The Jetsons : Η οικογένεια από το ρετροφουτουριστικό μας μέλλον

09:28 7/8/2022 - Πηγή: KoutiPandoras

Στις 31 Ιουλίου του 2022 εικάζεται πως είναι η ημερομηνία γέννησης του George Jetson του πατέρα της οικογένειας της σειράς κινουμένων σχεδίων ‘’ The Jetsons’’ και φυσικά το αστείο ‘’΄΄Αραγε ποια θα γεννήσει σήμερα τον Τζορτζ ; ‘’ έδωσε και πήρε στα αγγλόφωνα και όχι μονο ΜΜΕ.
Δεν μπορούμε να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα αλλά θα επιχειρήσουμε ένα μικρό αφιέρωμα στην οικογένεια από το μέλλον και το γιατί ο μέσος Αμερικάνος στηνόταν στην οθόνη για να δει τις περιπέτειες της;
Βγαλμένη από την φαντασία του γνωστού διδύμου Χάννα -Μπαρμπέρα

αποτελούσε το αντίβαρο για τους Φλιντστόυνς εξίσου δική τους δημιουργία. Σε αντίθεση με την οικογένεια του Φρεντ η οποία ζούσε στην Λίθινη Εποχή, η οικογένεια του Τζόρτζ ζει στο μέλλον..Στο πιο μέλλον και από αυτό που ζούμε εμείς αυτή την στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές… συγκεκριμένα ζει το 2062. Εκατό χρόνια από την εποχή που προβλήθηκε για πρώτη φορά στην τηλεόραση.
Η οικογένεια Τζέτσονς…πρωτο- προσγειώθηκε στις αμερικανικές οθόνες την σεζόν 1962-1963 και προβαλλόταν μετά το βραδινό δελτίο ειδήσεων. Προοριζόταν για ενήλικο κοινό και προβαλλόταν έγχρωμη. Ένα σπάνιο φαινόμενο για την εποχή αφού λίγες ήταν εκείνες οι σειρές που γυρίζονταν σε έγχρωμο φιλμ πολλώ μάλλον κινούμενα σχέδια.
Είμαστε στην πόλη Όρμπιτ το 2062 και βλέπουμε την καθημερινότητα της οικογένειας Τζέτσονς οι οποία αποτελείται από τον πατέρα Τζορτζ Τζέτσον, την μητέρα Τζέιν, την έφηβη κόρη Τζούντι και τον μικρό γιό Ελρόι. Τα μέλη αυτής της πυρηνικής οικογένειας πλαισιώνονται από ένα σκύλο ονόματι Άστρο και ένα ρομποτ- οικιακή βοηθό την Ρόζι.
Ο Τζορτζ εργάζεται σε μια εταιρία η οποία παράγει προηγμένης τεχνολογίας γρανάζια και άλλα υψηλής τεχνολογίας προϊόντα ( αδιευκρίνιστα τι ).Αν και δουλεύει μόλις τρεις μέρες την βδομάδα, για τρεις ώρες την ημέρα, πατώντας απλά ένα κουμπί, γύρω στις πέντε φορές, γκρινιάζει για την εργασία του, τον μισθό του και το αφεντικό του. Σαν πατέρας είναι αγαπητός στα παιδιά του και προστατευτικός αλλά ώρες -ώρες νιώθει πως δεν τα καταλαβαίνει ή πως δεν το καταλαβαίνουν. Οι δημιουργοί του ήθελαν να μοιάζει με τον τυπικό μέσο Αμερικάνο πολίτη, ο λεγόμενος ‘’everyman´´ αγγλιστί.
Οι πρωταγωνιστές άνδρες των δυο σειρών ο Τζορτζ και ο Φρεντ μοιράζονται αρκετά κοινά σαν χαρακτήρες παρά τα χιλιάδες χρόνια που τους χωρίζουν. Σε ένα crossover επεισόδιο στο οποίο οι δυο οικογένειες συναντιούνται αντιλαμβανόμαστε πως όσο και αν αλλάζουν οι εποχές και οι συνθήκες ο άνθρωπος παραμένει ίδια πρωτόγονος αλλά ταυτόχρονα με την ίδια δίψα να προχωρήσει, να ανακαλύψει και να κατακτήσει το μέλλον του.
Η σύζυγος του Τζέιν μένει στο σπίτι και ασχολείται μόνο με την διατήρηση της ομορφιάς και της ευεξίας της αφού το ακούραστο ρομπότ Ρόζι κάνει όλες τις οικιακές δουλειές του σπιτιού. Η έφηβη Τζούντι ασχολείται αποκλειστικα με την μόδα, τα περιοδικά, τα αγόρια και τις φίλες της ενώ ο Ελρόι είναι ο έξυπνος της οικογένειας, εκείνος που το δίχως άλλο θα γίνει μεγάλος επιστήμονας και η περηφάνια της.
