Νίκος Καρούζος: Στρατευμένος στην ποίηση

14:10 17/7/2023 - Πηγή: KoutiPandoras

Γεννήθηκε στο Ναύπλιο το 1926. Ξεκίνησε σπουδές στη Νομική Σχολή Αθηνών το 1945. Γράφτηκε στην ΕΠΟΝ, εξορίστηκε στην Ικαρία και τη Μακρόνησο. Τον Ιούνιο του 1946 γλύτωσε την σύλληψη και την εκτέλεση από την Οργάνωση Χ.

Το 1953 κυκλοφόρησε η πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο η Επιστροφή του Χριστού. Ποιητής που εμβαθύνει στο παράλογο και το μάταιο της ύπαρξης, στίχοι με πένθιμο

τόνο και ειρωνία, αλλά και τόσο έντονο παλμό και ζωή.

«Ο βαθύτερος άνθρωπος αποστρέφεται τον ήλιο

– το θλιβερό αεροπλάνο του φωτός – και εισέρχεται

στην κοίμηση του κατασκότεινου ουρανού

μ’ ένα βουνό λουλούδια στο στήθος του:

τις ένδον εξελίξεις».

Βραβεύτηκε το 1961 με το Β’ κρατικό βραβείο ποίησης και το 1988 με το Α’ κρατικό βραβείο ποίησης. Έφυγε από τη ζωή στα 65 του χρόνια.

“Α η χαρά μας είναι τρομερή με τ’ αστέρια

κομματιασμένα σε δροσερό θάνατο.

Κι ο ήλιος κάθε μέρα έρχεται

με ένα παλιό όπλο και πολλές σφαίρες”.

Συνεργάστηκε με πολλά λογοτεχνικά περιοδικά δημοσιεύοντας ποιήματά του, όπως τα «Αθηναϊκά Γράμματα», η «Επιθεώρηση Τέχνης», η «Νέα Εστία», η «Ευθύνη», το «Σύνορο» και η «Διαγώνιος». Το διάστημα 1983-1984 εργάστηκε στο Γ’ Πρόγραμμα της Ε.Ρ.Α κάνοντας εκπομπές για τη λογοτεχνία.

Στους λογοτεχνικούς κύκλους έγινε πιο γνωστός στη δεκαετία του 60’ με τις συλλογές «Η έλαφος των άστρων» , «Ο υπνόσακκος» και «Πενθήματα». Ακολούθησαν πολλές ακόμη συλλογές και συγκεντρωτικές εκδόσεις των ποιημάτων του, ως τη συγγραφή του τελευταίου του ποιητικού έργου «Αιώρηση», γραμμένου στις 29 Αυγούστου 1990 στο νοσοκομείο.

Ο Νίκος Καρούζος ήταν ο πιο μοναχικός ποιητής της Αθήνας. Τον εμπνέουν τα ξημερώματα και οι νύχτες. Η μοναξιά και η εγκατάλειψη. Τα χλωμά φώτα, οι συναντήσεις στο περιθώριο της πόλης, η μοναχικότητα στις μητροπόλεις.

“Είν `αλήθεια πως το σύμπαν είναι τρέξιμο

Είν` αλήθεια πως το φως ακόμη τρέχει

Και θα τρέχει πάντα με φρενίτιδα.

Είν` αλήθεια πως απλώνει το μυαλό μας

Είν` αλήθεια πως χαϊδεύουμε τ `αστέρια”.

Ηταν ποιητής στρατευμένος όχι σε κάποια ιδέα, όπως άλλοι μεγάλοι ποιητές της γενιάς του, αλλά στην ίδια τη δημιουργία και την ποίηση. Τον απασχόλησε το παράλογο της ανθρώπινης ύπαρξης, του πεπερασμένου και της τυχαιότητας, με τους σκοτεινούς του στίχους να φωτίζουν τελικά στην πραγματικότητα το βάθος της ψύχης. Λίγοι ποιητές αποτόλμησαν και κατάφεραν να φτάσουν σε τέτοιο βάθος.

«Πράγματι ἡ νύχτα με συμφέρει.

Πρῶτα-πρῶτα ἐλαττώνει τις φιλοδοξίες· ὕστερα

διορθώνει τις σκέψεις· ἔπειτα

συμμαζώνει τη θλίψη και την κάνει ὑποφερτότερη

τη σιωπή με σέβας ἀνατέμνει·

ἐξαίρει τήν ὄσφρηση μά προπάντων ἡ νύχτα περιζώνει»

Μέσα από το μικρό υπόγειο που ζούσε, στην πλατεία Μαβίλη, έβλεπε τον κόσμο και τον παρατηρούσε μέσα από τα μάτια του ποιητή. Εγραφε στίχους σε χαρτοπετσέτες και χάριζε ποιήματα στους φίλους του. Ηταν ρομαντικός και ονειροπόλος. Με τον δικό του τρόπο. Για αυτό και τόσο ξεχωριστός.