Υπάρχει η μαγιά, ώρα για ζύμωμα

16:24 22/12/2012 - Πηγή: Παρασκηνιο

Του Δ. ΚΕΜΠΕ

Η δόση ήλθε σε… δόσεις, το ενδεχόμενο της χρεοκοπίας απομακρύνεται, οι αλματώδεις αναβαθμίσεις από τους οίκους αξιολόγησης αποκτούν ιστορικό χαρακτήρα, ο Σαμαράς δεν αφήνει λεπτό ανεκμετάλλευτο, οι πρώτες εκταμιεύσεις για την ενίσχυση της ρευστότητας της χριστουγεννιάτικης αγοράς ξεκίνησαν, όμως, οι αναφορές για την πραγματική σκοπιμότητα του δεύτερου «σχεδίου Μάρσαλ» προς την Ελλάδα συνεχίζονται και, μάλιστα, με πολύ μεγάλη ένταση.
Η

αντιπολίτευση στη Γερμανία υποστηρίζει ότι είναι αναπόφευκτη μια νέα αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, κατηγορώντας τη Μέρκελ ότι προσπαθεί να κρύψει τα προβλήματα κάτω από το χαλί ενόψει των εκλογών του Σεπτεμβρίου για την Καγκελαρία.
Την ίδια ώρα, το κορυφαίο περιοδικό «Der Spiegel» αποκαλύπτει ότι χιλιάδες Έλληνες επενδυτές βγάζουν τα χρήματά τους στο εξωτερικό και αγοράζουν ακίνητα στη Γερμανία, ενώ το κορυφαίο ινστιτούτο ερευνών IFW προβλέπει ότι η ανεργία στην Ελλάδα το επόμενο έτος θα ξεπεράσει το 31%! Δηλαδή, ο ανεπίσημος αριθμός των ανέργων θα προσεγγίσει το 40% και, ως εκ τούτου, το σύνολο των Ελλήνων εργαζομένων δεν θα υπερβαίνει το 30% του πληθυσμού, δεδομένου και του μεγάλου αριθμού των συνταξιούχων.
Μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη σε μια χώρα με τεράστια υπογεννητικότητα, ανεργία, υψηλή φορολογία και συνεχιζόμενη ύφεση; Εύκολα θα μπορούσε να πει ο οποιοσδήποτε «όχι» και ακόμη ευκολότερα θα έλεγε ότι κάτι τέτοιο είναι ακατόρθωτο. Κι, όμως, τα 52,4 δισ. ευρώ που εξασφάλισε η κυβέρνηση αποτελούν το έναυσμα για την αναστροφή του κλίματος, αρκεί η κοινωνία να κατανοήσει και το κράτος να αποδείξει ότι μπορεί να προσπαθήσει για μια τελευταία ευκαιρία.

Οι εκταμιεύσεις
Σύμφωνα με τον «οδικό χάρτη» εκταμίευσης των ποσών θα χρειαστούν έως τον Φεβρουάριο του 2016 συνολικά 13 έλεγχοι από την τρόικα, ώστε να πιστωθούν όλα τα κονδύλια στους ελληνικούς λογαριασμούς.
Όπως προκύπτει από την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το νέο μνημόνιο, τώρα θα εφαρμοστεί και η πρακτική των μέτρων για κάθε τμήμα της δόσης. Στην έκθεσή της, η Κομισιόν έχει ήδη προσδιορίσει τα βασικά προαπαιτούμενα για τις τρεις πρώτες δόσεις του 2013, των 14,8 δισ. ευρώ, που θα δοθούν έως τον Μάρτιο. Συγκεκριμένα, για τη δόση του Ιανουαρίου, ύψους 9,2 δισ. ευρώ (εκ των οποίων τα 7,2 δισ. για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και τα 2 δισ. ευρώ για τις ανάγκες του προϋπολογισμού), προϋπόθεση είναι να ψηφιστεί το φορολογικό νομοσχέδιο για τη μεταρρύθμιση της φορολογίας εισοδήματος και να αυξηθούν οι τιμές ηλεκτρικού ρεύματος για τους οικιακούς καταναλωτές και τις μικρές επιχειρήσεις (χαμηλή τάση). Για τη δόση του Φεβρουαρίου, ύψους 2,8 δισ. ευρώ, απαιτείται η αναπροσαρμογή του μεσοπρόθεσμου προγράμματος, έτσι ώστε να θεσπιστεί οροφή δαπανών για κάθε κυβερνητικό υποτομέα.
Για τη δόση του Μαρτίου, ύψους επίσης 2,8 δισ. ευρώ, η Κομισιόν θέτει τα εξής ως προϋποθέσεις: να έχει ολοκληρωθεί ο σχεδιασμός για το προσωπικό των υπουργείων, να έχουν καθοριστεί οι πλεονάζουσες θέσεις και οι υπάλληλοι και να έχουν τεθεί τριμηνιαίοι στόχοι υποχρεωτικής εξόδου έως το τέλος του 2014. Επίσης, να έχουν αναθεωρηθεί προς τα κάτω οι τιμές των φαρμάκων βάσει των τριών χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τις χαμηλότερες τιμές.
Ο επόμενος έλεγχος θα γίνει τον Φεβρουάριο του 2013, αφού στις 28 του ίδιου μήνα θα εκδοθεί η επόμενη έκθεση και για το 2013 θα ακολουθήσουν άλλες τον Μάιο, τον Αύγουστο και τον Νοέμβριο. Κάθε έγκριση θα συνοδεύεται από δόση 1,8 δισ. ευρώ, μέχρι να συμπληρωθούν τα 28 δισ. του Ταμείου.

