Σαν σήμερα – Στέλιος Καζαντζίδης

11:15 14/9/2013 - Πηγή: KoutiPandoras

Σαν σήμερα, στις 14 Σεπτεμβρίου 2001, ο Στέλιος Καζαντζίδης έφυγε από τη ζωή, στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών. Ένας από τους λίγους ανθρώπους που τους άξιζε ο τίτλος του λαϊκού ερμηνευτή, έχασε τη μάχη με το θάνατο έπειτα από 161 σκληρές και οδυνηρές μέρες.

Γεννήθηκε τον Αύγουστο του 1931 στη Νέα Ιωνία, ενώ μόλις στα 13 του έχασε τον πατέρα του. Η παρουσία του Στέλιου Καζαντζίδη, από τα 18 του χρόνια, στον χώρο του γνήσιου λαϊκού τραγουδιού, συνδέεται

άμεσα με τα γεγονότα και προβλήματα ενός λαού που αγωνιζόταν να στηριχθεί στα πόδια του ύστερα από τα χρόνια της κατοχής και την μπόρα του εμφυλίου πολέμου. Παιδί που έζησε όλες αυτές τις εμπειρίες ο Στέλιος, ζυμωμένος με το λαϊκό στοιχείο και με όπλο τη φωνή του, βγήκε με την κιθάρα του να τραγουδήσει τα βάσανα και τους καημούς της φτωχογειτονιάς, που ήταν και δικά του βάσανα.

Η πορεία ενός θρύλου

Τα πρώτα επαγγελματικά του βήματα τα κάνει το 1950. Πρωτοτραγούδησε σε ταβέρνες σε Κηφισιά και Καλογρέζα. Σύντομα, ακολούθησε ο πρώτος του δίσκος που φωνογράφησε το 1952, με το τραγούδι «Για μπάνιο πάω κι αν θέλεις έλα» του Καλδάρα. Όμως, η αποδοχή τους δεν ήταν αυτή που προσδοκούσε. Πάντως, ο δεύτερος δίσκος τον «αποζημίωσε». Οι «Βαλίτσες», με τη στήριξη του Γιάννη Παπαϊωάννου τον οδηγούν στον δρόμο της επιτυχίας. Αρχίζει, μάλιστα, να εμφανίζεται σε λαϊκά κέντρα της εποχής με παρτενέρ σπουδαίες γυναικείες φωνές. Σημαδιακή θα είναι η γνωριμία με την Καίτη Γκρέυ, με την οποία το 1956 ερμήνευσαν το «Απόψε φίλα με» του Μανώλη Χιώτη. Στα τέλη του ίδιου χρόνου συνεργάζεται με την Μαρινέλλα, με την οποία «γράφουν» κοινή πορεία σε πάλκο και δισκογραφία.

Διαδέχεται ένα διάστημα έως το 1965 που τον φέρνει στο προσκήνιο του τραγουδιού. Δίσκοι, κέντρα, θέατρα, σε Ελλάδα και εξωτερικό, από τον «Κουλουριώτη» στο «Κάρνεγκι Χολ» της Ν. Υόρκης και την Οπερα της Φραγκφούρτης. Τραγουδά Τσιτσάνη, Παπαϊωάννου, Χιώτη, Μητσάκη, Καλδάρα, Παπαγιαννοπούλου, , Βίρβου, κ.ά.. Ο ίδιος ο Καζαντζίδης γράφει τη μουσική κάποιων τραγουδιών, όπως το εξαιρετικό «Δυο πόρτες έχει η ζωή», σε στίχους της Παπαγιαννοπούλου. Οι επιτυχίες μοιάζουν αμέτρητες: «Η πρώτη αγάπη», «Η κοινωνία με κατακρίνει», «Μαντουμπάλα», «Απόκληρος της κοινωνίας», «Είσαι η ζωή μου», «Φεύγω με πίκρα στα ξένα», «Στις φάμπρικες της Γερμανίας», «Καρδιά πληγωμένη» κ.ά. Εκτός από τα όμορφα λαϊκά τραγούδια ερμήνευσε και πολλά κομμάτια με ανατολίτικο ηχόχρωμα και περιεχόμενο.

1965, η πρώτη αποχώρηση

Τον Οκτώβρη του 1965, Καζαντζίδης, Μαρινέλλα και ο Μανώλης Αγγελόπουλος προετοιμάζουν συναυλίες, που τελικά δε θα πραγματοποιηθούν, αφού λίγους μήνες αργότερα ο Καζαντζίδης πήρε τη μεγάλη απόφαση να σταματήσει τις ζωντανές εμφανίσεις σε κέντρα. Αιτία είναι η αποστροφή του για την κατάσταση που επικρατούσε στα νυχτερινά κέντρα. Χαρακτηριστικά η Μαρινέλλα αναφέρει πως μόνο στο μαγαζί που ο Καζαντζίδης δούλευε απαγορευόταν (από τον ίδιο φυσικά) οι τραγουδίστριες να κάθονται στα τραπέζια των εύρωστων οικονομικά πελατών. Η αποχώρηση του Καζαντζίδη από το πάλκο, «…αποτελεί την πιό δραματική μορφή σιωπηλής διαμαρτυρίας απέναντι σε ένα αμείλικτο σύστημα διαπλοκής από νεόπλουτους θαμώνες, αφεντικά της δισκογραφίας και μπράβους της νύχτας…»

