απριλίου αναβιώνουμε το έθιμο με τα πρωταπριλιάτικα αστεία, με τα «αθώα» δηλαδή ψέματα που όλοι λέμε. Μία συνήθεια που έχει καταφέρει να πάρει παγκόσμια διάσταση και όλοι οι άνθρωποι σκέφτονται πάρα πολύ τα ψεματάκια που θα πουν κατά τη διάρκεια της ημέρας.

Η καταγωγή του εθίμου είναι από τη Δύση και ρίζες του ανιχνεύονται στους αρχαίους Κέλτες, οι οποίοι συνήθισαν την Πρωταπριλιά που καλυτέρευε ο καιρός να βγαίνουν για ψάρεμα. Τις περισσότερες φορές γύριζαν με άδεια

χέρια, αλλά οι ψεύτικες ιστορίες τους για μεγάλα ψάρια έδιναν κι έπαιρναν.

Μια άλλη εκδοχή η οποία απομακρύνεται από τη σφαίρα των θρύλων και προσεγγίζει κάπως την πραγματικότητα, έχει να κάνει με την πρωτοχρονιά των Γάλλων η οποία μέχρι το 1564 ήταν την 1η Απριλίου. Όλα αυτά όμως άλλαξαν με την άνοδο στο θρόνο του Καρόλου του 9ου, ο οποίος άλλαξε την αλλαγή του χρόνου στην 1η Ιανουαρίου σύμφωνα με το wikipedia. Η αλλαγή αυτή, δεν έγινε δεκτή από όλους τους Γάλλους πολίτες οι οποίοι συνέχιζαν να γιορτάζουν την πρωτοχρονιά τους την 1η Απριλίου και οι υπόλοιποι τους έστελναν κάλπικα δώρα για να τους κοροϊδέψουν, μετατρέποντας το πείραγμα σε έθιμο.

Στον ελληνικό χώρο το έθιμο ήταν γνωστό από την εποχή των Σταυροφοριών. Η συνήθεια να λένε ψέματα δεν είναι άγνωστη στην Ελλάδα. Μάλιστα, αποτελεί, όπως υποστηρίζει ο λαογράφος Γεώργιος Μέγας, συνήθη μηχανισμό στην προσπάθεια εξασφάλισης της επιτυχίας μιας μαγικής ενέργειας ή ενός δύσκολου έργου, βάσει της αντίληψης ότι η ψευδολογία ξεγελά και εμποδίζει τις βλαπτικές δυνάμεις. Και το ψέμα της Πρωταπριλιάς είναι «ένα σκόπιμο ξεγέλασμα των βλαπτικών δυνάμεων που θα εμπόδιζαν την αγροτική παραγωγή», σύμφωνα με το λαογράφο Δημήτριο Λουκάτο.

Πρωταπριλιάτικες φάρσες που άφησαν εποχή:

-Το 1957, ο παρουσιαστής ειδήσεων του BBC Ρίτσαρντ Ντίμπλεμπι παρουσίασε οπτικοποιημένο ρεπορτάζ για την ανοιξιάτική συγκομιδή σπαγγέτι στην Ιταλία και γίνεται πιστευτός!
-Το 1993, άρθρο στη βρετανική εφημερίδα Independent ανέφερε την ανακάλυψη του χωριού του Aστερίξ από επιστήμονες των Πανεπιστημίων της Οξφόρδης και της Βρέστης. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, οι ανασκαφές έφεραν στο φως νομίσματα, στα οποία απεικονίζονταν αγριογούρουνα, ενώ δεν υπήρχε ίχνος ρωμαϊκής εισβολής!
-Το 1995, το ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού ανακοίνωσε ότι κατά τις ανασκαφές του μετρό βρέθηκε ο τάφος του Σωκράτη. Το υπουργείο έδωσε, μάλιστα, λεπτομέρειες, ενώ σημείωνε ότι βρέθηκαν επίσης ο χιτώνας του ιδίου, αλλά και ίχνη του κονίου που είχε πιει. Η είδηση έκανε το γύρο του κόσμου μέσω των ξένων ειδησεογραφικών πρακτορείων. Πρώτο στην παγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού έπεσε το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων, που λίγες ώρες μετά έσπευσε να ανακαλέσει.
-Το 2008, το BBC παρουσίασε βίντεο με μία μοναδική ανακάλυψη. Πιγκουίνοι της Ανταρκτικής μετατρέπονται σε αποδημητικά πουλιά, πετώντας μίλια μακριά. Σύμφωνα με τον παρουσιαστή, Τέρι Τζόουνς, προορισμός τους είναι τα τροπικά δάση της Αμερικής.