STANDARD & POOR’S: Ερωτηματικά για την αναβάθμιση
Και ενώ πριν από τη λήψη της απόφασης της ευρωζώνης η Standard & Poor’s καλλιεργούσε διεθνώς κλίμα ανασφάλειας για την Ελλάδα, την Τρίτη το βράδυ ανακοίνωσε την αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας κατά έξι βαθμίδες, από καθεστώς επιλεκτικής χρεοκοπίας (SD) στο B- με σταθερές προοπτικές, εκτιμώντας θετικά την αποφασιστικότητα των χωρών της ευρωζώνης να διατηρήσουν την Ελλάδα στο ευρώ, αλλά και τις προσπάθειες της κυβέρνησης για μεταρρυθμίσεις.
Η αναβάθμιση ήταν μεν αναμενόμενη, αλλά όσο κερδοσκοπικές ήταν οι προηγούμενες εκτιμήσεις της, ειδικά του τελευταίου τετραμήνου, άλλο τόσο ήταν και η απόφασή της για μια τέτοιας έκτασης «ψήφο εμπιστοσύνης» που διεθνώς δεν απαντάται.
Σύμφωνα με τον οίκο, η αναβάθμιση αντανακλά την «ισχυρή αποφασιστικότητα» των χωρών της ευρωζώνης να διατηρήσουν την Ελλάδα στο ευρώ. Οι προοπτικές χαρακτηρίζονται από τη S&P σταθερές, εκτίμηση ‒όπως εξηγεί‒ που βασίζεται στη δέσμευση της κυβέρνησης για δημοσιονομικές και διαρθρωτικές προσαρμογές παρά τις οικονομικές και πολιτικές προκλήσεις. Για τη δημοσιονομική προσαρμογή, ο οίκος αναφέρει ότι βασίζεται στις αυξήσεις των φόρων, στην ενίσχυση της είσπραξης φόρων, στο εκτενές πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων και στις περικοπές δαπανών.
Υπενθυμίζεται ότι μόλις στις 5 Δεκεμβρίου και ενώ είχε αρχίσει η διαδικασία ανταλλαγής ομολόγων, η S&P υποβάθμισε την Ελλάδα στη βαθμίδα SD (selective default). Η Ελλάδα είχε υποβαθμιστεί προσωρινά στην ίδια κατηγορία και τον Φεβρουάριο κατά τη διάρκεια της διαδικασίας του PSI. Πριν από το πρόγραμμα ανταλλαγής η Ελλάδα ήταν στη βαθμίδα CCC.
Σε κάθε περίπτωση, η θετική στροφή είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα, όμως, δεν θα πρέπει να παρακάμπτεται ότι με ανάλογα άλματα απαξίωσης έχουν ρίξει οι οίκοι στην κατηγορία Junk (σκουπίδια) τα ελληνικά ομόλογα.

