ΣΕΑ: Ζητάει κατάλογο των μνημείων που καταστράφηκαν στις πυρκαγιές

14:10 6/9/2023 - Πηγή: KoutiPandoras

«Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων παρακολουθεί όσα συμβαίνουν στη χώρα και ειδικά τις περιπτώσεις εκείνες που αφορούν την τύχη μνημείων και αρχαιολογικών χώρων εντός δασικών εκτάσεων που κάηκαν σχεδόν ολοσχερώς. Τα προηγούμενα έτη σε αντίστοιχες φωτιές κάηκαν τμήμα του αρχαιολογικού χώρου των Μυκηνών και μέρος του συγκροτήματος Τατοΐου στην Πάρνηθα. Στις φετινές φωτιές έχουν πληγεί πάρα πολλοί αρχαιολογικοί χώροι, στην Αττική (Φυλή), στην Βοιωτία (Όσιος Λουκάς, ακρόπολη Στείριδας), στον Έβρο (Μεσημβρία-Ζώνη, οχυρά και

ναοί στο νομό Έβρου και αναμένεται ακόμη η πλήρης καταγραφή)», υποστηρίζουν οι αρχαιολόγοι.

Αναλυτικά η ανακοίνωση του ΣΕΑ: 

Η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του Κράτους και δικαίωμα του καθενός.

Άρθρο 24 του Συντάγματος

Οι πυρκαγιές που καταστρέφουν εδώ και καιρό τη χώρα και τον φυσικό της πλούτο είναι ασύλληπτες ως προς την χωρική και χρονική τους έκταση, και τραγικές ως προς τις συνέπειες που θα έχει η βλάβη του φυσικού περιβάλλοντος στη ζωή όλων μας. Η συζήτηση για την καταστροφή της χλωρίδας και της πανίδας -που στην Ελλάδα γίνεται κατά κανόνα αργά, όταν το κακό έχει ήδη συντελεστεί- θα πρέπει να ξεκινήσει σε μία βάση, η οποία θα προϋποθέτει την κατάθεση των απόψεων των ειδικών και την ανάληψη πολιτικών πρωτοβουλιών, που θα αποσκοπούν στην προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, όπως ακριβώς αδιαίρετα αναφέρονται στο άρθρο 24 του Συντάγματος, κυρίως σε επίπεδο πρόληψης κινδύνων και καταστροφών. Σε αυτήν τη συζήτηση το Κράτος με τις υπηρεσίες του οφείλει να ασχοληθεί συστηματικά με την προστασία των μνημείων και των αρχαιολογικών χώρων, τα οποία συνδέονται με το φυσικό περιβάλλον ως μέρη ενός ενιαίου συστήματος.

Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων παρακολουθεί όσα συμβαίνουν στη χώρα και ειδικά τις περιπτώσεις εκείνες που αφορούν την τύχη μνημείων και αρχαιολογικών χώρων εντός δασικών εκτάσεων που κάηκαν σχεδόν ολοσχερώς. Τα προηγούμενα έτη σε αντίστοιχες φωτιές κάηκαν τμήμα του αρχαιολογικού χώρου των Μυκηνών και μέρος του συγκροτήματος Τατοΐου στην Πάρνηθα. Στις φετινές φωτιές έχουν πληγεί πάρα πολλοί αρχαιολογικοί χώροι, στην Αττική (Φυλή), στην Βοιωτία (Όσιος Λουκάς, ακρόπολη Στείριδας), στον Έβρο (Μεσημβρία-Ζώνη, οχυρά και ναοί στο νομό Έβρου και αναμένεται ακόμη η πλήρης καταγραφή).

Ιδιαίτερης σημασίας γεγονός, βέβαια, αποτελεί ο κίνδυνος που αντιμετώπισε το μοναστηριακό συγκρότημα του Οσίου Λουκά στη Βοιωτία. Η Μονή του Οσίου Λουκά, μνημείο εγγεγραμμένο στον κατάλογο της UNESCO από το 1990, είναι ένα σύνολο μοναδικής ιστορικής και καλλιτεχνικής αξίας, το οποίο παραδόθηκε έως τις μέρες μας ακέραιο. Το ότι οι φωτιές κατέστρεψαν ένα κτήριο της Μονής, και απείλησαν το Καθολικό και τον ναό της Παναγίας, θα πρέπει να μας ανησυχεί όλους, πολίτες, επιστήμονες, Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, την Εκκλησία, τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες.

Ως Σύλλογος ζητούμε την αλλαγή της έως τώρα εφαρμοσμένης πολιτικής στο φυσικό και αρχαιολογικό τοπίο, η οποία αποδεικνύεται εκ των αποτελεσμάτων ατελέσφορη. Ειδικότερα, αναδεικνύεται η ανάγκη ανασχεδιασμού της πολιτικής πυροπροστασίας των μνημείων αλλά και του συνολικότερου σχεδιασμού προστασίας των σημαντικών μνημειακών συνόλων που βρίσκονται εντός δασικών εκτάσεων ή εκτάσεων ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, καθώς το περιβάλλον οφείλει να αντιμετωπιστεί ως αναπόσπαστο τμήμα ενός κηρυγμένου και προστατευόμενου συστήματος, πόσο μάλλον όταν σε αυτό περιλαμβάνονται μνημεία του καταλόγου της UNESCO.

Εκτός από την αυτονόητη τοποθέτηση σύγχρονων συστημάτων πυρασφάλειας και πυρόσβεσης στα μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους μετά από κεντρικό σχεδιασμό, εξασφάλιση τεχνογνωσίας και πιστώσεων από τις κεντρικές διευθύνσεις του ΥΠΠΟ, και την έγκαιρη παροχή προσωπικού και πιστώσεων για τους καθαρισμούς, απαιτείται πλέον μια δημόσια διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους φορείς για τη δημιουργία σχεδίου συνολικής αντιμετώπισης με έμφαση στην πρόληψη και όχι μόνο στην αντιμετώπιση των καταστροφικών πυρκαγιών. Αυτό αποτελεί πρωτίστως ευθύνη της ηγεσίας του ΥΠΠΟ και του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και όχι περιφερειακών υπηρεσιών ή επιμέρους ΟΤΑ, οι οποίοι προσπαθούν με πενιχρά μέσα να αντιμετωπίσουν τις νέες κλιματολογικές και περιβαλλοντικές συνθήκες. Το Κράτος, υποχρεωμένο από το άρθρο 24 του Συντάγματος, οφείλει να ενισχύσει, με προσωπικό, μέσα και χρηματοδότηση, τις υπηρεσίες εκείνες που είναι επιφορτισμένες με την προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, όπως η Δασική Υπηρεσία και οι Υπηρεσίες του ΥΠΠΟ.

Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων εκφράζει την αμέριστη στήριξή του στα μέλη του που αγωνιούν και προσπαθούν για την προστασία και αποκατάσταση των μνημείων σε όλες τις πληττόμενες περιοχές και ζητά την άμεση σύγκληση των αρμοδίων οργάνων για την χάραξη μακροπρόθεσμου σχεδιασμού προστασίας πολιτιστικού και φυσικού περιβάλλοντος, όπως επιτάσσει το Σύνταγμα.

Αναμένουμε επίσης από το Υπουργείο Πολιτισμού την δημοσιοποίηση του πλήρους καταλόγου των μνημείων της χώρας που υπέστησαν φθορές ή καταστροφές από τις πυρκαγιές, και την έκτακτη χρηματοδότηση των υπηρεσιών του ΥΠΠΟ για την αποκατάστασή τους.