Ξένια Καλογεροπούλου: «Αν οι δικτάτορες έβλεπαν θέατρο ως παιδιά δεν θα έκαναν χούντες ως μεγάλοι»

17:05 15/12/2023 - Πηγή: KoutiPandoras

Το πρώτο πράγμα που αντίκριζε όποιος πλησίαζε την αίθουσα εκδηλώσεων του Εθνικού Θεάτρου ήταν μια τεράστια φωτογραφία της Ξένιας Καλογεροπούλου από τον μονόλογο της για βρέφη και παιδιά «Έλα, έλα» που ανέβηκε στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών το καλοκαίρι του 2010 και ύστερα μεταφέρθηκε στο Θέατρο Πόρτα.  Αυτή την εικόνα επέλεξε για το εξώφυλλο του βιβλίου της με τίτλο «Πριν

τα ξεχάσω» και υπότιτλο «Μισός αιώνας θέατρο για παιδιά», μια έκδοση του Εθνικού Θεάτρου.

Στην κατάμεστη αίθουσα εκδηλώσεων του κτιρίου Τσίλλερ της Κεντρικής Σκηνής  του Εθνικού Θεάτρου, φίλοι και συνεργάτες, άνθρωποι που συνδέθηκαν με τις ιστορίες της όλα αυτά τα χρόνια έδωσαν ένα ηχηρό «παρόν» στη γυναίκα που άλλαξε τον τρόπο που αντιμετωπίζεται το παιδικό θέατρο στην Ελλάδα. Η περίπτωση της Ξένιας Καλογεροπούλου δεν περιορίζεται μόνο στο ότι είναι μια σπουδαία δημιουργό. Έκανε μεγάλες και σημαντικές τομές στο είδος του παιδικού θεάτρου.

(Από την παρουσίαση του βιβλίου “Πριν τα ξεχάσω”)Η αφορμή και η ανάγκη

Όταν την ενημέρωσαν οι πρυτανικές αρχές του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας πως αποφάσισαν να την αναγορεύσουν σε επίτιμη διδάκτωρ η συγκίνηση που ένοιωσε ήταν μεγάλη. Αντίστοιχα μεγάλο ήταν και το άγχος της για το τί θα έλεγε στους φοιτητές. Στην προσπάθεια της να συγκεντρώσει τις σκέψεις της θυμήθηκε τα λόγια του γιατρού της «πως στο μυαλό μας υπάρχουν πολλά φωτάκια αναμμένα και με την πάροδο του χρόνου κάποια από αυτά σβήνουν και χάνονται».

Κάπως, έτσι γεννήθηκε η ανάγκη αυτού του βιβλίου. Μισός αιώνας θέατρο για παιδιά συμπυκνωμένος σε 254 σελίδες με την πολύτιμη αρωγή της μεταφράστριας και συγγραφέα Τζούλιας Διαμαντοπούλου. Μια σκέψη που υιοθέτησε με γενναιοδωρία ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, Γιάννης Μόσχος.

«Φεύγω μη μου πιάσουν»

Στο πάνελ που στήθηκε στην αίθουσα εκδηλώσεων του Εθνικού Θεάτρου, εκτός της Λίνας Νικολακοπούλου, της Αμαλίας Μουτούση και του Σταμάτη Φασουλή, που διάβασαν αποσπάσματα από το βιβλίο, ζωντάνεψαν μνήμες και στιγμές από τον θίασο του Ελεύθερου Θεάτρου και την παράσταση «Πινόκιο» (επί χούντας)  που οδήγησε στη σύλληψη του Κώστα Αρζόγλου και της Ηβόννης Μαλτέζου. Ο Δημήτρης Καμπερίδης τότε κατάφερε να κρυφτεί σε ένα νησί παριστάνοντας τον τουρίστα αφού πρώτα είχε αφήσει ένα βιαστικό σημείωμα «Φεύγω μη μου πιάσουν» (με τη δική του χαρακτηριστική ιδιωματική στερεοελλαδίτικη γραφή).

(Κώστας Αρζόγλου, Σταμάτης Φασουλής, Ηβόννη Μαλτέζου)

Η θρυλική παράσταση «Μορμόλης» έκανε πρεμιέρα λίγο μετά την εισβολή των τανκς στο Πολυτεχνείο. Ένα πολιτικό αντιστασιακό έργο που ακόμα και σήμερα συγκινεί παιδιά και μεγάλους με τον «κ. Μπουρίνια» να προσπαθεί να εξοντώσει τον ελεύθερο «Μορμόλη». Όπως εύστοχα ανέφερε συγγραφέας «Μα ποιος μπόρεσε ποτέ να τα βάλει με τα παιδιά και τη φαντασία και να κερδίσει;».

Στο τέλος του βιβλίου σημαντική παρακαταθήκη αποτελεί η παραστασιολογία του συνόλου του έργου της Ξένιας Καλογεροπούλου σε μετατοδιδακτορική έρευνα του σκηνοθέτη και διδάκτωρ θεατρολογίας Γιάννη Μόσχου.

Το παράπονο και το προσωπικό της όραμα

Στον Θάνο Μικρούτσικο αναφέρθηκε η Ξένια Καλογεροπούλου και στα χρόνια που ήταν υπουργός Πολιτισμού. Στην στήριξη που παρείχε στους καλλιτέχνες και στο σεβασμό που τους έδειχνε.

Επιθυμία της είναι να επαναλειτουργήσει το Θεατρικό Μουσείο και να ανοίξει ξανά ο διάλογος για την επανασύσταση ενός Κέντρου Θεάτρου για Παιδιά που μετά τον πρόωρο χαμό του Δημήτρη Σεϊτάνη έμεινε μετέωρο.

Τέλος, κάλεσε το Φεστιβάλ Αθηνών να δώσει χώρο στις παραστάσεις του για παιδιά, κάτι που επί καλλιτεχνικής διεύθυνσης Γιώργου Λούκου συνέβαινε φιλοξενώντας και παραστάσεις από το εξωτερικό.

(Κώστας Αρζόγλου, Ρένη Πιττακή, Γιάννης Μόσχος)Αντί επιλόγου

Δεν ξέρω πώς να κλείσω αυτό το άρθρο. Πώς να μιλήσω για μια γυναίκα που ενώ έχει χάσει την όραση της βλέπει με τα μάτια της ψυχής και επιμένει με μια εφηβική ορμή να υπερασπίζεται τα παιδιά και το θέατρο. Η Ξένια Καλογεροπούλου, η ηθοποιός, η σκηνοθέτρια, η συγγραφέας όχι μόνο δεν έχει ξεχάσει τίποτα αλλά όσα χρόνια κι αν περάσουν θα είναι πάντα εδώ να μας θυμίζει πως η ζωή μας οδηγεί εκεί που εμείς της δείχνουμε το δρόμο.