Τα οφέλη της αυτοθεραπείας για το σύστημα υγείας και την οικονομία της υγείας

16:24 3/10/2013 - Πηγή: BankWars

Aναπόσπαστο οργανικό μέρος των συστημάτων υγείας θεωρείται η αυτοθεραπεία σε Ευρώπη και ΗΠΑ, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην υγεία και ευημερία των πολιτών, εξοικονομώντας δεκάδες εκατομμύρια ευρώ από τον κρατικό προϋπολογισμό για την υγεία και διευκολύνοντας την πρόσβαση στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας.

Η αυτοθεραπεία αποτελεί κεντρικό στοιχείο της νέας στρατηγικής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για τη διασφάλιση της προάσπισης αφενός της ατομικής υγείας αφετέρου της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας των δημοσίων συστημάτων υγείας.

Η Ελλάδα, εντούτοις, παραμένει ουραγός στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) στην προώθηση της αυτοθεραπείας, παρά τα πολλαπλά οφέλη της, τα οποία θα μπορούσαν να καλύψουν τις ανάγκες, να περιορίσουν τις ελλείψεις και να διορθώσουν τις υπάρχουσες αστοχίες του Εθνικού Συστήματος Υγείας (ΕΣΥ).

Η αυτοθεραπεία περιλαμβάνει όλες εκείνες τις δράσεις που οι άνθρωποι υλοποιούν προκειμένου να διατηρήσουν καλή φυσική και ψυχική υγεία ή να επαναφέρουν την υγεία και την ευημερία τους μετά από κάποια ασθένεια, όπως για παράδειγμα την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος, την αντιμετώπιση συμπτωμάτων κρυολογήματος και την ανακούφιση από τον πόνο. Με την προώθηση της αυτοθεραπείας διευκολύνεται ο ασθενής στην προσπάθειά του να διατηρήσει το επίπεδο της υγείας και της ευεξίας του μέσω της θεραπείας ήπιων ασθενειών και της πρόληψης σοβαρότερων. Παράλληλα, αποσυμφορείται το Εθνικό Σύστημα Υγείας και ελευθερώνεται χρόνος από το ιατρικό προσωπικό, ο οποίος θα μπορούσε να διοχετευθεί σε επείγοντα και σοβαρά περιστατικά, όπου υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη.

Τα ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ. κινητήριος μοχλός της αυτοθεραπείας

Κινητήριος μοχλός της αυτοθεραπείας για την πρόληψη και αντιμετώπιση ασθενειών είναι τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα (ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ). Τα ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ. είναι απολύτως ασφαλή φαρμακευτικά σκευάσματα μη αποζημιούμενα από τα ασφαλιστικά ταμεία, τα οποία λόγω της σύνθεσης και του σκοπού τους έχουν εγκριθεί από τον ΕΟΦ για χρήση, χωρίς να είναι απαραίτητη η συνταγογράφηση ιατρού.

Εξορθολογισμός των δαπανών του συστήματος υγείας

Όπως προκύπτει από τη μελέτη της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας για την αυτοθεραπεία στην Ελλάδα και την Ευρώπη (2012), η προώθηση της αυτοθεραπείας μέσω της εξάπλωσης της χρήσης των ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ. θα ελαφρύνει τη δαπάνη των ασφαλιστικών ταμείων, καθώς ως μη αποζημιούμενα σκευάσματα, δεν την επιβαρύνουν. Επιπλέον, αυτό καθαυτό το αποτέλεσμα της χρήσης τους, η πρόληψη και η θεραπεία, συντελεί στη μείωση των περιττών διαδικαστικών ιατρικών επισκέψεων (π.χ. αποκλειστικά για συνταγογράφηση), διευκολύνοντας τους ασθενείς, οι οποίοι εξοικονομούν χρόνο και χρήμα από την ελαχιστοποίηση των απαιτούμενων μετακινήσεων.

Παράλληλα, με την ανάπτυξη της αυτοθεραπείας απελευθερώνονται πολύτιμες εργατοώρες για το ιατρικό προσωπικό, οι οποίες διαφορετικά καταναλίσκονται σε επισκέψεις ρουτίνας και γραφειοκρατικά διαδικαστικά ζητήματα. Το δημόσιο σύστημα υγείας θα είναι πλέον σε θέση να διοχετεύσει περισσότερους πόρους, και οι ιατροί να αφιερώσουν το χρόνο τους, στην περίθαλψη σοβαρών περιστατικών, προσφέροντας αποτελεσματικότερα τις πολύτιμες υπηρεσίες τους, εκεί όπου πραγματικά είναι απαραίτητη η συμβολή τους.

