Eurobank: Πιο κοντά η διαπραγμάτευση για ένα τρίτο πακέτο διάσωσης

18:05 15/10/2013 - Πηγή: BankWars

Για την ανάγκη ολοκλήρωσης των μεταρρυθμίσεων πριν από την έναρξη της νέας διαπραγμάτευσης με την τρόικα, κάνει λόγο η Eurobank, στην καθιερωμένη ανάλυσή της “7 Ημέρες Οικονομία”.

Σύμφωνα με τη Eurobank:• Η μη εφαρμογή του προγράμματος ANFA μπορεί να αποτελέσει αφορμή για την έναρξη της διαπραγμάτευσης για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού των επόμενων

ετών

• Η ελληνική κυβέρνηση είναι αναγκαίο να προσέλθει σε αυτή τη διαπραγμάτευση έχοντας ολοκληρώσει τις προαπαιτούμενες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για να μπορέσει να αφιερώσει την προσπάθεια της στην αποφυγή νέων δημοσιονομικών μέτρων για το 2014 ή και για το 2015-16.• Κεντρική κυβέρνηση: ικανοποιητική εξέλιξη της εκτέλεσης του προϋπολογισμού, η αβεβαιότητα για τα έσοδα και τις πρωτογενείς δαπάνες παραμένει.• Βιομηχανική παραγωγή: μειώθηκε κατά 3,8% σε ετήσια βάση στο οκτάμηνο, παραμένοντας σχεδόν στο ίδιο επίπεδο με αυτό που παρατηρήθηκε το 2012 (-3,9%).• Ανεργία: το ποσοστό ανεργίας τον Ιούλιο αυξήθηκε στο 27,6%, ελάχιστα αυξημένη σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα (Ιούν. 2012 27,5%). Τους τελευταίους μήνες παρατηρείται μια σταθερότητα τόσο στα εποχικά όσο και στα μη εποχικά προσαρμοσμένα στοιχεία.Σύμφωνα με την μέχρι τώρα πληροφόρηση από το χθεσινό Eurogroup (14/10/2013) αλλά και από τις δηλώσεις του μέλους του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, J. Asmussen, γίνεται φανερό ότι οι Κεντρικές Τράπεζες των χωρών μελών της Ευρωζώνης δεν είναι διατεθειμένες να αναχρηματοδοτήσουν τα ελληνικά ομόλογα που διακρατούν στα χαρτοφυλάκια τους. Σύμφωνα με τις κεντρικές τράπεζες μια τέτοια κίνηση μπορεί να θεωρηθεί δημοσιονομική παρέμβαση και απαγορεύεται από το καταστατικό τους.

Σε προηγούμενη αναθεώρηση του 2ου Προγράμματος Σταθεροποίησης της Ελληνικής Οικονομίας (Ιανουάριος 2013) αναφέρεται ότι μέχρι το 2016 η αναχρηματοδότηση μέσω του προγράμματος ANFA θα ανερχόταν σε €5,6 δισ.. Tα έσοδα της ελληνικής κυβέρνησης από την επιστροφή των κερδών των κεντρικών τραπεζών θα ανέρχονταν σε €0,3 δισ., €0,6 δισ., €0,5 δισ., €0,5 δισ. και €0,6 δισ. για τα έτη 2012, 2013, 2014, 2015 και 2016 αντίστοιχα .Παράλληλα στην ίδια έκθεση υπήρχε η δέσμευση για εύρεση ισόποσης ελάφρυνσης από τις χώρες μέλη της ευρωζώνης στην περίπτωση που οι Κεντρικές τους Τράπεζες δεν εφαρμόσουν το πρόγραμμα ANFA. Tα έσοδα από το ANFA δεν υπολογίζονται στο δημοσιονομικό έλλειμμα αλλά υπολογίζονται απευθείας (μειώνουν) στο δημόσιο χρέος. Με δεδομένη την άρνηση των Κεντρικών Τραπεζών και χωρίς μια ισοδύναμη ελάφρυνση του χρέους το βασικό σενάριο για τη διατηρησιμότητα του δημοσίου χρέους δε θα έχει πλέον κανένα νόημα.Κρίνουμε ότι η συγκεκριμένη απόφαση για τη μη εφαρμογή του προγράμματος ANFA φέρνει πιο κοντά τη διαπραγμάτευση για νέα χρηματοδότηση του ελληνικού προγράμματος για τα επόμενα χρόνια καθώς και ένα πιθανό 3ο Πρόγραμμα Σταθεροποίησης.