Eurobank: Αυτές είναι οι προϋποθέσεις για έξοδο από την ύφεση

18:35 9/10/2013 - Πηγή: BankWars

«Η ύφεση θα τελειώσει μόνο υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις», επισημαίνεται στην τελευταία ανάλυση της Eurobank, «7 Ημέρες Οικονομία», η οποία και δίδει έμφαση στην αναγκαία επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος με την παράλληλη διασφάλιση της πολιτικής ομαλότητας και χωρίς τη λήψη νέων μέτρων λιτότητας, προκειμένου να επέλθει η προσδοκώμενη ανάκαμψη.

Ειδικότερα, στη μελέτη τους, οι αναλυτές της τράπεζας, κ.κ. Μαρία Πρανδέκα, Θεόδωρος

Σταματίου και Θεοδόσιος Σαμπανιώτης, αναφέρονται αρχικώς στις εκτιμήσεις που συμπεριλαμβάνονται στο προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2014.

Υπενθυμίζεται, λοιπόν, πως σύμφωνα με τις προβλέψεις της κυβέρνησης, για το 2013 αναμένεται αρνητικός ρυθμός μεταβολής του ΑΕΠ στο -4%, χαμηλότερος από την πρόβλεψη -4,2% της τελευταίας αναθεώρησης του δεύτερου Προγράμματος Σταθεροποίησης της Ελληνικής Οικονομίας, βελτίωση που οφείλεται κυρίως στις καλύτερες των αναφερομένων επιδόσεις του εξωτερικού τομέα (κυρίως στον τουρισμό) της οικονομίας.

Για το 2014 αναμένεται θετικός ρυθμός μεταβολής (για πρώτη φορά από το 2017) στο 0,6% του ΑΕΠ. Η συγκεκριμένη πρόβλεψη είναι σύμφωνη με την αντίστοιχη του δεύτερου Προγράμματος και αποδίδεται κυρίως στη βελτίωση των επενδύσεων και των εξαγωγών.

Εν συνεχεία, οι αναλυτές αναφέρονται στις προϋποθέσεις για να υλοποιηθούν οι προβλέψεις του προσχεδίου, το οποίο, όπως κρίνουν, σε γενικές γραμμές, «απεικονίζει την προσπάθεια της κυβέρνησης να κεφαλαιοποίηση την επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2013 και να πιέσει τα υπόλοιπα μέλη της Ευρωζώνης για την επίλυση του προβλήματος του ελληνικού δημοσίου χρέους σύμφωνα με τις αποφάσεις του Eurogroup του Νοεμβρίου του 2012 και επίσης να παρουσιάσει ένα διατηρήσιμο πρωτογενές πλεόνασμα για το 2014».

1. Επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος του 2013.

Οι αναλυτές αναγνωρίζοντας πως σε πρόσφατες αναλύσεις, δημοσιογραφικές και άλλες, θεωρείται δεδομένο το πρωτογενές πλεόνασμα του 2013, παραμάνουν επιφυλακτικοί, στρέφοντας το «βλέμμα» στα τέλη του έτους.

Παράλληλα, υπογραμμίζουν πως το πρωτογενές πλεόνασμα του 2013 θα πρέπει να έχει συνέχεια και τα επόμενα χρόνια. Συγκεκριμένα, σημειώνουν πως για να επιτευχθεί η διατηρησιμότητα του χρέους απαιτούνται πρωτογενή πλεονάσματα 1,5%, 3,0% και 4,5% του ΑΕΠ για το 2014, το 2015 και το 2016 αντίστοιχα (ενώ για την περίοδο 2017-2030 απαιτείται ένα μέσο πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 4,1% του ΑΕΠ).

«Παραμένουμε προβληματισμένοι ως προς την επίτευξη του και αναμένουμε ότι θα έχουμε μια καλύτερη εικόνα σχετικά με την προοπτική του στα μέσα Νοεμβρίου 2013», σημειώνουν και συνεχίζουν αναφερόμενοι στα πιο πρόσφατα στοιχεία εκτέλεσης του Προϋπολογισμού Κεντρικής Κυβέρνησης (Ιανουάριος – Αύγουστος 2013), σύμφωνα με τα οποία η κυβέρνηση χρειάζεται μέχρι το (δημοσιονομικό) τέλος του 2013 τουλάχιστον 16,08 δισ. ευρώ επιπλέον έσοδα, ενώ οι δαπάνες δεν θα πρέπει να ξεπεράσουν τα 17,07 δισ. ευρώ.