Ο Καζαντζίδης με τη Μαρινέλλα και τον ποδοσφαιριστή Μίμη Παπαϊωάννου φτάνουν στη Γερμανία για συναυλίες. Η υποδοχή που τους επιφυλάσσουν οι ομογενείς είναι συγκινητική. Μαζί τους ο νεαρός -τότε- δεξιοτέχνης του μπουζουκιού Χρήστος Νικολόπουλος. Την ίδια εποχή ο Καζαντζίδης και ο Χρήστος Κολοκοτρώνης (μουσική και στίχους αντίστοιχα) δημιούργησαν τον ύμνο της ΑΕΚ που ερμήνευσε ο Παπαϊωάννου: «Νικήστε, νικήστε».

Είχε προηγηθεί στα 1959 δικαστική διαμάχη του Καζαντζίδη με την δισκογραφική εταιρεία COLUMBIA, με αφορμή τις μεγάλου μεγέθους, πωλήσεις του τραγουδιού «Μαντουμπάλα» πωλήσεις ρεκόρ, που την εποχή εκείνη αγγίξανε τις 100.000. Στην άλλη όψη του ίδιου δίσκου, περιλαμβάνεται το «Δυο πόρτες έχει η ζωή», σε μουσική του ίδιου του Καζαντζίδη. Παρά τις χωρίς προηγούμενο πωλήσεις και τη στιγμή που η εταιρεία έβγαζε εκατομμύρια από το συγκεκριμένο δισκάκι, ο ίδιος ο τραγουδιστής πήρε λιγότερες από 1000 δραχμές. Αυτό συνέβη καθώς οι τραγουδιστές τότε πληρώνονταν ένα εφάπαξ ποσό για τον κάθε δίσκο και δεν λάμβαναν ποσοστά από τις πωλήσεις. Στον Καζαντζίδη χρωστάνε πολλά οι σύγχρονοι τραγουδιστές αφού πρώτος αυτός διεκδίκησε για τον κλάδο του ποσοστά και η προσπάθεια του είχε θετικό αποτέλεσμα.

Η δεύτερη αποχώρηση και η Χούντα

Στα 1969 αποφασίζει να αποσυρθεί για περίπου 2 χρόνια από τη δισκογραφία. Τότε είναι που κάνει και την προσπάθεια να δημιουργήσει τη δική του εταιρεία, την «STANDAR» αλλά τα κατεστημένα συμφέροντα και η λογοκρισία στα χρόνια της Χούντας των Συνταγματαρχών δεν τον αφήνουν. Την ίδια μοίρα είχαν και οι όποιες άλλες επιχειρηματικές κινήσεις, όπως η εκτροφή βατράχων, το ούζο «Υπάρχω» που κυκλοφόρησε αργότερα κτλ.

Το 1974 ηχογράφησε το έργο του Μίκη Θεοδωράκη «Στην Ανατολή», ενώ ξεχωριστό υπήρξε το τραγούδι των Μάνου Λοΐζου – Λευτέρη Παπαδόπουλου, που ερμήνευσε απαράμιλλα: «Σαν θαλασσόδαρτο σκαρί/ σαν βράχος ρημαγμένος/ ήρθα σαν ξένος στη ζωή/ και ξαναφεύγω ξένος/ Θεέ μου τη δεύτερη φορά/ που θα “ρθω για να ζήσω/ όσο η καρδιά κι αν λαχταρά/ δε θα ξαναγαπήσω».

Στα τέλη του 1975 έρχεται ο δίσκος «Υπάρχω». Χρήστος Νικολόπουλος και Πυθαγόρας υπογράφουν την αποχώρηση του Στέλιου από τη δισκογραφία για δώδεκα χρόνια. Επιστρέφει το 1987 με το δίσκο (τον τελευταίο στη MINOS) «Ο δρόμος της επιστροφής». Το 1988 απεβίωσε η μητέρα του, Γεσθημανή. Ακολουθεί ο δίσκος «Ελεύθερος» στην Polygram. Οι δίσκοι του γίνονται χρυσοί και πλατινένιοι κάνοντας ρεκόρ πωλήσεων. Τελευταίο τραγούδι που ερμηνεύει λίγους μήνες πριν εισαχθεί στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών (με καρκινώματα στον εγκέφαλο) είναι το «Έρχονται χρόνια δύσκολα» και το δίσκο αυτό, που ήταν και το κύκνειο άσμα του καλλιτέχνη, τον προλογίζει απευθύνοντας χαιρετισμό στους θαυμαστές του.

Ο Καζαντζίδης ήταν η φωνή της άλλης Ελλάδας. Της πονεμένης. Ήταν η φωνή των πολλών, ήταν η Ελλάδα με τα καλά της και με τα στραβά της, αλλά πάντα η Ελλάδα της ντομπροσύνης. Γι” αυτό και η άλλη Ελλάδα θα θρηνεί γι’ αυτόν. Αυτή που πορεύεται με αξιοπρέπεια και τραγουδά: «Να σου δώσω μια να σπάσεις, αχ βρε κόσμε γυάλινε…».