Guardian: Η επόμενη, αβέβαιη μέρα για το Ιράν μετά τον θάνατο του Ραϊσί

10:10 20/5/2024 - Πηγή: KoutiPandoras

“Ο θάνατος του Ιρανού προέδρου Εμπραχίμ Ραϊσί σε συντριβή ελικοπτέρου έρχεται σε μια στιγμή που η χώρα, αντιμέτωπη με άνευ προηγουμένου εξωτερικές προκλήσεις, προετοιμαζόταν ήδη για αλλαγή καθεστώτος με τον αναμενόμενο μέσα στα επόμενα χρόνια θάνατο του 85χρονου Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ”, αναφέρει σε ανάλυσή του ο Guardian, επιχειρώντας να σκιαγραφήσει την επόμενη μέρα για το Ιράν.

Όπως επισημαίνεται, ο θεσμός της προεδρίας στο Ιράν, όσο πιστή κι αν είναι αυτή στον ανώτατο ηγέτη

Χαμενεΐ (και ο Ραϊσί θεωρείτο πολύ πιστός στον Χαμενεΐ) συχνά παίζει τον ρόλο του πρόθυμου αποδιοπομπαίου τράγου που βοηθά τον ανώτατο ηγέτη να αποφύγει την κριτική. Τους τελευταίους μήνες ο Ραϊσί, που εξελέγη το 2021, αλλά στην πράξη επελέγη από τον ανώτατο ηγέτη, παρουσιαζόταν ως πιθανός διάδοχος του Χαμενεΐ, όμως ο θάνατός του ανοίγει το δρόμο για τον γιο του Χαμενεΐ, Μοτζτάμπα Χαμενεΐ. Η επιλογή θα γίνει από μια “συνέλευση εμπειρογνωμόνων” αποτελούμενη από 88 πρόσωπα και ο θάνατος του Ραϊσί σίγουρα αυξάνει τις πιθανότητες μιας κληρονομικής διαδοχής στο Ιράν, παρότι πολλοί κληρικοί αντιτίθενται σε αυτό το ενδεχόμενο ως ξένο προς τις αρχές του Ιράν.

Κατά την ανάλυση του Guardian, ο θάνατος του Ραϊσί ενισχύει την αίσθηση μιας χώρας που βρίσκεται ήδη σε πολιτική μετάβαση. “Ένα νέο σκληροπυρηνικό κοινοβούλιο εξελέγη μόλις την 1η Μαρτίου, στο οποίο η προσέλευση σε ορισμένες από τις εκλογές έπεσε κάτω από το 10%, και συνολικά παρουσιάστηκε ότι έφτασε σε εθνικό ποσοστό συμμετοχής μόλις 41% – ένα ιστορικό χαμηλό. Μεταρρυθμιστές ή μετριοπαθείς πολιτικοί είτε αποκλείστηκαν είτε καταποντίστηκαν, αφήνοντας μια νέα και, μέχρι στιγμής, αδοκίμαστη διαίρεση στο κοινοβούλιο μεταξύ των παραδοσιακών σκληροπυρηνικών και μιας υπερσυντηρητικής ομάδας γνωστής ως Paydari. Ο ουσιαστικός αποκλεισμός των μεταρρυθμιστών από τη συμμετοχή στο κοινοβούλιο για πρώτη φορά από το 1979 προσθέτει στην αίσθηση μιας χώρας σε αχαρτογράφητα νερά“, τονίζεται.

Η αναταραχή αυτή, μάλιστα, έρχεται σε μια στιγμή που το Ιράν δεν μπορεί να αντέξει τέτοια αβεβαιότητα, καθώς αντιμετωπίζει προκλήσεις από τη Δύση σχετικά με το πυρηνικό του πρόγραμμα, μια προβληματική οικονομία και τεταμένες σχέσεις με άλλα κράτη της Μέσης Ανατολής, ειδικά όσον αφορά τις σχέσεις με το Ισραήλ και τις ΗΠΑ. Και η ταυτόχρονη απώλεια του υπουργού Εξωτερικών Χοσεΐν Αμίρ-Αμπντολαχιάν κάνει ακόμα χειρότερα τα πράγματα, καθώς ο αναπληρωτής του, Αλί Μπαγκερί, που είναι και ο επικρατέστερος διάδοχός του, θεωρείται από τους σκληροπυρηνικούς υπερβολικά πρόθυμος να διαπραγματευτεί με τη Δύση για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.

Όσο για τον αντικαταστάτη του Ραϊσί μέχρι τις εκλογές (που θα πρέπει να διεξαχθούν εντός 50 ημερών), τον πρώτο αντιπρόεδρο Μοχάμαντ Μοχμπέρ, εκείνος δεν θεωρείται ως ιδιαίτερα ικανός να αναλάβει μόνιμα την προεδρία της χώρας, αντιμετωπίζοντας αποτελεσματικά όχι μόνο τις εσωτερικές έριδες, αλλά και τις φωνές εντός της χώρας για πιο σκληρή γραμμή απέναντι στη Δύση και προσέγγιση με τη Ρωσία και την Κίνα. Επιπλέον, ο νέος πρόεδρος θα χρειαστεί να πάρει μεγάλες αποφάσεις για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, αλλά και να διαχειριστεί τις τεταμένες σχέσεις με το Ισραήλ.