«Ο έλεγχος των δαπανών, πλέον, δεν αποτελεί βασικό πρόβλημα. Η εφαρμογή των διαρθρωτικών δημοσιονομικών μεταρρυθμίσεων του δεύτερου Προγράμματος Σταθεροποίησης επέτρεψε τη δημιουργία εκείνων των μηχανισμών που επιτρέπουν τον αποτελεσματικότερο έλεγχο των δαπανών της Γενικής Κυβέρνησης (π.χ. μητρώα δεσμεύσεων, σύστημα κεντρικών προμηθειών στον τομέα της υγείας κτλ.)».

Οι αναλυτές επανέρχονται στις καθυστερήσεις που χαρακτήριζαν συχνά τις μεταρρυθμίσεις στον φοροεισπρακτικό μηχανισμό και εκτιμούν πως η συμβολή τους στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα του 2013 αναμένεται περιορισμένη. «Για παράδειγμα, η νέα Γενική Γραμματεία Εσόδων μπορεί να χαρακτηριστεί ως λειτουργική από τα μέσα του 2013 και μετά», σημειώνουν.

Ταυτόχρονα, όπως τονίζουν, το βάρος για τον μέσο φορολογούμενο ιδιαίτερα μετά από πέντε συνεχόμενα έτη ύφεσης είναι υπερβολικό και με δεδομένο ότι την αμέσως επόμενη περίοδο θα πρέπει να καλυφθούν μια σειρά από φορολογικές υποχρεώσεις (φόρος εισοδήματος 2012, ΦΑΠ 2010-11-12, κτλ).

2. Συνεπής λύση στη διαφωνία μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και της Τρόικας σχετικά με το έλλειμμα των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης για το 2014, χωρίς την επιβολή επιπλέον περιοριστικών μέτρων.

«Σύμφωνα με την μέχρι τώρα πληροφόρηση, οι υπεραισιόδοξες προβλέψεις σχετικά με τα έσοδα των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης και η μη-εφαρμογή μέτρων που προβλεπόντουσαν στο δεύτερο Πρόγραμμα Σταθεροποίησης οδήγησαν στη δημιουργία ενός ελλείμματος για το 2014 που ανέρχεται σύμφωνα με την κυβέρνηση σε 0,5 δισ. ευρώ, ενώ σύμφωνα με την Τρόικα σε 1,5 δισ. ευρώ», αναφέρουν οι αναλυτές, λέγοντας πως η διαφορά του ενός δισ. έχει ουσιαστική σημασία αφού σηματοδοτεί την ανάγκη για νέα μέτρα.

Σύμφωνα με την κυβέρνηση, συνεχίζουν, το έλλειμμα του 0,5 δισ. ευρώ μπορεί να καλυφθεί από την επέκταση της εφαρμογής ήδη γνωστών μέτρων. Από την άλλη πλευρά, η Τρόικα δεν αποκλείει την πιθανότητα επιβολής νέων περιοριστικών μέτρων για το 2014.

Όπως επισημαίνουν, στο σημείο αυτό, επιπλέον περιοριστικά μέτρα για το 2014 θα οδηγήσουν σε μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος και της ιδιωτικής κατανάλωσης και θα οδηγήσουν σε ρυθμό μεταβολής χειρότερο του -1,6% του ΑΕΠ που προβλέπεται στο Προσχέδιο. Κάτι τέτοιο με τη σειρά του μπορεί να οδηγήσει στη μη επίτευξη του στόχου για θετικό ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ 0,6% το 2014 και να οδηγήσει στη συνέχιση του παρόντος κύκλου ύφεσης.

3. Η επίτευξη του στόχου για θετικό ρυθμό μεταβολής μπορεί να επιτευχθεί μόνο αν μεταξύ άλλων: δεν επιβληθούν νέα περιοριστικά μέτρα, διατηρηθεί η πολιτική σταθερότητα και εφαρμοσθεί το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων.

