Πόσο αθώες μπορεί να είναι οι γαστρεντερίτιδες;

08:39 8/3/2014 - Πηγή: Παρασκηνιο

Γράφει ο Αθανάσιος Τσακρής

Καθηγητής Μικροβιολογίας, Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών

Οι λοιμώξεις του γαστρεντερικού, ή γαστρεντερίτιδες όπως αλλιώς λέγονται, χαρακτηρίζονται από έντονες υδαρείς κενώσεις, εμέτους, πυρετό και κοιλιακούς πόνους. Αποτελούν συχνό αίτιο νοσηρότητας στον γενικό πληθυσμό και πολλές φορές απαιτούν νοσηλεία στο νοσοκομείο, κυρίως για την αντιμετώπιση των ιατρικών προβλημάτων που απορρέουν από την αφυδάτωση, μας εξηγεί ο καθηγητής Μικροβιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών

Αθανάσιος Τσακρής.

Σημειώνει πως οι ιοί αποτελούν το κυριότερο αίτιο γαστρεντερίτιδας και ευθύνονται για το 70%-80% των περιπτώσεων. Οι πιο ευάλωτες ηλιακά ομάδες είναι τα παιδιά κάτω των πέντε ετών και τα άτομα ηλικίας άνω των 60 ετών. Τις τελευταίες δεκαετίες, η συχνότητα των γαστρεντερίτιδων που προκαλούνται από βακτήρια και παράσιτα έχει μειωθεί, τουλάχιστον στις αναπτυγμένες χώρες, ως αποτέλεσμα εκτεταμένης εφαρμογής βασικών μέτρων δημόσιας υγείας, όπως είναι η παρακολούθηση, η συντήρηση και η βελτίωση των υποδομών ύδρευσης και αποχέτευσης. Ωστόσο, η νοσηρότητα της γαστρεντερίτιδας ιογενούς αιτιολογίας δεν ακολουθεί τον ίδιο ρυθμό μείωσης και σε αρκετά ανεπτυγμένα κράτη οι εθνικοί ή οι διεθνείς οργανισμοί δημόσιας υγείας καταγράφουν αυξημένη επίπτωση της νόσου. Τα περισσότερα κρούσματα ιογενούς γαστρεντερίτιδας εμφανίζονται κατά τους χειμερινούς μήνες, σε αντίθεση με τις βακτηριακές ή παρασιτικές γαστρεντερίτιδες που εμφανίζουν έξαρση κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και συνδέονται περισσότερο με την πλημμελή συντήρηση τροφίμων και ποτών.

Η ιογενής γαστρεντερίτιδα εκδηλώνεται με οξεία διάρροια, εμέτους, πυρετό, ανορεξία, κεφαλαλγία, κοιλιακές κράμπες και μυαλγίες. Κανένα από τα παραπάνω συμπτώματα δεν είναι ειδικό των ιογενών, ώστε να τις ξεχωρίζει από τις γαστρεντερίτιδες λόγω βακτηρίων ή παρασίτων. Οι βακτηριακές γαστρεντερίτιδες σχετίζονται περισσότερο με παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας, ενώ συνοδεύονται συχνότερα από εμφάνιση βλέννας ή αίματος στις διαρροϊκές κενώσεις, χαρακτηριστικά που δεν παρατηρούνται σε ιογενή προσβολή. Ενα συγκεκριμένο είδος ιών, οι ροταϊοί (rotaviruses), αποτελούν την πρώτη αιτία οξείας διάρροιας στα παιδιά (30%-60%), ακολουθούμενοι από τους νοροϊούς (noroviruses) (8%-30%), τους αστροϊούς (astrovirus) (6%-9%) και τους αδενοϊούς (adenoviruses-ομάδας F) (6%-9%). Ειδικότερα, οι ροταϊοί ευθύνονται για το 50% των επιδημικών διαρροϊκών συνδρόμων σε βρέφη και παιδιά, ενώ τα τελευταία χρόνια οι λοιμώξεις από νοροϊούς παρουσιάζουν μεγάλη αύξηση τόσο στα παιδιά, όσο και στους ενήλικες. Άλλοι ιοί που προκαλούν ιογενή γαστρεντερίτιδα είναι οι εντεροϊοί (enteroviruses) και οι κοροναϊοί (coronaviruses).