Ξέρω πολύ καλά ποια λέξη αναβοσβήνει στο μυαλό σας με τεράστια νέον γράμματα :
ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΑ.

Εντάξει όσο και αν έδειχνε το μέλλον μην ξεχνάτε πως απευθυνόταν σε κοινό της δεκαετίας του ‘60 και δη αμερικάνικο κοινό.
Με τα μάτια του σήμερα τους βλέπουμε εντελώς παρωχημένους αλλά καλό είναι τέτοια προγράμματα να κατανοούμε πως καθρέφτιζαν τις κοινωνικές νόρμες της εποχής και δεν γίνεται να αποσυνδεθούν από αυτές. Είναι άδικη η οποία σύγχρονη κριτική.
Φυσικά θα μου πείτε πως η αναβίωση της σειράς έγινε την δεκαετία του ‘80 ( 1985-1987) για δυο σεζόν και πάλι οι χαρακτήρες εκσυγχρονίστηκαν ελάχιστα, παρά τα είκοσι χρόνια αλλαγών στην κοινωνία που είχαν συμβεί.
Ναι, μόνο που η δεύτερη αναβίωση της οικογένειας έγινε την δεκαετία του ‘80 με ένα Ρήγκαν για Πρόεδρο της Αμερικής, ένα νεοσυντηρητισμό να καλπάζει και ένα νεοφιλελευθερισμό να γεννιέται..Λογικό ακούγεται να μην πάνε καλά τα πράγματα.
Οι δυο σεζόν της δεκαετίας του ‘80 είναι και εκείνες που προβλήθηκαν από την ελληνική τηλεόραση κατά την δεκαετία του ‘90. Είναι πιο μοντέρνες τεχνολογικά από την πρώτη σεζόν της σειρά αφού ήδη κάποια πράγματα ήταν γνωστά στον μέσο τηλεθεατή και έπρεπε να δημιουργήσουν άλλες ‘’προηγμένες συσκευές’’ για να τον πείσουν πως βλέπει μια οικογένεια στο μέλλον.
Σήμερα ακόμα και εκείνες οι συσκευές μας φαινόταν υπερβολικά οικείες. Οι βιντεοκλήσεις, τα έξυπνα ρολόγια, οι λεπτές οθόνες τηλεοράσεων, οι αυτόματες ηλεκτρικές σκούπες, τα ρομποτ, τα ολογράμματα είναι μέσα στην καθημερινότητα μας..σχεδόν..
Άλλα πάλι δεν είναι…
Βρισκόμαστε στο 2022 άρα μας χωρίζουν μόλις 40 χρόνια, κάτι λιγότερα από τα μισά και όμως ακόμα οι άνθρωποι δεν προβλέπεται να έχουν καταφέρει να αποικήσουν άλλους πλανήτες σύντομα και τα γρήγορα δια γαλαξιακά ταξίδια φαίνονται μάλλον ακατόρθωτα.
Εκτός αν βρούμε τον πλανήτη Αρράκις και το μαγικό μπαχαρικό του τα επόμενα 10 χρόνια…Και άλλα δέκα για να φτιάξουμε τα κατάλληλα διαστημόπλοια και κάπου δέκα ακόμα για να στείλουμε ανθρώπους και άλλα 10 για να γίνουν μαζικά. Ταξίδια…
Ξεχάστε το είμαστε εκτός χρόνου, όπως το Μετρό της Θεσσαλονίκης που έπρεπε να είχε παραδοθεί 20 χρόνια πριν.
Ένα άλλο μεγάλο πλήγμα που πρέπει να ξεπεράσουμε και μας πληγώνει και από την ταινία ‘’Επιστροφή στο μέλλον ‘’ είναι πως ούτε ιπτάμενα αυτοκίνητα προβλέπονται να έχουμε στα κοντά..Εδώ καλά- καλά δεν προβλέπεται να ΄χουμε λεφτά για βενζίνη.
Μεταξύ μας καλύτερα που δεν έχουμε ιπτάμενα αυτοκίνητα, φανταστείτε τι τρακαρίσματα θα ΄χαμε και τι θα μας έπεφτε στο κεφάλι εμάς των πεζών..
Όπως έλεγε και ο Θανάσης Βέγγος σε μια ταινία του ‘’Ε, εσείς οι απάνω, προσέχετε τους από κάτω’’.
