Ο Σαμαράς τα αλλάζει όλα στο πολιτικό σύστημα

10:50 23/2/2014 - Πηγή: Παρασκηνιο

Αποφασισμένος να οικοδομήσει τους όρους της Νέας Μεταπολίτευσης, «κατεδαφίζοντας τα υλικά τού χθες» και προωθώντας σαρωτικές αλλαγές στη δομή και στη λειτουργία του πολιτικού συστήματος είναι ο πρωθυπουργός, κ. Αντώνης Σαμαράς. Σύμφωνα με πληροφορημένες πηγές του «Π», η κατάργηση της λίστας για τους ευρωβουλευτές είναι μόνον η αρχή μιας σειράς εξαιρετικά κρίσιμων αλλαγών που θα δρομολογηθούν τους επόμενους μήνες και στοχεύουν στην επανοικοδόμηση της εμπιστοσύνης πολίτη-πολιτικού συστήματος, η οποία τα

τελευταία χρόνια έχει πληγεί καίρια.

Ο σχεδιασμός, τον οποίο προσυπογράφει και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Ευαγγ. Βενιζέλος, θα κλιμακωθεί με την πρόταση της Νέας Δημοκρατίας για αναθεώρηση του Συντάγματος, η συζήτηση για την οποία αναμένεται να ξεκινήσει στις αρχές του καλοκαιριού. «Ο κόσμος απαιτεί πιο πιεστικά από ποτέ να αλλάξουμε όλα τα κακώς κείμενα της μεταπολίτευσης», σημειώνουν κορυφαίες κυβερνητικές πηγές, προσθέτοντας ότι η αρχή δεν μπορεί να γίνει παρά από το ίδιο το πολιτικό σύστημα, η αξιοπιστία του οποίου έχει υποστεί δραματικό πλήγμα τα τελευταία χρόνια. Οι ίδιοι κύκλοι προδιαθέτουν για ισχυρά μηνύματα εκ μέρους του πρωθυπουργού και αφήνουν να εννοηθεί ότι οι αλλαγές που δρομολογούνται δεν θα αφήσουν κανέναν στο απυρόβλητο και θα δώσουν πειστική απάντηση στο αίτημα των πολιτών για μια νέα μεταπολίτευση, με νέους κανόνες. Το τελευταίο αφορά πιθανότατα τους βουλευτές Επικρατείας, για τους οποίους υπάρχουν εισηγήσεις για κατάργηση της λίστας και εκλογή τους από τον λαό, όπως θα συμβαίνει εφεξής και με τους ευρωβουλευτές. Παρότι η απαλλαγή των βουλευτών Επικρατείας από τη «βάσανο» του σταυρού είχε προβλεφθεί, προκειμένου να καθίσταται πιο εύκολη η συμμετοχή διακεκριμένων επιστημόνων και άλλων στους συνδυασμούς των κομμάτων, η άποψη που φέρεται να κυριαρχεί σε αυτήν τη συγκυρία στην κυβέρνηση είναι ότι τέτοιου τύπου αλλαγές είναι πλέον επιβεβλημένες. Υπάρχουν, επίσης, και σκέψεις για μείωση του συνολικού αριθμού των βουλευτών από 300 σε 250.

Από τη φιλοσοφία της εκ βάθρων αλλαγής της δομής και λειτουργίας του πολιτικού συστήματος, όμως, διέπονται και οι προτάσεις που επεξεργάστηκε επί μακρόν η επιτροπή της ΝΔ υπό τον υπουργό Αμυνας, κ. Δημ. Αβραμόπουλο, οι οποίες δίνουν έμφαση στην ανάγκη τομών, προκειμένου να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη μεταξύ πολιτών και πολιτικού συστήματος και στη μετάβαση στη Νέα Μεταπολίτευση. Σύμφωνα με απόλυτα ακριβείς πληροφορίες, στον πυρήνα των προτάσεων βρίσκονται, μεταξύ άλλων, η εκλογή και η ενίσχυση του ρυθμιστικού ρόλου του Προέδρου της Δημοκρατίας, η θέσπιση χρονικών ορίων ως προς τις θητείες του πρωθυπουργού, των περιφερειαρχών, των δημάρχων και των συνδικαλιστών, η θέσπιση ασυμβίβαστου του αξιώματος του υπουργού με εκείνο του βουλευτή, η αναθεώρηση των διατάξεων που αφορούν την ευθύνη υπουργών, την ασυλία βουλευτών και το πόθεν έσχες των πολιτικών προσώπων και η θέσπιση εγγυήσεων διαφάνειας στα οικονομικά των κομμάτων.

Ιδιαίτερο κεφάλαιο στις προτάσεις που προγραμματίζεται να τεθούν σε δημόσια διαβούλευση στις αρχές του καλοκαιριού είναι η καθιέρωση σταθερού εκλογικού συστήματος και ο περιορισμός των δυνατοτήτων για πρόωρες εκλογές πριν από την ολοκλήρωση της τετραετούς κυβερνητικής θητείας, όπως και η αποσύνδεση της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας από την πραγματοποίηση εθνικών εκλογών. Προβλέπονται ακόμη η θεσμοθέτηση θέσεων με μόνιμους υπηρεσιακούς υφυπουργούς Εξωτερικών και επί του προϋπολογισμού, ενίσχυση της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης, ίδρυση Συνταγματικού Δικαστηρίου και αναμόρφωση της οικονομικής θεματικής του Συντάγματος.