Επιμένουν οι Γερμανοί στην αναδιάρθρωση
Οι Γερμανοί επιμένουν να θεωρούν ως αναπόφευκτη μια νέα αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους. Συγκεκριμένα, ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας των Γερμανών Σοσιαλδημοκρατών (SPD), Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάγερ, υποστήριξε ότι «εκεί οδηγεί η πολιτική της καγκελαρίου Μέρκελ».
Σύμφωνα με απόσπασμα συνέντευξής του, ο Σταϊνμάγερ εκτιμά ότι «η γερμανική κυβέρνηση δεν θέλει να θέσει σε προτεραιότητα τα ευρωπαϊκά μέτρα εξυγίανσης, αλλά προτιμά να μην αποκαλύπτει στους ψηφοφόρους τις δυσάρεστες αλήθειες και να μεταθέτει τα πάντα μετά τις εκλογές».
Ο σοσιαλδημοκράτης πρώην υπουργός Εξωτερικών θεωρεί πάντως ως περισσότερο επικίνδυνες ακόμη και από την κατάσταση στην Ελλάδα τις εξελίξεις στην Ιταλία. Εκφράζει δε την ελπίδα, οι ψηφοφόροι στην Ιταλία «να μην πέσουν στα δίχτυα λαϊκιστών που υπόσχονται εύκολους δρόμους εξόδου από την κρίση».

Οι προβλέψεις του IFW
Δυσάρεστες προβλέψεις για την Ελλάδα διατυπώνει σε έκθεσή του και το γερμανικό ινστιτούτο ερευνών ΙFW. Υποστηρίζει, κόντρα στις καλύτερες εκτιμήσεις της Κομισιόν, ότι: - Η ελληνική οικονομία θα γνωρίσει ύφεση 6% το 2012, συνολικά 4% το 2013 και νέα πτώση ΑΕΠ κατά 1% το 2014, χρονιά όπου η Ε.Ε. υπολογίζει ότι η Ελλάδα θα βγει από την ύφεση και θα γνωρίσει ανάπτυξη 0,6%. - Η ανεργία θα εκτοξευτεί στο 31% το 2014, αφού προηγουμένως θα έχει σκαρφαλώσει στο 24,5% το 2012 και στο 29,3% το 2013. Την ίδια στιγμή, η Ε.Ε. στην έκθεση για την πορεία του ελληνικού προγράμματος βάζει «ταβάνι» στην ανεργία το 24% για το 2013. - Ο τιμάριθμος υπολογίζεται ότι θα διαμορφωθεί στο 1,1% φέτος και θα υπάρξει αποπληθωρισμός 0,6% την επόμενη χρονιά και 0,4% το 2014. Οι παραπάνω προβλέψεις ουσιαστικά μεταφράζονται σε ανάγκη για νέα μέτρα, δεδομένου ότι, αν επιβεβαιωθούν, τίθεται σε αμφισβήτηση η επίτευξη του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα από την επόμενη χρονιά. Στην ίδια έκθεση διατυπώνεται η πρόβλεψη ότι και στην Ευρωπαϊκή Ένωση η ανεργία θα συνεχίσει να αυξάνεται φτάνοντας το 11,7% το 2014, με την ανάπτυξη να παραμένει αναιμική (2% το 2013 και 1,8% το 2014). Για την ευρωζώνη η εκτίμηση είναι αύξηση του ΑΕΠ 1,9% την επόμενη χρονιά και 1,8% το 2014.