Γυρίζουμε στα όσα ακόμα ΔΕΝ προβλέπεται να ‘χουμε.. Μεγάλα άνετα φουτουριστικά σπίτια. Πραγματικά για μεσοαστό που πατά κουμπιά 5 φορές, για τρεις ώρες και για τρεις μέρες από ότι φαίνεται καταφέρνει να ζει μια άνετη ζωή. Μια ζωή που με βάση τα σημερινά δεδομένα δεν προβλέπεται να ζήσει η πραγματική μεσήλικη γενιά του 2062… Καημένε Τζορτζι..
Αντίθετα παρατηρείτε να προσπαθούν να πείσουν τους ανθρώπους να ζήσουν σε σπίτια-κλουβιά τα λεγόμενα tiny houses τα οποία φαίνονται χαριτωμένα, είναι χαριτωμένα αλλά σκεφτείτε να ζείτε σε 35-40 τ.μ με τέσσερα μέλη, ένα σκύλο και ένα ρομπότ. Από μένα είναι όχι αλλά λογικά θα ΄χω πεθάνει μέχρι το 2062 όποτε συνεχίστε να μην κάνετε επανάσταση και να ζείτε σε συνθήκες που θα σας οδηγήσουν εκεί.
Οι συνθήκες εργασίας του Τζορτζ μας ακούγονται ιδανικές στα αυτιά μας : Τριήμερο, τριώρο και απλά ένα κουμπί… γι αυτό γελάμε και εμείς όπως ο τότε μέσος Αμερικάνος του ‘60 και του ‘80. .. Γενικά έχει αποδειχθεί πως όταν γελάς η σημερινή εργασιακή γαλέρα γίνεται υποφερτή.
Στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, οι άνθρωποι πίστευαν πραγματικά πως η Τεχνολογία θα τους ελευθερώσει από την πολύωρη εργασία και τελικά δουλεύουμε περισσότερο από τον Μεσαίωνα.
Πήγε πιο γρήγορα κουβά αυτό το όραμα και από τηλεμεταφορά.
Να μιλήσουμε και λίγο για τους αφανείς ήρωες πίσω από τους ήρωες των κινουμένων σχεδίων;
Την φωνή του Τζορτζ Τζετσον δάνεισε ο Τζορτζ Ο’ Χάλον. Ο Ο’ Χάλον ήταν από την αρχή η επιλογή των δημιουργών αφού πάνω στην εξωτερική εμφάνιση στηρίχτηκαν για να σχεδιάσουν τον Τζόρτζ.
Όλοι οι ηθοποιοί του ‘60 έδωσαν τις φωνές τους πάλι στους καρτουνίστικους ήρωες τους, είκοσι χρόνια αργότερα το ‘80 με τον Ο’ Χάλον να ΄χει την πιο τραγική ιστορία από όλους.
Ενώ ηχογραφούσε την φωνή του Τζορτζ για την σειρά παθαίνει εγκεφαλικό. Τυφλώνεται και χάνει μέρος της κινητικότητας του. Οι παραγωγοί δεν θέλουν να του στερήσουν την εργασία που τόσο αγαπούσε και τον αφήνουν να ηχογραφεί την φωνή με την ησυχία του, μόνος στο στούντιο με την βοήθεια ενός ανθρώπου που διάβαζε σιγανά τις προτάσεις του πριν τις πει ο ίδιος στο μικρόφωνο.
Το 1989 κατά την διάρκεια της ηχογράφησης για την μεγάλη μήκους ταινία των κινούμενων ηρώων, παθαίνει μέσα στο στούντιο της ηχογράφησης το δεύτερο εγκεφαλικό και πεθαίνει. Η ταινία αφιερώνεται στην μνήμη του και στην μνήμη του συναδέλφου του Μελ Μπλανκ ο οποίος είχε φύγει από την ζωή ακριβώς πέντε μήνες πριν Δάνειζε την φωνή του στο αφεντικό του Τζορτζ, το Κόσμο Σπέϊσιλ.
Η φωνή της Τζέιν ήταν η Πένι Σίγκλετον. Η Σίγκλετον δεν ήταν απλά μια ακόμη ξανθιά που κυκλοφορούσε στο Χόλιγουντ τότε αλλα ήταν Η ξανθιά!
Ο καρτουνίστας Τσιν Γιουνγκ δημιουργεί τον Σεπτέμβριο του 1930 το κομικ στριπ ‘’Η ξανθιά’’ στις εφημερίδες και σύντομα γίνεται αρκετά δημοφιλές. Τόσο που γυρίζονται όχι μια, όχι δυο αλλά 28 ταινίες με πρωταγωνίστρια την ‘’Ξανθιά’’ την οποία ενσάρκωσε η Σίγκλετον όχι μόνο στο μεγάλο πανί αλλά και στο ραδιόφωνο.
