ΤΥΝΗΣΙΑ: Σύγκρουση κοσμικών – ισλαμιστών

23:02 17/2/2013 - Πηγή: Παρασκηνιο

Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΑΛΙΜΗΣΗ

Η έντονη πολιτική κρίση στην Τυνησία αναδεικνύει αυτό που υποστήριζαν πολλοί με το πέρας της επανάστασης. Δηλαδή, τη σύγκρουση μεταξύ κοσμικής κουλτούρας διακυβέρνησης και Ισλάμ. Ο Μονσέφ Μαρζούκι, ηγέτης του κοσμικού κόμματος που θα συγκυβερνήσει με το ισλαμικό, θεώρησε ότι δυο ισλαμιστές υπουργοί δεν κάνουν καλά τη δουλειά τους, άρα δεν είναι ικανοί. Η πολιτική κρίση παίρνει επικίνδυνες διαστάσεις

και μάλιστα σε μια χώρα που, ούτε λίγο ούτε πολύ, αποτελούσε μέχρι τώρα «πρότυπο» για τους υπόλοιπους Άραβες που ξεφορτώνονταν τα παλιά καθεστώτα.
Όλα άρχισαν με τη δολοφονία του Τσόκρι Μπελαίντ, ηγέτη του λαϊκού μετώπου. Από τότε ο ένας κατηγορεί τον άλλον, ενώ η κυβέρνηση δέχεται επικρίσεις ότι δεν έχει κάνει αρκετά για την εύρεση των δραστών. Κάποιοι αποδίδουν το ξέσπασμα του λαού στην αδυναμία διακυβέρνησης λόγω έλλειψης εμπειρίας και πολιτικής κουλτούρας πολλών στελεχών του ισλαμικού κόμματος, αρκετοί από τους οποίους ήταν μια ζωή στην εξορία. Κατηγορούνται από την αντιπολίτευση ότι θέλουν να κυβερνήσουν σταδιακά με ισλαμικό νόμο και δεν ξέρουν τίποτα από οικονομικά και κοινωνική πολιτική δυτικού τύπου.
Αυτό, όμως, είναι η μία όψη του νομίσματος. Μία ίσως πιο αντικειμενική θέση θέλει τις πολιτικές δυνάμεις να ρέπουν προς τον οπορτουνισμό, παρά στις αξίες της συλλογικότητας. Η Μαρίνα Όταγουεϊ, διεθνολόγος και μέλος του οργανισμού για την ειρήνη στη Μέση Ανατολή, αποδίδει την πρόσφατη πολιτική κρίση στο γεγονός ότι «η συγκυβέρνηση ήταν ένας πολιτικός γάμος, απλά για την εξουσία παρά μια συνάντηση πνευμάτων με όραμα». Σε λαϊκό επίπεδο, πολλοί οπαδοί των κοσμικών και των ισλαμιστών ασκούν κριτική στην κυβέρνηση για ρητορική που προσομοιάζει στην εποχή του καθεστώτος Μπεν Αλί. Το ισλαμικό κόμμα φαίνεται να είναι εγκλωβισμένο μεταξύ πολιτικού Ισλάμ και δυτικών αξίων και μάλλον αυτό το δίλημμα δεν εξυπηρετεί τις προσδοκίες του λαού, ο οποίος δεν επιθυμεί να ακολουθήσει το αιγυπτιακό παράδειγμα.