ΛΕΥΚΟΣ ΟΙΚΟΣ: Αισιοδοξία για τη διατήρηση στο ευρώ
Κλίμα αισιοδοξίας για τη διατήρηση της Ελλάδας στο ευρώ καλλιεργούν, από την πλευρά τους, τα αμερικάνικα ΜΜΕ. Ενδεικτικό είναι άρθρο γνώμης στην εφημερίδα «Wall Street Journal», στο οποίο σημειώνονται οι «αισιόδοξες προβλέψεις» για την πορεία της ελληνικής οικονομίας.
Μεταξύ άλλων, τονίζεται ότι δεν είναι πλέον δημοφιλείς οι συζητήσεις για το ενδεχόμενο μιας ελληνικής εξόδου από το ευρώ και ότι παρά τη συνεχιζόμενη ύφεση και την υψηλή ανεργία, ο πρωθυπουργός, Αντώνης Σαμαράς, έχει πιθανόν δίκιο όταν δηλώνει ότι η χώρα έχει πλέον μια σημαντική ευκαιρία να εξέλθει της κρίσης.
Στο άρθρο προβάλλεται η θέση ότι τα νέα δάνεια θα βοηθήσουν τη ρευστότητα της ελληνικής οικονομίας και ότι η κατάσταση του ελληνικού προϋπολογισμού έχει βελτιωθεί αισθητά, ενώ θεωρεί ως θετικό το γεγονός ότι η συντριπτική πλειονότητα του ελληνικού χρέους βρίσκεται πλέον στα χέρια των δημόσιων δανειστών με εξαιρετικά ρευστούς όρους.
Ωστόσο, ακόμη σημαντικότερο θεωρείται, σύμφωνα με την ανάλυση, το μήνυμα που απέστειλε η ευρωζώνη στις διεθνείς αγορές κατά τις τελευταίες εβδομάδες, αναφορικά με την αποφασιστικότητά της να παραμείνει η Ελλάδα εντός νομισματικής ένωσης, αλλά και την ανακοίνωση της γερμανικής κυβέρνησης ότι θα συμβάλει στη σύσταση αναπτυξιακού ταμείου στην Ελλάδα για την επαναπροσέλκυση ξένων επενδυτών.

Αναφορές
Η εφημερίδα «Los Angeles Times», αναφερόμενη στο ίδιο θέμα, σημειώνει ότι οι Ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών ενέκριναν τη διανομή έκτακτων δανείων ύψους 64 δισ. δολαρίων προς την κυβέρνηση της Αθήνας για τους επόμενους μήνες, προκειμένου αυτή να αποφύγει μια χαοτική χρεοκοπία. Επίσης, προβάλλει δήλωση του πρωθυπουργού, Αντώνη Σαμαρά, ότι «η Ελλάδα ορθοποδεί» και ότι «οι θυσίες του ελληνικού λαού δεν πήγαν χαμένες. Σήμερα, δεν είναι απλώς μια νέα ημέρα για την Ελλάδα, αλλά μια νέα ημέρα και για την Ευρώπη».
Η εφημερίδα «Νew York Times», αναφερόμενη στις τελευταίες εξελίξεις για την Ελλάδα, σημειώνει την έγκριση από το Eurogroup της εκταμίευσης ποσού ύψους περίπου 50 δισ. ευρώ για περαιτέρω στήριξη προς τη χώρα, μια βοήθεια καθοριστικής σημασίας για την αποτροπή χρεοκοπίας, όπως τονίζεται χαρακτηριστικά. Στο ίδιο δημοσίευμα επισημαίνεται η συμφωνία για σύσταση ενιαίου εποπτικού φορέα για τις τράπεζες της ευρωζώνης, κάνοντας λόγο για ένα «απτό μέτρο που θα συμβάλει στη διατήρηση του ευρώ, αλλά παράλληλα θα θέσει τη βάση για μια ευρύτερη οικονομική ένωση».
Όπως δήλωσαν οι υπουργοί Οικονομικών, η ΕΚΤ αναμένεται να αναλάβει την εποπτεία πολλών ευρωπαϊκών τραπεζών τουλάχιστον έως τον Μάρτιο 2014, ενώ θα αρχίσει να επιθεωρεί τράπεζες ενδεχομένως από τον Μάρτιο του 2013. Ωστόσο, στην πλειονότητα των περιπτώσεων η εφαρμογή των αποφάσεων της ΕΚΤ θα εξαρτάται από τις εθνικές αρχές των κρατών-μελών της ευρωζώνης. Ο ειδησεογραφικός οργανισμός «Bloomberg», σε ανταπόκριση από τις Βρυξέλλες, αναφέρεται σε «θετικά αποτελέσματα» από τις συναντήσεις των Ευρωπαίων ηγετών, το προηγούμενο διήμερο στις Βρυξέλλες (Σύνοδος Κορυφής ΕΕ και Eurogroup), σχετικά με την αποδέσμευση της βοήθειας προς την Ελλάδα και την τραπεζική ένωση, επισημαίνοντας παράλληλα τις διαφωνίες που εμμένουν, μεταξύ της Γερμανίας και της Γαλλίας, ως προς την μελλοντική αναμόρφωση της ευρωζώνης.