Σε αντίθεση με την Τζέιν και την ‘’Ξανθιά’’ η Σίγκλετον ήταν συνδικαλίστρια και φεμινίστρια. Δεν κάθισε πότε στα αβγά της. Αυτό πάει να πει ‘’κόντρα- ρόλοι’’.
Ο Ελρόι, η ευφυΐα της οικογένειας έχει την φωνή ενός εξαιρετικού ταλέντου του Ντος Μπάτλερ ο οποίος είναι γνωστός ως η φωνή του Γιόγκι του Αρκούδου αλλά και σαν τον Μπάρνεϊ στους Φλιντστοούνς.
Η Τζούντι πήρε την φωνή της Τζάνετ Γουάλτο γνωστή και ως φωνή της Μορτίσια Άνταμς στην σειρά κινουμένων σχεδίων της ‘’Οικογένεια Άνταμς’’. Ενώ η φωνή της Ρόζι ανήκει Ζαν Βάντερ Πάιλ γνωστή ως φωνή της Βίλμα στους Φλινστοούνς.
Η αμερικανική τηλεόραση θα γεμίσει την δεκαετία του ‘60 από προγράμματα που ασχολούνται με οποιοδήποτε τρόπο με το διάστημα, το μέλλον της ανθρωπότητας και φυσικά την επαφή μας με τους εξωγήινους. Από την ‘’Η Τζινι και το Τζινι’’ όπου ένα τζίνι ερωτεύεται έναν αστροναύτη ως φυσικά την εμφάνιση του πιο ακριβού τηλεοπτικού προγράμματος με θέμα το διάστημα, το Σταρ Τρεκ το 1966

Το ερώτημα όμως παραμένει :
Γιατί ο μέσος Αμερικάνος του ‘60 καθόταν τα βράδια να παρακολουθήσει την οικογένεια Τζετσονς των 100 ετών μπροστά μιας οικογένειας που μένει σε σπίτια με φουτουριστική αρχιτεκτονική, έχει αντικείμενα προηγμένης τεχνολογίας και θεωρεί απόλυτα φυσικά τα γρήγορα διαστημικά ταξίδι;
Επειδή όχι απλά ήταν εξοικειωμένοι αλλά σχεδόν εθισμένοι στην ιδέα του διαστήματος και του μέλλοντος της ανθρωπότητας μέσα σε αυτό. Οι άνθρωποι πάντα μαγευόταν από τον ουρανό. Από την αρχαιότητα παρατηρούσαν τα άστρα και τους πλανήτες. Ο Λουκιανός τον 2ο αιώνα μ.Χ γράφει για ένα φανταστικό ταξίδι στην Σελήνη. Την δεκαετία του ‘60 ο άνθρωπος ήταν πιο κοντά από ποτέ στην υλοποίηση αυτού του ταξιδιού και το καταφέρνει το 1969. Φανταστείτε λοιπόν πόσο αδημονούν τότε στις αρχές της δεκαετίας.
Η δεκαετία του ‘60 ονομάστηκε και Διαστημική Εποχή. Ξεκίνησε περίπου στα τέλη της δεκαετίας του ‘50, συγκεκριμένα στις 4 Οκτωβρίου του 1957, όταν η Σοβιετική Ένωση στέλνει σε τροχιά γύρω από την γη το πρώτο δορυφόρο, τον Σπούτνικ Ι.
Από εκείνη την στιγμή οι δυο τότε Υπερδυνάμεις, ΗΠΑ και Σοβιετική Ένωση, ξεκίνησαν έναν αγώνα δρόμου για το ποια θα καταφέρει να πρώτη να εξερευνήσει το διάστημα, ποια θα στείλει το πρώτο ζωντανό οργανισμό, ποια τον πρώτο άνθρωπο και ποια θα πατήσει πρώτη στην Σελήνη και σε άλλους πλανήτες.
Ο ανταγωνισμός των διαστημικών προγραμμάτων ανήκει σε άλλο άρθρο, πρέπει να γυρίσουμε στην γη και να μιλήσουμε για Τέχνη.
Πείτε πως βρισκόμαστε, τώρα στην Ιταλία, στο Μιλάνο του 1909 δίπλα στον ποιητή Φίλιππο- Τομάζο Μαρινέττι ο οποίος εκδίδει το Μανιφέστο του Φουτουρισμού.
