Γιατί τα αντιβιοτικά χωρίς λόγο κάνουν κακό…

17:10 21/11/2012 - Πηγή: Παρασκηνιο

Οι μικροβιακές λοιμώξεις αποτελούσαν για την ανθρωπότητα ιάσιμα νοσήματα, εντούτοις σήμερα υπολογίζεται ότι 25.000 άνθρωποι πεθαίνουν ετησίως στην Ευρωπαϊκή Ένωση από λοιμώξεις από πολυανθεκτικά παθογόνα χωρίς να υπολογίζονται οι κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις τόσο για τους ασθενείς όσο και για το υγειονομικό σύστημα.

Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) αναγνωρίζοντας την μέγιστη επίδραση της κατανάλωσης των αντιβιοτικών στην ανάπτυξη της μικροβιακής αντοχής καθιέρωσε ετησίως την 18η Νοεμβρίου ως Ευρωπαϊκή ημέρα ευαισθητοποίησης για την ορθολογική χρήση των

αντιβιοτικών (European Awareness Antibiotic Day -EAAD). Ο θεσμός αυτός ξεκίνησε το 2008 και κάθε έτος αφιερώνεται στην ευαισθητοποίηση τόσο των επαγγελματιών υγείας που συνταγογραφούν τα αντιβιοτικά (ιατροί πρωτοβάθμιας περίθαλψης και νοσοκομείων) όσο και των πολιτών που αποτελούν τους άμεσους καταναλωτές τους με σκοπό να συνεχίζεται σε όλη την διάρκεια του έτους.

Η ημέρα αυτή υπενθυμίζει σε όλους μας ότι το πρόβλημα της μικροβιακής αντοχής αποτελεί πλέον μείζονα απειλή δημόσιας υγείας σε εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο, γεγονός που ευνοείται και από την διακρατική μεταφορά ασθενών.

Βασισμένη ακριβώς σε αυτή την πραγματικότητα που βιώνει η διεθνής κοινότητα η Δανία, η οποία ανέλαβε την Προεδρία του Ευρωπαϊκού κοινοβουλίου για το 2012, έθεσε ως προτεραιότητα της στον τομέα της υγείας την καταπολέμηση της μικροβιακής αντοχής με επίκεντρο τον έλεγχο της κατανάλωσης των αντιβιοτικών τόσο στον άνθρωπο όσο και στα ζώα. Τον Ιούλιο του 2012 διαμορφώθηκε από το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο ένα προτεινόμενο πλαίσιο δράσεων με στόχο την ορθολογική χορήγηση των αντιμικροβιακών ουσιών με τίτλο «Μία Υγεία».

Η χώρα μας παραμένει πρώτη στην κατανάλωση αντιβιοτικών στην κοινότητα καθώς και μία από τις χώρες με τα υψηλότερα επίπεδα μικροβιακής αντοχής στα αντιβιοτικά στην Ευρώπη (δεδομένα του Ευρωπαϊκού Συστήματος Επιτήρησης της Κατανάλωσης των Αντιβιοτικών -ESAC του2010, Ευρωπαϊκού Συστήματος Επιτήρησης της Μικροβιακής Αντοχής -EARSS).

Όσον αφορά την Ελληνική πραγματικότητα τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν την αυξημένη κατανάλωση αντιβιοτικών στην κοινότητα είναι:

1. Η δυνατότητα πρόσβασης των πολιτών στην προμήθεια των αντιβιοτικών χωρίς την προσκόμιση ιατρικής συνταγής και

2. Το γεγονός ότι το μεγαλύτερο ποσοστό της κατανάλωσης των αντιβιοτικών (>80%) προέρχεται από την συνταγογράφηση αντιβιοτικών για την θεραπεία ιογενών λοιμώξεων ανώτερου αναπνευστικού στις οποίες δεν ενδείκνυται η χορήγηση αντιμικροβιακής θεραπείας, γιατί τα αντιβιοτικά δεν είναι δραστικά στους ιούς με συνέπειες για τον ασθενή την ανάπτυξη μικροβιακής αντοχής και τις ανεπιθύμητες ενέργειες των φαρμάκων.

Τα παραπάνω δεδομένα ενισχύονται και από δημοσκοπική έρευνα της Ελληνικής Εταιρείας Χημειοθεραπείας που πραγματοποιήθηκε για τρία έτη (2007-2009-2010). Η έρευνα αυτή έδειξε ότι για το 2010 13% των ερωτηθέντων προμηθεύτηκαν αντιβιοτικά χωρίς συνταγή ιατρού, ενώ τρεις στους δ