Άλλωστε η αστοχία όσον αφορά το πρόγραμμα ANFA μπορεί να αποδοθεί στους πιστωτές και όχι σε αθέτηση των όρων της συμφωνίας από την ελληνική κυβέρνηση.Το κρίσιμο σημείο στη νέα διαπραγμάτευση θα είναι τα επιχειρήματα και οι επιδόσεις της ελληνικής κυβέρνησης τους τελευταίους μήνες όσον αφορά την εφαρμογή του 2ου Προγράμματος Σταθεροποίησης. Όσον αφορά τις επιδόσεις της κυβέρνησης η κατάσταση είναι ανησυχητική. Τα προαπαιτούμενα που είχαν τεθεί τον Ιούλιο του 2013 για την καταβολή δόσης του €1,0 δις. στις αρχές Οκτωβρίου έχουν ικανοποιηθεί με την εξαίρεση της αναδιοργάνωσης των αμυντικών βιομηχανιών και της ΛΑΡΚΟ καθώς και με την οριστικοποίηση του αριθμού των υπαλλήλων που θα εισέλθουν στο πρόγραμμα διαθεσιμότητας. Παράλληλα, δεν υπάρχει ακόμη συμφωνία μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και της τρόικας σχετικά με το έλλειμμα των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης για το 2014. Οι εκπρόσωποι των δανειστών απαιτούν αποτελεσματικές λύσεις στα συγκεκριμένα ζητήματα. Στο πλαίσιο μιας νέας διαπραγμάτευσης η ελληνική κυβέρνηση είναι αναγκαίο να προσέλθει με λυμένα τα παραπάνω ζητήματα ώστε να μπορέσει να αφιερώσει την προσπάθεια της στην αποφυγή νέων δημοσιονομικών μέτρων για το 2014 ή και για το 2015-16.Επιπλέον περιοριστικά μέτρα για το 2014 θα οδηγήσουν σε μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος και της ιδιωτικής κατανάλωσης και θα οδηγήσουν σε ρυθμό μεταβολής χειρότερο του -1,6% του ΑΕΠ που προβλέπεται στο Προσχέδιο
Προϋπολογισμού 2014. Κάτι τέτοιο με τη σειρά του μπορεί να οδηγήσει στη μη επίτευξη του στόχου για θετικό ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ 0,6% το 2014 και να οδηγήσει στη συνέχιση του παρόντος κύκλου ύφεσης.Σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ2013-16) το ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ήταν μειωμένο κατά -67,8%. Το πρωτογενές ισοζύγιο της κεντρικής κυβέρνησης για την περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2013 ήταν θετικό (πρωτογενές πλεόνασμα) και διαμορφώθηκε στα €2,6 δισ.. Στο εννεάμηνο του 2013 συνεχίζεται η βελτίωση του πρωτογενούς ισοζυγίου τόσο σε ετήσια βάση όσο και σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του ΜΠΔΣ2013-16. Σημειώστε ότι την αντίστοιχη περίοδο του 2012 το πρωτογενές ισοζύγιο ήταν αρνητικό στα €2,1 δισ. ενώ και ο αντίστοιχος στόχος του ΜΠΔΣ2013-16 ήταν για αρνητικό πρωτογενές ισοζύγιο στα €2,9 δισ..Η βελτίωση του πρωτογενούς ισοζυγίου της Κεντρικής Κυβέρνησης για την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2013 είναι αδιαμφισβήτητα σημαντική. Το ζητούμενο από εδώ και πέρα είναι η επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος για το σύνολο του 2013. Υπενθυμίζουμε ότι ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα της Γενικής Κυβέρνησης για το 2013 είναι €0,3 δισ. ή 0.2% του ΑΕΠ σύμφωνα με το Προσχέδιο Προϋπολογισμού 2014.