Τι είναι ο φουτουρισμός ;
Ένα καλλιτεχνικό ρεύμα και κοινωνικό κίνημα το οποίο αγκάλιαζε την Τεχνολογία και τα προϊόντα που κάνουν, τότε δειλά -δειλά, την πρώτη τους εμφάνιση : αυτοκίνητα, αεροπλάνα, ηλεκτρισμός, οικιακές συσκευές, οι πολύβουες πόλεις , τα βιομηχανικά τοπία, οτιδήποτε προσφέρει ταχύτητα και ζωντάνια.
Ο φουτουρισμός επηρεάζει έντονα όλες τις μορφές Τέχνης και από την Ιταλιά κατακτά όλες τις μοτέρνες χώρες της εποχής ή όσες ήθελαν να γίνουν μοντέρνες, όπως η Τσαρική Ρωσία.
Όλοι ονειρεύονταν ένα μέλλον όπου ο άνθρωπος θα έχει καταφέρει μέσω της Τεχνολογίας να νικήσει όλους τους φυσικούς νόμους της φύσης, να την δαμάσει και να την ελέγχει κατά το δοκούν. Να γίνει ο ίδιος δημιουργός και γιατί όχι; αθάνατος μέσω της Τεχνολογίας.
Πολλά από αυτά που σκεφτόντουσαν υλοποιήθηκαν όπως είδαμε. Πράγματι μέσα στον προηγούμενο αιώνα η Τεχνολογία και η Επιστήμη έκαναν άλματα.
Το ρεύμα αυτό επηρέασε βαθιά την Τέχνη του θεάματος και από πολύ νωρίς οι άνθρωποι που ασχολήθηκαν με τον κινηματογράφο δημιούργησαν ταινίες επιστημονικής φαντασίας αλλά και απεικονίσεις του μέλλοντος της ανθρωπότητας.
Ο Ζώρζ Μελιές Γάλλος κινηματογραφιστής και πιονέρος του είδους δεν είναι τυχαίο που γυρίζει τις πρώτες ταινίες επιστημονικής φαντασίας το 1902 ‘’Ενα ταξίδι στην Σελήνη’’ και το 1904 ‘’Ένα αδύνατο ταξίδι’’ ακριβώς στην χαραυγή του περασμένου αιώνα και σχεδόν ταυτόχρονα με το κίνημα του Φουτουρισμού.
Όλοι γνωρίζουμε πως η μόδα επιστρέφει. Την δεκαετία του ‘60 έγινε μια αναβίωση αυτής της λαχτάρας να προβλέψουν το μέλλον των ανθρώπων και να σκεφτούν πως αν στο τώρα τους, πάνε στην Σελήνη λογικά σε 100 χρόνια θα έχουμε αποικίες στον Άρη, όπως οι καλλιτέχνες της δεκαετίας του 1900 είχαν οραματιστεί το ταξίδι του στην Σελήνη ή στα βάθη των ωκεανών.
Τι είναι τώρα ο ρετρο-φουτουρισμός ;
Πως πίστευαν οι παλιότερες γενιές από μας πως θα ήταν το μέλλον μας. Μέσα στην φαντασία τους πάντρευαν δικά τους οικεία και σύγχρονα αντικείμενα με το πως πιθανόν θα ΄χουν βελτιωθεί στο μέλλον ή πως θα έχουν αλλάξει εντελώς. Στις αρχές του αιώνα βλέπουμε ταχυδρόμους να φορούν φτερά και έλικες στις καρτ -ποσταλ επειδή οι άνθρωποι πίστευαν πως κάπως έτσι θα μεταφερόμασταν στο μέλλον ή την δεκαετία του ‘60 βλέπουμε εικόνες ανθρώπων σε διαφημιστικές ρεκλάμες διακοπών να κάθονται με μπικίνι στην Σελήνη.
Όλα αυτά μας φαίνονται αστεία αλλά και εμείς θα φαινόμαστε μάλλον αστείοι στα μάτια των επόμενων γενεών. Φανταστείτε το 2122 κάποιος να διαβάζει το άρθρο αυτό στην βεράντα του στον Άρη ενώ από πάνω του μαρσάρει 20χρονος με διαστημικό παπί και να ακολουθεί διάλογος με τον/την σύντροφό του:
– Ακούς τι αρλούμπες έγραφαν πριν εκατό χρόνια; Δεν θα αποικήσουμε γρήγορα άλλους πλανήτες! Παγκράτι έχουμε καταντήσει
– Ευτυχώς δεν μένουμε Σελήνη..
– Α, πα πα ποιος μένεις κέντρο με τόση εγκληματικότητα ; Απορώ..