Το πλαίσιο εκλογής των ευρωβουλευτών

Σε ανακατατάξεις προσώπων, αλλά και σε νέους πόλους αναφοράς εντός των κομματικών μηχανισμών, θα οδηγήσει το νέο σύστημα εκλογής μέσω πανελλαδικής σταυροδοσίας των 21 ευρωβουλευτών της χώρας. Οπως αποκαλύπτει το «Π», το σχέδιο νόμου με το οποίο θα ανατρέπεται μια πρακτική δεκαετιών πρόκειται να κατατεθεί εντός των επόμενων ημερών στη Βουλή και εκτός απροόπτου θα προβλέπει ενιαία λίστα για το σύνολο της περιφέρειας και τέσσερις σταυρούς προτίμησης για κάθε ψηφοφόρο. Στην εσωτερική διαβούλευση που προηγήθηκε, σύμφωνα με απόλυτα ασφαλείς πληροφορίες, εξετάστηκε και η πιθανότητα κατάτμησης της Επικράτειας σε τέσσερις μείζονες εκλογικές περιφέρειες, προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα εκλογής στην Ευρωβουλή και στελεχών με περιφερειακή εμβέλεια και κυρίως για να αποφευχθεί ο κίνδυνος ανάδειξης προσώπων εκλεγμένων με δεκάδες χιλιάδες σταυρούς, με ό,τι σημαίνει αυτό για τις νέες ισορροπίες στα κομματικά συστήματα. Το σενάριο προέβλεπε κατάτμηση του εκλογικού σώματος σε τέσσερις περιφέρειες: Αττική και Στερεά Ελλάδα (θα εξέλεγε 8 εκ των 21 βουλευτών), Βόρειος Ελλάδα, Θράκη και Θεσσαλία (7 ευρωβουλευτές), Δυτική και Νότιος Ελλάδα (4 ευρωβουλευτές) και νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη (2 ευρωβουλευτές). Το σενάριο αυτό, ωστόσο, φαίνεται ότι αποκλείστηκε, καθώς εγείρονταν άλλου τύπου ζητήματα που σχετίζονται με τα ποσοστά των κομμάτων. Για παράδειγμα, σε ένα τέτοιο σενάριο, στο Αιγαίο και στην Κρήτη, θα εξέλεγαν βουλευτές μόνον η Νέα Δημοκρατία και ο ΣΥΡΙΖΑ ως πρώτα κόμματα. Αντίθετα, από την περιφέρεια της Αττικής-Στερεάς και της Βορείου Ελλάδας-Θεσσαλίας-Θράκης θα έπρεπε να αναδειχθούν αναλογικά οι ευρωβουλευτές που αντιστοιχούν σε όσα κόμματα υπερβούν το όριο του 3% και προσεγγίζουν το μέτρο του 4,75% για κάθε ευρω-έδρα. Ως αποτέλεσμα, στην Αττική η ΝΔ πιθανότατα θα κέρδιζε μόνον δύο έδρες, κάτι που θα προκαλούσε κυριολεκτικό «μάτωμα» μεταξύ των βαριών ονομάτων που θα επιδιώξουν την εκλογή τους στην Ευρωβουλή. Μία άλλη παρενέργεια, την οποία ανέδειξαν οι συνομιλητές του κυβερνητικού επιτελείου θα μπορούσε να είναι η εκλογή μουσουλμάνου ευρωβουλευτή από τη Δυτική Θράκη, αφού με 42 υποψηφίους σε κάθε ψηφοδέλτιο, η πιθανότητα στελέχη της μειονότητας να βρεθούν στο ευρω-ψηφοδέλτιο θα ήταν ισχυρή.

Ετσι, επικράτησε η λύση της ενιαίας λίστας για το σύνολο της επικράτειας, την οποία σημειωτέον προκρίνει και ο αρμόδιος υπουργός Εσωτερικών, κ. Γιανν. Μιχελάκης. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, στο νομοσχέδιο που θα έρθει προς ψήφιση θα προβλέπεται ότι κάθε ψηφοφόρος θα μπορεί να επιλέξει μέχρι τέσσερις υποψηφίους της αρεσκείας του. «Δεν μπορεί να είναι λιγότεροι από τρεις σταυρούς ούτε περισσότεροι από πέντε. Το μοντέλο της Β΄ Αθηνών είναι οδηγός», σημειώνει χαρακτηριστικά στο «Π» κορυφαίο κυβερνητικό στέλεχος.

Με την επικείμενη νομοθετική πρωτοβουλία, τα επιτελεία της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ επιχειρούν να δώσουν στην επερχόμενη μάχη χαρακτήρα κεντρικής αναμέτρησης με την αντιπολίτευση και κυρίως με τον ΣΥΡΙΖΑ. To επιτελείο του κ. Σαμαρά εκτιμά ότι η συγκεκριμένη πρωτοβουλία, όπως και άλλες που δρομολογούνται εντός αλλά και εκτός του πλαισίου της επόμενης συνταγματικής αναθεώρησης, θα έχουν ιδιαίτερα θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία, καθώς «σπάνε» ταμπού πολλών δεκαετιών.

Όλο το σχέδιο προτάσεων που επεξεργάζεται η κυβερνητική επιτροπή υπό τον Δημήτρη Αβραμόπουλο.

1) Τέσσερις σταυροί στις ευρωεκλογές

2) Μόνιμο εκλογικό σύστημα

3) Νέες αρμοδιότητες στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας

4) Επικρατείας με σταυρό

5) «Ταβάνι» στην πρωθυπουργική θητεία

6) Μόνιμοι υφυπουργοί

7) Καθιέρωση «ασυμβίβαστου» για υπουργούς

8) Μπαίνει «φρένο» στις πρόωρες εκλογές

9) Ευκολότερα η «άρση της ασυλίας»

10) Σκέψεις για Βουλή 250 εδρών

Ρεπορτάζ της Ελλης Τριανταφύλλου στο σαββατιάτικο Παρασκήνιο