Το κρίσιμο σημείο για την επίτευξη του παραπάνω στόχου είναι ο ρυθμός αύξησης των φορολογικών εσόδων μέχρι το τέλος του 2013. Με δεδομένη την παράταση της περιόδου υποβολής των φορολογικών δηλώσεων και τις καθυστερήσεις στην αποστολή των ειδοποιήσεων για φόρους ακίνητης περιουσίας προηγούμενων ετών (ΦΑΠ2011-12) η επίτευξη του στόχου για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2013 θα κριθεί κυρίως από την δυνατότητα των φορολογουμένων (το 2013 θα είναι η 6η συνεχόμενη χρονιά με αρνητικό ρυθμό μεταβολής του πραγματικού ΑΕΠ) να εκπληρώσουν τις φορολογικές τους υποχρεώσεις.Η βελτίωση του πρωτογενούς ισοζυγίου μπορεί να αποδοθεί και σε μια σειρά από άλλους παράγοντες, όπως:1. Τα έσοδα από τη μεταφορά των αποδόσεων των Ελληνικών ομολόγων από τις Κεντρικές Τράπεζες του Ευρωσυστήματος (Securities Market Programme – SMPs).Σύμφωνα με τις αποφάσεις των Eurogroup της 26ης Νοεμβρίου 2012 και 28ης Ιουλίου 2013 τα συγκεκριμένα κεφάλαια (€1,5 δισ.) καταβλήθηκαν από τις Κεντρικές Τράπεζες των χωρών μελών. Τα συγκεκριμένα κεφάλαια δεν είχαν συμπεριληφθεί στον Προϋπολογισμό του 2013. Συνεπώς, για να έχουμε μια καλύτερη εικόνα σχετικά με την πορεία των εσόδων του τακτικού προϋπολογισμού έναντι των στόχων θα ρέπει να αφαιρέσουμε το συγκριμένο ποσό. Από τα στοιχεία της Κεντρικής Κυβέρνησης για την περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2013 προκύπτει ότι Έσοδα του Τακτικού Προϋπολογισμού (προ επιστροφών φόρων) ήταν €36,1 δισ. μειωμένα κατά -1,5% σε ετήσια βάση αλλά αυξημένα κατά 2,2% σε σχέση με το στόχο του ΜΠΔΣ2013-16. Αν αφαιρέσουμε τα έσοδα του προγράμματος SMP (€1,5 δισ.) τότε τα έσοδα προ επιστροφών φόρων στο θα ήταν €34,6 δισ. μειωμένα κατά μόλις -2,0% σε σχέση με το στόχο του ΜΠΔΣ2013-16. Με άλλα λόγια, τα τακτικά (φορολογικά) έσοδα μειώθηκαν κατά -2,0% στην περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2013. Η εξέλιξη αυτή είναι ανησυχητική και μόνο αν μετριαστεί ο συγκεκριμένος ρυθμός τους επόμενους μήνες θα επιτευχθεί το πρωτογενές πλεόνασμα για το 2013.2. Η συνέχιση της πρακτικής της αναβολής επιστροφής των φόρων.Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κεντρικής Κυβέρνησης, τα καθαρά έσοδα για την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2013 ανήλθαν σε €34,7 δισ. αυξημένα κατά 1,7% σε ετήσια βάση. Σε σύγκριση με τον αντίστοιχο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16 τα καθαρά έσοδα εμφανίζονται αυξημένα κατά 4,1%. Οι επιστροφές φόρων για τη συγκεκριμένη περίοδο ήταν μειωμένες τόσο σε ετήσια βάση κατά -40,9% όσο και σε σχέση με τον αντίστοιχο μηνιαίο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16 κατά -26,6%. Αν υποθέσουμε ότι οι επιστροφές φόρων ήταν ίσες με τον στόχο ΜΠΔΣ 2013-16 τότε ο ρυθμός μεταβολής των καθαρών εσόδων θα ήταν -0,2% σε ετήσια βάση και 2,2% σε σχέση με τον στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16. Όπως έχουμε γράψει και στο παρελθόν η πρακτική της συγκράτησης των επιστροφών φόρων σε επίπεδα χαμηλότερα των στόχων του ΜΠΔΣ2013-16 μόνο προσωρινά οφέλη έχει. Οι μειωμένες επιστροφές φόρων τους εννιά πρώτους μήνες του έτους απλά αυξάνουν το ποσό που πρέπει να επιστραφεί τους υπόλοιπους μήνες. Σε αντίθετη περίπτωση θα επιβαρυνθούν με τα ποσά των εκκρεμών επιστροφών φόρων οι δημοσιονομικοί στόχοι του 2013.Δύο είναι τα ενθαρρυντικά στοιχείο από την παραπάνω ανάλυση:• οι επιστροφές φόρων αυξάνονται τους τελευταίους μήνες αφού ο ρυθμός μείωσης σε σχέση με το στόχο μειώνεται, (στο -26,6% του στόχου στο εννεάμηνο από -37,7% στο οκτάμηνο),