Τα οφέλη της αυτοθεραπείας λαμβάνουν ιδιαίτερη σημασία στην περίπτωση απομακρυσμένων νησιών και δυσπρόσιτων περιοχών, όπου η αδυναμία κάλυψης έστω και απλών ιατρικών αναγκών στο πλαίσιο του ΕΣΥ είναι ιδιαιτέρως συχνό φαινόμενο.

Οφέλη και για την οικονομική ανάπτυξη

Σε μία εποχή οικονομικής δυσπραγίας, η οποία είναι πλέον αισθητή και στον τομέα της υγείας, η προώθηση της αυτοθεραπείας μέσω της χρήσης ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ. και του εμπλουτισμού του υφιστάμενου καταλόγου μπορεί να προσφέρει μια διέξοδο στο διαφαινόμενο αδιέξοδο της επιβεβλημένης λιτότητας, συμβάλλοντας στον εξορθολογισμό της φαρμακευτικής δαπάνης και προσφέροντας κίνητρα οικονομικής ανάπτυξης.

Σύμφωνα με τη σχετική συγκριτική μελέτη της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας για την αυτοθεραπεία στην Ελλάδα και την Ευρώπη, η ενδεχόμενη επέκταση του καταλόγου ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ. με φάρμακα που περιλαμβάνονται στους αντίστοιχους καταλόγους 7 τουλάχιστον κρατών μελών της ΕΕ δύναται να εξοικονομήσει περισσότερα από €150 εκατ. από την κοινωνική ασφάλιση. Παράλληλα, εκτιμάται ότι θα επιφέρει κέρδος παραγωγικότητας περίπου €80 εκατ., καθώς πολλές από τις επισκέψεις σε ιατρούς γίνονται στο ωράριο εργασίας των εργαζόμενων, οι οποίοι λαμβάνουν άδεια για αυτό το λόγο.

Το διεθνές ινστιτούτο IMS Health εκτιμά, επίσης, ότι αν μεταβληθεί το υπάρχον αναχρονιστικό ρυθμιστικό πλαίσιο που διέπει τα ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ. και ξεκινήσει άμεσα η διαδικασία πλήρους απελευθέρωσης της διατίμησής τους, θα διπλασιαστεί το μέγεθος της αγοράς από €260 εκατ. το 2012 σε περισσότερα από €470 εκατ. το 2017 (τιμές χονδρικής). Σε τιμές λιανικής το όφελος θα αγγίξει τα €650 εκατ. Παράγοντες της αγοράς επισημαίνουν ότι, κατ’ αυτόν τον τρόπο, αίρονται τα υφιστάμενα αντικίνητρα με άμεσο αποτέλεσμα την αναθέρμανση του ανταγωνισμού στην αγορά, ο οποίος θα δημιουργήσει ευνοϊκό επιχειρηματικό κλίμα, ενισχύοντας το ενδιαφέρον των φαρμακευτικών εταιριών για εισαγωγή νέων σκευασμάτων στην ελληνική αγορά και παραγωγικές επενδύσεις στον κλάδο των ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ.

Η διεύρυνση της αγοράς ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ. και η ανάπτυξη της φαρμακευτικής επιχειρηματικότητας που θα επιφέρει η πλήρης απελευθέρωση της διατίμησής τους, όπως υποστηρίζουν οι οικονομολόγοι της υγείας, θα ενδυναμώσουν ποικιλοτρόπως την υφιστάμενη αλυσίδα αξίας του φαρμακευτικού κλάδου, δημιουργώντας, μεταξύ άλλων, έως και 1500 νέες θέσεις εργασίας.

Με την ελληνική οικονομία να διανύει τον έκτο συνεχόμενο χρόνο ύφεσης, ο κοινωνικός ιστός έχει οδηγηθεί στα όρια της αντοχής του. Η προώθηση της αυτοθεραπείας μέσω της διεύρυνσης της χρήσης των ΜΗ.ΣΥ.ΦΑ. δεν αποτελεί μονάχα μέσο για τον εκσυγχρονισμό και τη στήριξη του συστήματος υγείας. Προσφέρει, επιπρόσθετα, σημαντική ανακούφιση από τις περιττές ιατρικές δαπάνες που βαρύνουν τους πολίτες, συμβάλλοντας παράλληλα ουσιαστικά στην επιδίωξη του ευ ζην.