ΑΦΓΑΝΙΣΤΑΝ: Παίζοντας με τις λέξεις
Ο αρχηγός των συμμαχικών δυνάμεων στο Αφγανιστάν, Τζον Γκλεν, δήλωσε ότι ο πόλεμος ενάντια στους Ταλιμπάν βρίσκεται σε καλό δρόμο και σύντομα θα φέρει αποτελέσματα. Δεν είναι βέβαιο αν η θέση του αυτή ήταν ένα επικοινωνιακό τρικ ή η πραγματικότητα. Την προηγουμένη εβδομάδα, στο Λονδίνο, ο Αφγανός ηγέτης Καρζάι και ο Πακιστανός πρωθυπουργός συμφώνησαν σε συνεργασία για την αντιμετώπιση των Ταλιμπάν, ωστόσο, δεν μίλησαν για νίκη αλλά για διαπραγμάτευση. Στόχος στη συνάντηση ήταν να βρεθεί ένα πλαίσιο δράσης που θα αξιοποιήσει τις προοπτικές που υπάρχουν για συνεργασία με τους Ταλιμπάν στην οικοδόμηση του νέου Αφγανιστάν.
Για να επιτευχθεί, όμως, το φιλόδοξο σχέδιο, οι Ταλιμπάν έχουν βάλει ως όρο να αποχωρήσουν τα συμμαχικά στρατεύματα. Έτσι, όσο οι Αμερικανοί αποτελούν εμπόδιο, τόσο πιο δύσκολη θα είναι η εφαρμογή κάθε συνεργασίας. Ο Αμερικανός στρατηγός, όπως όλοι οι σύμμαχοι, θέλει να βάλει την ταφόπλακα στους Ταλιμπάν πριν τα ξένα στρατεύματα αποχωρήσουν –αν αποχωρήσουν– το 2014. Όμως, είναι γνωστό ότι πλέον μεγάλος αριθμός προσωπικού που υπηρετεί στις δυνάμεις ασφάλειας του Αφγανιστάν είναι φίλα προσκείμενοι στους Ταλιμπάν.
Η απήχησή τους παραμένει ισχυρή, άρα δεν ήταν σαφές τι εννοούσε όταν μίλησε για νίκη ο στρατηγός, τη στιγμή μάλιστα που –θεωρητικά– μένει ένας χρόνος ακόμα από την αποχώρηση. Ο στρατηγός πιστεύει ότι με κάθε τρόπο η αμερικανική παρουσία δεν πρέπει να εκλείψει από το Αφγανιστάν, πράγμα που δεν αποκλείεται να τον φέρει σε σύγκρουση με τον Ομπάμα ακόμα και με τους Ασιάτες πολιτικούς της ευρύτερης περιοχής που πιστεύουν ότι η αμερικανική παρουσία δεν ευνοεί τον κατευνασμό των τρομοκρατικών επιθέσεων και της αστάθειας.

«ΑΣΠΙΔΑ» ΝΑΤΟ: Όλα των… πυραύλων δύσκολα
Η πολυσυζητημένη αντιπυραυλική ασπίδα του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη άρχισε να αντιμετωπίζει τα πρώτα προβλήματα, κυρίως λειτουργικά. Εκτός του υπέρογκου κόστους που ήδη είχε προβλεφθεί, τώρα έγιναν γνωστές και μελέτες ειδικών αναλυτών, οι οποίοι συμπέραναν ότι τα αντιπυραυλικά συστήματα σε χώρες όπως η Ρουμανία και η Πολωνία δεν θα είναι σε θέση να χτυπήσουν επερχόμενους πυραύλους από το… Ιράν. Και αυτό γιατί είναι τόσο μεγάλη η απόσταση σε ύψος που ο εχθρικός πύραυλος θα έχει φτάσει, ώστε θα είναι αδύνατον να χτυπηθεί με ακρίβεια από τα αντιαεροπορικά συστήματα, τα οποία άλλωστε είναι όλα συμβατικά (patriot, sm-3blockIII). Σε μια ειδικότερη επισκόπηση της προοπτικής του συστήματος, φαίνεται ότι ούτε κατά 70% δεν μπορεί να ανταποκριθεί στον ρόλο του.
Τα αποτελέσματα Αμερικανών ειδικών έδωσαν εκ νέου το δικαίωμα στους Ρώσους να διακηρύξουν τον ισχυρισμό τους, που θέλει την αντιπυραυλική ασπίδα να στρέφεται κατά της Ρωσίας. Μέχρι τώρα οι Δυτικοί έδιναν συνωμοσιολογικό περιεχόμενο στους ισχυρισμούς της Μόσχας, ωστόσο, τα πρόσφατα συμπεράσματα, που έρχονται να προστεθούν σε παλαιότερες αμφιβολίες πάλι Αμερικανών, δίνουν πόντους στο Κρεμλίνο. Και όχι μόνο αυτό. Πέρυσι, σε συνομιλίες που είχαν λάβει χώρα στη Λισσαβόνα μεταξύ Ομπάμα και Μεντβέντεφ, οι Ρώσοι είχαν προειδοποιήσει τους Αμερικανούς για το φιάσκο και ταυτόχρονα απέρριψαν πρόταση για συνεργασία, αφού διαφωνούσαν σε όλα και, κυρίως, στη γεωγραφική διάταξη του συστήματος.
Η ηγεσία Πούτιν μιλούσε καιρό τώρα για την ανούσια παρουσία του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη και τώρα προσδοκά ότι θα κερδίσει πολιτικά και θα ανέβει στα μάτια των επικριτών. Μέχρι να βρεθεί η χρυσή λύση που θα καλύψει την αστοχία του αμερικανικής έμπνευσης συστήματος, ο Ομπάμα πρέπει να αντιμετωπίσει τις εγχώριες επικρίσεις που λένε ότι συνεχίζει ύπουλα την απομονωτική και μιλιταριστική πολιτική Μπους.