• το πρωτογενές πλεόνασμα δεν εξανεμίζεται αν αφαιρέσουμε τις επιστροφές φόρων σύμφωνα με το στόχο του ΜΠΔΣ2013-17.3. Οι αυξημένες εισροές από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ).Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κεντρικής Κυβέρνησης για την περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2013 τα έσοδα από το ΠΔΕ ήταν €4,0 δισ. αυξημένα κατά 56,9% σε ετήσια βάση και 19,8% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του ΜΠΔΣ2013-16. Η συγκεκριμένη αύξηση οφείλεται σε αύξηση των εισροών από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η συγκεκριμένη εξέλιξη είναι θετική για τις δημόσιες επενδύσεις. Όμως η ενίσχυση του πρωτογενούς ισοζυγίου είναι προσωρινή αφού αυτό που αλλάζει είναι η κατανομή των εισπράξεων μέσα στο έτος και όχι το σύνολο των εσόδων από το ΠΔΕ. Τα τελευταία στο τέλος του 2013 θα είναι ίσα με τον αντίστοιχο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16 που δεν άλλαξε με το Προσχέδιο Προϋπολογισμού 2014 αλλά παρέμεινε στα €5,1 δισ.4. Η συνέχιση της πρακτικής της συγκράτησης συγκεκριμένων πρωτογενών δαπανών κάτω από τους μηνιαίους (σωρευτικούς) στόχους όπως αυτοί ορίζονται στον Προϋπολογισμό 2013.Οι δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2013 ανήλθαν σε €38,7 δισ. μειωμένες κατά -17,1% σε ετήσια βάση και -4,8% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16. Οι πρωτογενείς δαπάνες ήταν €32,3 δισ., μειωμένες κατά -7,4% σε ετήσια βάση αλλά και -4,8% σε σχέση με τον αντίστοιχο μηνιαίο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16. Δεν έχουμε αναλυτικά στοιχεία για την κατανομή των πρωτογενών δαπανών στις διάφορες κατηγορίες τους αλλά θεωρούμε ότι η πρακτική συγκράτησης συγκεκριμένων κατηγοριών πρωτογενών δαπανών κάτω από τους στόχους όπως αυτοί ορίζονται στον Προϋπολογισμό 2013 – και χωρίς αυτή η συγκράτηση να οφείλεται σε αντίστοιχη ορθολογικοποίηση δαπανών ή άλλες περικοπές – συνεχίζεται. Σημειώστε επίσης ότι στο Προσχέδιο Προϋπολογισμού 2014 ο στόχος για τις πρωτογενείς δαπάνες είναι €44,7 δισ. αυξημένος κατά 0,2% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του Προϋπολογισμού 2013. Στο Προσχέδιο οι Δαπάνες για Κοινωνική Ασφάλιση και Περίθαλψη ανέρχονται σε €15,9 δισ. αυξημένες κατά 6,5% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του Προϋπολογισμού 2013 αλλά και
κατά 3,7% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του ΜΠΔΣ2013-16. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία για το οκτάμηνο οι Δαπάνες για Κοινωνική Ασφάλιση και Περίθαλψη ήταν μειωμένες κατά -9,0% έναντι του στόχου του ΜΠΔΣ2013-16. Συνεπώς οι πρωτογενείς δαπάνες τους επόμενους μήνες θα αυξηθούν για να καλύψουν τόσο την υστέρηση σε σχέση με το στόχο του ΜΠΔΣ2013-16 όσο και αυτή του Προσχεδίου Προϋπολογισμού 2014.5. Η συνέχιση της πρακτικής μείωσης των δαπανών του ΠΔΕ. Σύμφωνα με τα στοιχεία Κεντρικής Κυβέρνησης, οι δαπάνες του ΠΔΕ μειώθηκαν κατά -0,6% σε ετήσια βάση και κατά -36,4% σε σχέση με τον αντίστοιχο στόχο του ΜΠΔΣ 2013-16 για την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2013.Η συνέχιση της συγκεκριμένης πρακτικής δυσχεραίνει τις συνθήκες ρευστότητας στην ελληνική οικονομία.