Ο κ. Τσακρής τονίζει πως «χαρακτηριστικό των επιδημιών ιογενούς γαστρεντερίτιδας είναι ότι συχνά προκαλούν ανησυχία στην πολιτεία, καθώς τις περισσότερες φορές προκαλούν επιδημικές εξάρσεις σε δημόσιους χώρους όπως σχολεία, νοσοκομεία, εστιατόρια, κρουαζιερόπλοια και γενικά χώρους μαζικής χρήσης και εστίασης. Πολλές φορές για τη μετάδοσή τους ενοχοποιούνται τρόφιμα, που δεν έχουμε συνηθίσει να τα συσχετίζουμε με λοιμώξεις του γαστρεντερικού, όπως είναι αυτά που παρασκευάζονται με τυποποιημένο (βιομηχανοποιημένο) τρόπο και δεν υπόκεινται σε μαγείρεμα.

Για την αντιμετώπισή τους ιδιαίτερη σημασία έχει η έγκαιρη εντόπιση της επιδημίας, δηλαδή της συρροής κρουσμάτων γαστρεντερίτιδας σε περιστατικά που σχετίζονται μεταξύ τους από άποψη τόπου και χρόνου. Στη συνέχεια, οι αρχές δημόσιας υγείας πρέπει να διερευνούν τα περιστατικά, να συντονίζουν τον επιδημιολογικό και εργαστηριακό έλεγχο και να εκδίδουν έγκαιρα το πόρισμά τους προς την πολιτεία ενημερώνοντας παράλληλα τους πολίτες για τη λήψη κατάλληλων προληπτικών μέτρων. Η επιτήρηση δεν πρέπει να διακόπτεται κατά τη διάρκεια της επιδημίας, ενώ θα πρέπει επίσης να ενημερώνεται η ιατρική κοινότητα, αλλά και το κοινό για τη λήξη της επιδημίας. Για την πρόληψη της ιογενούς γαστρεντερίτιδας, πέρα από τα ειδικά προληπτικά μέτρα που αφορούν συγκεκριμένες οδηγίες για τους εργαζόμενους σε νοσοκομεία ή τη χρήση ειδικού προστατευτικού ρουχισμού και τη χρήση χημικών ουσιών για απολύμανση χώρων και εργαλείων, μεγάλη σημασία έχει η εφαρμογή των γενικών μέτρων υγιεινής. Αυτά αφορούν το σχολαστικό πλύσιμο των χεριών και τη χρήση προστατευτικών μέσων σε χώρους παρασκευής τροφίμων ή στους χώρους όπου παρασκευάζονται τυποποιημένα προμαγειρεμένα τρόφιμα. Η χρήση των παραπάνω μέτρων πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της διαδικασίας παρασκευής και διάθεσης τροφίμων. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι με αυτόν τον τρόπο πέρα από τις ιογενείς γαστρεντερίτιδες, αποφεύγουμε και πολλές άλλες λοιμώξεις.

Πάντως, όπως καταλήγει ο κ. Τσακρής, «θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας ότι οι ιογενείς γαστρεντερίτιδες αποτελούν γενικά τη δεύτερη σε συχνότητα κλινική οντότητα μετά τις ιογενείς αναπνευστικές λοιμώξεις όπως και το ότι αποτελούν το συχνότερο αίτιο διάρροιας σε παιδιά και ενήλικες. Η συχνότητά τους εξαρτάται από την ηλικία, τη χώρα και τις συνθήκες διαβίωσης του ασθενούς. Στις αναπτυγμένες χώρες υπολογίζεται ότι κατά μέσο όρο εμφανίζονται από ένα έως τρία επεισόδια ανά άτομο το έτος, ενώ στις αναπτυσσόμενες χώρες ο αριθμός αυτός μπορεί να κυμαίνεται από ένα έως δεκαοκτώ επεισόδια».

The post Πόσο αθώες μπορεί να είναι οι γαστρεντερίτιδες; appeared first on Paraskhnio.gr.