ΜΑΛΙ: Λάβρος ο Λαβρόφ
Δήλωση με πολλά υπονοούμενα για την κατάσταση στο Μάλι έκανε ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών. Ο Σεργκέι Λαβρόφ υποστήριξε ότι οι αντάρτες που πολεμούν στο πλευρό των Γάλλων είναι και οι ίδιοι που βοήθησαν τη Γαλλία να ρίξει το καθεστώς Καντάφι. Με λίγα λόγια, μίλησε για μισθοφόρους που χρησιμοποιούνται από τη Δύση εναντίον καθεστώτων που δεν είναι αρεστά. Σίγουρα η δήλωση αυτή δεν αποτελεί αποκάλυψη, ωστόσο, είναι ενδεικτική των ρωσικών αισθημάτων.
Επισήμως οι Ρώσοι μιλούν για πλάγιες μεθόδους προς εξυπηρέτηση δυτικών συμφερόντων. Συγκεκριμένα, ο Λαβρόφ κατήγγειλε ότι κατά τον πόλεμο στη Λιβύη οι Δυτικοί παραβίασαν το εμπάργκο όπλων στέλνοντας υλικό και αντάρτες εναντίον του Καντάφι. Όμως, όλες αυτές οι κατηγορίες δεν έγιναν τυχαία. Τον προηγούμενο μήνα ο Μιχαήλ Μαγκέτοφ, εξέχων στέλεχος της κυβέρνησης, είχε υποστηρίξει ότι η Ρωσία έχει συμφέροντα στο Μάλι και η λύση στο πρόβλημα θα έπρεπε να δοθεί από δυνάμεις του ΟΗΕ και όχι από μεμονωμένες χώρες.
Το ρωσικό ενδιαφέρον για το Μάλι στοχεύει κυρίως στις ενεργειακές προοπτικές, καθότι στη Μόσχα βλέπουν ότι η Δύση μέσω ΕΕ προσπαθεί να εξασφαλίσει πηγές ενέργειας ώστε να μειωθεί η αγορά-μονοπώλιο από τη Ρωσία. Την ίδια στιγμή, στη Ρωσία φοβούνται την επικείμενη αύξηση της στρατιωτικής παρουσίας που ήδη σχεδιάζεται από τη Γαλλία και η οποία θα αποβλέπει στον εξοπλισμό ανταρτών που ίσως αργότερα στραφούν στο ακραίο Ισλάμ.

