Στη ζούλα απέσυραν το άρθρο 191 ΠΚ για τα fake news ελπίζοντας να «σώσουν» τη θέση 108

16:12 2/2/2023 - Πηγή: KoutiPandoras

Εν κρυπτώ υπαναχώρησε η κυβέρνηση από τη θέση της για το άρθρο 191 του Ποινικού Κώδικα για τα fake news, που είχε εισαγάγει τον Νοέμβριο του 2021, σε μια απέλπιδα προσπάθεια να «σώσει» την παρτίδα και να προλάβει μια ακόμη κακή θέση στην κατάταξη για την ελευθερία του Τύπου.

Συγκεκριμένα, η κυβέρνηση, λίγες ημέρες πριν τα Χριστούγεννα, και χωρίς να το διατυμπανίσει καθόλου, απέσυρε και αναμόρφωσε

τη διάταξη του περίφημου άρθρο 191 του Ποινικού Κώδικα, περί διασποράς ψευδών ειδήσεων (fake news) που είχε προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων από φορείς αλλά κυρίως από δημοσιογραφικές ενώσεις, κατά τη διάρκεια της ψήφισης του τον Νοέμβριο του 2021.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Άρθρο 191 ΠΚ: Ανησυχεί η Κομισιόν για την ελευθερία των δημοσιογράφων στην ΕλλάδαΤο γεγονός ότι η αλλαγή έγινε λίγο πριν την αλλαγή της χρονιάς, πιθανόν και να σημαίνει ότι η κυβέρνηση ελπίζει η αλλαγή να βοηθήσει ώστε να μην υπάρξει περαιτέρω πτώση στην κατάταξη για την ελευθερία του Τύπου το 2023.

Η διάταξη είχε ξεσηκώσει αντιδράσεις εντός και εκτός Ελλάδας, με διεθνείς δημοσιογραφικές οργανώσεις για την ελευθερία του Τύπου, αλλά και διακεκριμένους να καλούν την κυβέρνηση να πάρει πίσω την αυστηροποίηση του ΠΚ σε ό,τι αφορά τα λεγόμενα fake news.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Δικηγόροι για τις αλλαγές στη νομοθεσία για τα fake news: Σαφής περιστολή της ελευθερίας έκφρασης και πολιτικές σκοπιμότητεςΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Τζέιμι Γουάιζμαν στο Documento: Ανησυχητικό ότι η Ελλάδα ακολουθεί την Ουγγαρία στη νομοθεσία για τα fake newsΠλέον, η διάταξη επιστρέφει εν πολλοίς στη μορφή που είχε πριν τον Νοέμβριο του 2021, όταν και ψηφίστηκε η διαβόητη αλλαγή της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη.Η νέα διατύπωση έχει ως εξής:

«Όποιος δημόσια ή μέσω του διαδικτύου διαδίδει ή διασπείρει με οποιονδήποτε τρόπο ψευδείς ειδήσεις με αποτέλεσμα να προκαλέσει φόβο σε αόριστο αριθμό ανθρώπων ή σε ορισμένο κύκλο ή κατηγορία προσώπων που αναγκάζονται έτσι να προβούν σε μη προγραμματισμένες πράξεις ή σε ματαίωσή τους, με κίνδυνο να προκληθεί ζημία στην οικονομία, στην αμυντική ικανότητα της χώρας ή στη δημόσια υγεία τιμωρείται με φυλάκιση έως τρία (3) έτη ή με χρηματική ποινή. Με την ίδια ποινή τιμωρείται και ο πραγματικός ιδιοκτήτης ή εκδότης του μέσου με το οποίο τελέστηκαν οι πράξεις του παρόντος».

Η διατύπωση αυτή έρχεται να αντικαταστήσει την προηγούμενη, η οποία δεν είχε ως προϋπόθεση να υπάρχει «αποτέλεσμα» στην πράξη πρόκλησης φόβου, αλλά τιμωρούσε ακόμη και το… ενδεχόμενο.

Συγκεκριμένα, η προηγούμενη διατύπωση ανέφερε:«Όποιος δημόσια ή μέσω του διαδικτύου διαδίδει ή διασπείρει με οποιονδήποτε τρόπο ψευδείς ειδήσεις που είναι ικανές να προκαλέσουν ανησυχίες ή φόβο στους πολίτες ή να κλονίσουν την εμπιστοσύνη του κοινού στην εθνική οικονομία, στην αμυντική ικανότητα της χώρας ή στη δημόσια υγεία τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών (3) μηνών και χρηματική ποινή. Εάν η πράξη τελέστηκε επανειλημμένα μέσω του τύπου ή μέσω διαδικτύου, ο υπαίτιος τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον έξι (6) μηνών και χρηματική ποινή. Με την ίδια ποινή τιμωρείται και ο πραγματικός ιδιοκτήτης ή εκδότης του μέσου με το οποίο τελέστηκαν οι πράξεις των προηγούμενων εδαφίων».Στη νέα διατύπωση του άρθρου 191 του ΠΚ πάντως, παραμένει τόσο η ποινική ευθύνη του εκδότη ή του ιδιοκτήτη του Μέσου που δημοσίευσε την είδηση, ενώ αφαιρείται η επιβαρυντική περίσταση της επανειλημμένης τέλεσης της πράξης. Σε ό,τι αφορά την ποινή, η προηγούμενη διάταξη προέβλεπε ποινή που θα μπορούσε να φτάνει τα 5 έτη με ελάχιστη τους 3 μήνες, ενώ η νέα διάταξη προβλέπει ποινή όχι μεγαλύτερη των τριών ετών.

Είναι ενδεικτικό άλλωστε ότι ο ίδιος ο υπουργός Δικαιοσύνης Κώστας Τσιάρας υπεραμυνόταν σθεναρά της προηγούμενης ρύθμισης, ιδιαίτερα όταν βρέθηκε αντιμέτωπος στη Βουλή με τις αντιδράσεις των φορέων που την επέκριναν. Μάλιστα, στις αρμόδιες επιτροπές της Βουλής, είχε δηλώσει τον Νοέμβριο του 2021, σύμφωνα με ρεπορτάζ της Ναυτεμπορικής:

«Η νέα ρύθμιση είναι προϊόν πολύ σκληρής προσπάθειας ώστε να διαμορφωθεί ένα σύγχρονο νομοθετικό πλαίσιο που δεν θα δημιουργεί καμία συνθήκη φίμωσης του Tύπου ή φόβο στην έκφραση απόψεων. Το γεγονός ότι αυτή τη στιγμή χάνονται συνάνθρωποι μας, γιατί κάποιοι τους πείθουν να μην εμβολιαστούν δεν πρέπει να τύχει αντιμετώπισης από τη δικαιοσύνη;», ανέφερε ο κ. Τσιάρας και συμπλήρωσε: «Σε θέματα κοινής λογικής, αυτονόητα, πρέπει να βρίσκουμε κοινό έδαφος, όπως στο να μην είναι θύμα fake news η κοινωνία. Το δικαίωμα αυτό πρέπει να το κρατήσουμε πολύ ψηλά. Δεν μπορεί να δηλώνουμε ότι είμαστε δικαιοματιστές αλλά ένα τέτοιο δικαίωμα να μην το έχουμε πρώτη προτεραιότητα μας». «Είναι μια ειλικρινής, υπεύθυνη προσπάθεια, που δεν έχει ούτε τιμωρητικό σκεπτικό ούτε τη διάθεση της πολιτείας να καταστρατηγήσει τα πάντα και να μην αφήσει ελευθερίες στον Tύπο και στην έκφραση άποψης», υπογράμμισε ο κ. Τσιάρας.