Σύμφωνα με την ανάλυση, η επιστροφή σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης εξαρτάται άμεσα από παράγοντες όπως:

• Η πολιτική σταθερότητα.

Οι πρόσφατες εξελίξεις με την σύλληψη και την κατηγορία μελών του κόμματος Χρυσή Αυγή, η βελτιωμένη σε σχέση με το παρελθόν εφαρμογή του δεύτερου Προγράμματος Σταθεροποίησης και η αναμενόμενη επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2013 ενισχύουν τις πιθανότητες επιβίωσης της παρούσας κυβέρνησης συνεργασίας. Παρ’ όλ’ αυτά οι πολιτικοί κίνδυνοι δεν έχουν εκλείψει (π.χ. εξαιτίας κοινωνικής δυσαρέσκειας από την επιβολή νέων μέτρων, κτλ.)

• Το επιχειρηματικό περιβάλλον.

Οι περισσότερες από τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που περιλαμβάνονταν στο δεύτερο Πρόγραμμα Σταθεροποίησης έχουν ήδη ολοκληρωθεί, γεγονός που οδήγησε σε μια σειρά από αναβαθμίσεις στους διεθνείς δείκτες ανταγωνιστικότητας. Η περαιτέρω βελτίωση της ανταγωνιστικότητας απαιτεί την ολοκλήρωση του συνόλου των μεταρρυθμίσεων που προβλέπονται.

• Η βελτίωση του εξωτερικού τομέα της οικονομίας.

Κατά τη διάρκεια του 2013 ο εξωτερικός τομέας της οικονομίας όσον αφορά τις υπηρεσίες (τουρισμός) επωφελήθηκε σημαντικά τόσο από τις αρνητικές εξελίξεις στις χώρες της ανατολικής Μεσογείου όσο και από την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του τουριστικού προϊόντος. Οι επιδόσεις στις εξαγωγές αγαθών δεν ήταν ανάλογες εξαιτίας της έλλειψης μιας συνεπούς συνολικής στρατηγικής για την προώθηση των ελληνικών εξαγωγών καθώς και άλλων διαρθρωτικών αδυναμιών. Θεωρούμε ότι θα πρέπει να συνεχίσει η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων του δεύτερου Προγράμματος που αποσκοπεί στη βελτίωση των παραπάνω προβλημάτων.

• Τη σταθεροποίηση των επενδύσεων.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΑΕΠ οι επενδύσεις βρίσκονται σε συνεχή πτώση από τα μέσα του 2007. Ανακοπή της πτώσης μπορεί να επέλθει με την προσέλκυση νέων άμεσων ξένων επενδύσεων, την ενίσχυση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων και από τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά ταμεία. Σημαντικός είναι και εδώ ο ρόλος του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων, καθώς μεσοπρόθεσμα αποτελεί την βασική πηγή για την προσέλκυση άμεσων επενδύσεων.

4. Η χρηματοδότηση του κενού του δεύτερου εξαμήνου του 2014, καθώς και μια συνολική λύση για το πρόβλημα του ελληνικού χρέους.

Μια συνολική λύση στο πρόβλημα του ελληνικού χρέους αναμένεται την επόμενη περίοδο, αναφέρεται και οι αναλυτές θεωρούν σίγουρο πως δεν θα περιλαμβάνεται ένα «κούρεμα» του χρέους του επίσημου τομέα ή των νέων ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου.

Όπως εκτιμούν, θα ακολουθηθεί μια πιο έμμεση λύση που θα στηρίζεται στην επέκταση της ληκτότητας του χρέους ή και στη μείωση των επιτοκίων. Στο πλαίσιο αυτό, επισημαίνουν πως απαιτείται μια σύντομη και αποτελεσματική λύση στο πρόβλημα του χρέους καθώς η ελληνική οικονομία δεν έχει την πολυτέλεια της επανάληψης της μακράς διαπραγμάτευσης που οδήγησε στην πρώτη απομείωση του χρέους τον Μάρτιο του 2012.