Β. ΚΟΡΕΑ: Συνεχίζει απτόητη
Το βορειοκορεατικό καθεστώς δεν έχασε χρόνο μετά την επιτυχημένη εκτόξευση πυραύλου στο Διάστημα –άσχετα αν ο δορυφόρος βγήκε σκάρτος– και προχώρησε στην πυρηνική δοκιμή που είχε καιρό ανακοινώσει. Δεν είναι γνωστό τι ισχύος ήταν η βόμβα, ωστόσο, επιβεβαιώθηκε για άλλη μια φορά το πόσο αναποτελεσματική είναι η μέθοδος του εμπάργκο σε εκείνους που δεν «υπακούουν». Οι Βορειοκορεάτες έχουν συνηθίσει πλέον στις δυτικές προειδοποιήσεις και αυτό το γνωρίζουν καλά στην Ουάσινγκτον, η οποία φαίνεται να στερεύει από λύσεις… Υπάρχει, όμως, για τους Δυτικούς η χρυσή τομή; Είναι σχεδόν βέβαιο ότι η λύση του γόρδιου δεσμού για πολλούς εξαρτάται από την κινεζική βούληση.
Η αποκλειστική πηγή «οξυγόνου» που λαμβάνει η Βόρεια Κορέα έρχεται από την Κίνα. Δυτικοί αξιωματούχοι την κατηγόρησαν ακόμη μια φορά για στρουθοκαμηλισμό, αν και όλοι ξέρουν ότι το σημερινό στάτους κβο εξυπηρετεί το Πεκίνο. Το μόνο που «πειράζει» τους Κινέζους είναι ότι κάθε πυρηνική δοκιμή του καθεστώτος τούς φέρνει σε δύσκολη θέση απέναντι στη διεθνή κοινότητα, αφού υποχρεούται κάθε φορά να δίνει εξηγήσεις για τον «ύποπτο» ρόλο της.
Ο νεαρός και φιλόδοξος Κιμ Γιονγκ Ουν, από την πλευρά του, έχει διαλέξει το «πυρηνικό παιχνίδι» για να διατηρήσει ψηλά το προφίλ του και αυτό το οφείλει σε μεγάλο βαθμό στους Κινέζους. Χωρίς, λοιπόν, την αλλαγή της κινεζικής στάσης, οι Δυτικοί πρέπει απλά να μετρούν τις μέρες της επόμενης δοκιμής.

ΟΜΠΑΜΑ: Για τις ανάγκες της μεσαίας τάξης
Ο πρώτος επίσημος λόγος του Ομπάμα για τη δεύτερη θητεία του ήταν μια αντανάκλαση για ό,τι είχε υποσχεθεί προεκλογικά. Τα θέματα γνωστά. Οικονομία, υγεία, οπλοκατοχή, μετανάστευση, εξωτερική πολιτική. Ωστόσο, βασικός στόχος είναι η ανεργία. Η μεσαία τάξη πλήττεται πιο πολύ από ποτέ και εκεί αναμένεται να στρέψει την προσοχή του το επιτελείο του προέδρου. Μέσω, λοιπόν, των νέων επενδύσεων που έχει εξαγγείλει θα προσπαθήσει να ανοίξει το πεδίο για εργασία ώστε να διαψεύσει τις προβλέψεις που κάνουν λόγο για 8% ανεργία μέσα στο 2013.
Ταυτόχρονα, όμως, εστίασε και στην ενέργεια. Η κουβέντα για εναλλακτικές μορφές ενέργειας ακουγόταν πριν από λίγα χρόνια ως «προσβολή» για τις πετρελαϊκές εταιρείες και τις βιομηχανίες. Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας κατέχουν μικρό ποσοστό στις ΗΠΑ γι’ αυτό και η σκέψη του Αμερικανού προέδρου έχει επαναστατικό χαρακτήρα. Γενικά, η στρατηγική του θα στοχεύσει στο να «προσηλυτίσει» οπαδούς του Ρόμνεϊ εφαρμόζοντας έξυπνα όλα αυτά τα προγράμματα και προτάσσοντας τις ανάγκες της μεσαίας τάξης, δηλαδή το κομμάτι εκείνο της κοινωνίας που είχε υπερασπιστεί και ο αντίπαλός του προεκλογικά.